Orðstöðulykill

A.......................4
inducas in temptationem, sed libera nos a malo. Amen. Og eigi leið þú	43
inducas in temptationem, sed libera nos a malo. Amen. Þess þarf enn í	47
eigi til meins. Sed libera nos a malo: Heldur leystu oss frá illu.	285
þaðan. Philippus dixit: Tertia die resurrexit a mortuis. (Á þriðja degi reis hann	214
AB......................2
saman, jarteinir það er þeir Jósef ab Aremaþia og Nikodemus tóku lík Domini	189
hét. En lærisveinar ejus omnes fugierunt ab eo. En Petrus fór eftir stundu	245
ABBÁTAR.................1
og til eflingar kristninnar svo sem abbátar yfir munkum eða höfðingjar yfir lýðum.	150
ABEL....................4
hann er eigi góður. Nítir sá Abel að vera, er eigi vill þola	237
gistingu. Þess liðs vóru höfðingjar þeir Abel inn réttláti og Enok, er upp	57
eru frá komnir. En þar næst Abel, sonur hans, inn helgasti maður. Hann	221
annar þeirra góður, en annar vondur. Abel var góður, en Kain vondur. Þrír	237
ABELS...................1
og góðgerninga sem hann gerði fórnir Abels. Enn var síðar nökkvi í heimsbyggðinni	222
ABRAHAM.................19
og svo hlýðnir Guðs boðorðum sem Abraham, að þá er Guð reyndi til,	224
skurðarskírn og var þaðan frá kallaður Abraham, en áður Abram, og kona hans	78
fórnar Guðs en aðrir. Því að Abraham, er miklu var fyrir lög, færði	121
að þú hefir djöful, þar er Abraham er dauður og spámenn, en þú	127
að eg veit, hve hann vill. Abraham faðir yðvar langaði til að hann	127
þínum orðum gjörir. Eða ertu meiri Abraham föður órum, alls hann er andaður?	127
önnur tákn vóru sýnd. Svo sem Abraham höfuðfaðir var borinn á inu fertugunda	65
upp var numinn til himins, Nói, Abraham, Ísak og Jakob. Þessum næstir vóru	57
því konunglegu borði, þar er gleðjast Abraham, Ísak og Jakob og allir helgir.	69
er Guð reyndi til, hve hlýðinn Abraham myndi honum vera og mælti, að	224
að stöðva höggið og mælti við Abraham: Nú sé eg, að þú vill	225
var ins besta kyns, komin frá Abraham og úr kyni Davíðs konungs. Inir	5
feður óra og hét þeim fyrir Abraham og kyni hans fram í aldir.	199
að Guð hafði því heitið þeim Abraham og Jakob langfeðgum, að hann mundi	199
skilist við heiminn. Kenndi inn helgi Abraham og þeir langfeður, Ísak og Jakob,	224
Kam var illur. Tvo sonu átti Abraham, og var annar góður, en annar	237
sá. Gyðingar svöruðu: Hvað myndir þú Abraham sjá, alls þú ert eigi fimmtugur	128
og taldi kyn langfeðra allt frá Abraham til Krists, en síðan sagði hann	259
inum átta degi eftir burð sinn. Abraham tók fyrstur skurðarskírn og var þaðan	78
ABRAHAMS................2
forðum, vóru ei kenndir við trúu Abrahams, en nú eru allir rétttrúaðir kenndir	79
góðir menn biði í sælli hvíld Abrahams faðms himinríkisfagnaðar eftir dauðann. Sá er	78
ABRAHE..................2
Svo sem Sara, kvað hann, hlýddi Abrahe búanda sínum og kallaði hann drottin	79
segi eg yður: Eldri em eg Abrahe. Þá vildu þeir grýta hann. Jesús	128
ABRAM...................1
þaðan frá kallaður Abraham, en áður Abram, og kona hans Sara, en áður	78
AC......................1
miskunnar. Die annunciationis beate Marie virginis ac Dei genitricis Sjá dagur, góð systkin,	191
ACCIPE..................1
hann á Guð og mælti: Domine, accipe spiritum meum. Síðan féll hann á	254
ACCIPITE................1
sjálfur, þá er hann svo mælti: Accipite et manducate. Þá er prestur hnígur	188
ACOLYTIS................1
öllum biskupum, prestum og djáknum, súbdjáknum, acolytis, exorcistis, lectoribus, ostiariis, confessoribus, meyjum og	101
AD......................4
og ráðnum vilja. Thomas ait: Ascendit ad celos. (Upp sté hann til himna.)	215
hann til himna.) Matheus dicit: Sedet ad dexteram dei patris omnipotentis. (Situr hann	215
Guðs börn til lífs borin. Descendit ad inferna. (Niður sté hann til niðurstaða.)	214
me diligo et qvi mane vigilaverint ad me invenient me: Eg elska þá,	218
ADAM....................16
og svo sá maður, er sinn Adam, andann sjálfan, lætur til mjög lifa	174
og tók skírn. Jerónímus sagði: Meðan Adam át eigi, þá var hann í	90
trúunni. En Guðs sonur hafði af Adam eðli holdsins, en enga saurgun syndarinnar.	78
Þar er fyrst í því tali Adam, frændi vor, sá maður, er Guð	221
og á þeirri stundu dags, sem Adam hafði misgjört og þau Eva í	196
sannur græðari. Hann skapaði fyr öndverðu Adam í Paradiso til eilífrar sælu. En	191
ina týndu Evu, heldur inn nýja Adam líf gefanda, Krist sjálfan, og ina	175
ins ytra. En þeir jarteina þau Adam og Evu og svo hver önnur	174
og jarteina eigi þá inn týnda Adam og ina týndu Evu, heldur inn	175
Hann var inn sjöundi maður frá Adam og svo heilagur maður, að Guð	222
Tvo sonu átti inn fyrsti maður Adam, og var annar þeirra góður, en	237
rangra hluta, sem hann hafði yfir Adam stigið. En Guð lét af því	158
sorgum og allri þessa heims meinsemi. Adam var frjáls skapaður og til sælu,	43
bæði bætti hann þá það, er Adam varð yfirstiginn, og svo eyddi hann	158
er oss sagt, góðir bræður, að Adam væri svo skapaður af almáttkum Guði,	65
með þeim þremur hlutum stigið yfir Adam, þá ætlaði hann, að hann myndi	158
ADAMI...................1
með hennar líkama, að svo var Adami boðið, að hann skyldi fyr báðum	174
ADAMS...................4
til þess að eigi verði oss Adams dæmi, er eigi kunni gott þiggja	44
tré negldar, að fætur Evu og Adams gengu til afgerðar, en hendur þeirra	124
almáttkum Guði. Af því var synd Adams mikil, að hann var settur svo	291
hann hafði yfir öllu mannkyni eftir Adams synd. Nú er oss það sjáanda,	158
ADAMUR..................1
það epli, er þau Eva og Adamur átu fyrboðið. Af því vóru fætur	124
ADVENIAT................3
heimi. Því biðjum vér þar næst: Adveniat regnum tuum. Þá er allir Guðs	40
í skírn? Þar fylgir önnur bæn: Adveniat regnum tuum, til komi ríki þitt.	46
hversdagslega að biðja. Síðan segjum vér: Adveniat regnum tuum: Til komi ríki þitt.	282
AÐ......................3168
til fórnar Guðs en aðrir. Því að Abraham, er miklu var fyrir lög,	121
Svo er oss sagt, góðir bræður, að Adam væri svo skapaður af almáttkum	65
ellegar bjartleik hans. Svo verður og að að fara við óstyrkja menn að	18
svo er lýðskaður, berst oft svo að, að hann telur þann vin sinn,	178
Eigi kvað engillinn af því svo að, að Davíð væri faðir Drottins vors,	197
Heldur fyr því kvað hann svo að, að Drottinn vor var úr Davíðs	197
stundir. En engillinn sagði og brosti að, að eigi þyrfti hún að ugga,	197
þessa dýrð framar en aðrir, því að aðrir helgir menn tóku píningar á	6
er grein heilagra engla á himni, að aðrir eru öðrum æðri og öfundar	135
sendingu. En það vitum vér víst, að aðrir englar senda aðra til þjónustu,	136
vér hygðim að, hve vér vildim, að aðrir gerði við oss. Nú er	161
skuluð ér gera vel, kvað Páll, að aðrir geri illa til við yður.	171
Drottins vors öllum helgum dómum helgari, að af honum helgast öll kristnin og	54
að sú var skynsemi skírnar hans, að af honum helguðust vötn þau, er	116
Guðs kallast Dominus Iesus Christus, því að af honum hljóta allir þrifnuð, þeir	122
dauða heldur en á annan veg, að af trénu kom það epli, er	124
drengileg atferð fyr Guðs augum, því að af henni gerast margir góðir hlutir.	154
fyrir ráðið, þótt nauðungarhlýðni hafi verið, að af ins æðra hlutar kosti á	175
guðspjalli sínu. Því er reykelsi borið, að af hans orði hefir ilm lagið	185
kalla nafn Guðs, megim svo lifa, að af góðlífi óru og af heilagleik	282
almáttkum, og viti hann og treystist, að af honum koma allir góðir hlutir	289
síns ber fram illa hluti, því að af gnótt hjarta mælir munnurinn. Hvert	290
til sagt og játt oss sanna að afgerðum. En það kemur sumum mönnum	159
að oss verði hald föstu þessar að aflausn allra synda þeirra, er vér	166
eigi án að hafa fyr því, að aldregi verður manni svo gjörla kennt,	32
Það vil eg og segja yður, að aldregi verða syndir órar svo stórar	62
Því að það má víst vita, að aldregi verður oss fyrgefið af Guði,	159
skulum vér eigi láta oss fyrnast, að aldregi of var réttlátur, nema þolinmóður	178
dýrð sú, er svo hefst upp, að aldregi endist. En sá er eigi	207
Guði almáttkum í himinríkis dýrð, svo að aldregi kemur fyr enda. Með þeirri	210
öðrum góða þann, er þeir hafa, að aldregi of var verra en að	291
og allir helgir spámenn höfðu fyrirheitið, að alla sína menn myndi leysa úr	106
fyr spár né fyr jarteinir. Því að allar höfuðskepnur vottuðu komið hafa skapera	82
er það hélt áður. En þó að allar höfuðskepnur vottaði hann Guð vera,	83
er þér gera í mein, því að allir misbjóðum vér Guði. Lemdu dramblæti	73
af elsku Guðs og náungs, því að allir helgumst vér í skírn sonar	87
eigi vissu, hvað þeir gerðu. Því að allir réttust eftir upprisu Krists, þeir	97
segi yður það víst, kvað hann, að allir englar Guðs fagna því, er	104
búin fyrir augliti allra lýða, því að allir tóku hjálp af honum, þeir	122
í dag er lesið í hámessu, að allir þeir, er við honum tóku	231
er klæði, svo er hann vill, að allir hafi kristnir menn: Ástin. Og	240
vér köllum: Faðir noster, fyr því að allir góðir menn eru óskbörn Guðs	281
velja á þessum degi. En þó að allra mest þyki það til hátíða	27
lík hans, ef það væri þar, að allri himinríkis hirð varð mikill fögnuður	103
gerði jarteinir í lífi sínu, því að allt líf hennar var jarteinum æðra,	7
öllum vorkunnlátari og betri bæna, því að allt huggæði er af Guði, og	10
í kirkjugarði. En það er vitanda, að allt má andlega fyllast og merkjast	152
síðan öllum helgum. Var svo sett, að allt kristið fólk of allan heim	218
og laust Job líkþrá leiðilegri, svo að allt úr hvirfli og niður á	220
djöfullegs máttar. Þaðan af gerðist það, að almáttugur Guð, skaperi allra sýnilegra hluta	65
Og enn mælti hann: Gangið ér að andans forráði. Og enn mælti hann:	175
fagnar. Oft ber og svo til, að andi manns, er upp á vega,	283
andarvín. En endilok guðspjallsins bera vitni, að andleg jartein fylgir líkamlegri, þá er	271
brúði sína, kristnina sjálfa, svo sem að andlegu brúðkaupi. Þá er ið sanna	300
sjálfir vilja þiggja, gjöra sér ekki að angri, það er eigi sé með	195
eða í gegn hans boðorðum. Því að annað tveggja er allt það er	125
er krossfestir vóru með Kristi, því að annar þeirra hæddi að Drottni, en	97
Annar fyrfórst, en annar leiðréttist, því að annar vildi eigi trúa á Krist,	98
annan renna, þá er eigi efi, að annar engill sendir annan. En það	136
frá, þótt að neyddur geri svo að annar neyði til. En það er	173
ef hann má, enda fagnar því, að annar geri, ef hann má eigi	179
hæfir þar á milli hver bæn að annarri sem hverri andagift. Eftir þessi	286
En þar er vér erum jarðlegir að atferð vorri, þá megum vér hug	7
Litla virðing höfðu menn á þeim, að auðsýnna væri, hve máttugur Guðs kraftur	31
uns hann sté til himna upp að augsjáöndum postulum sínum á þeim degi,	210
þá nýlega himinn yfir honum, því að augu hans sáu ávallt ina innstu	116
eg sé nú friðinn sjálfan. Því að augu mín sáu þrifsemi þína, þá	122
þræll þinn biður þig í dag, að augu þín sé upp lokin og	147
hjálpar heiminum. Vel er það sagt, að Augustus ríkti í Rúmaborg, því að	68
vors, Jesú Krists, þá byrjar oss að auka í nekkvi meinlæti ór og	95
að hún er af alleluja leidd að auka þann fagnaðarsöng. Traktur, er sunginn	185
slíkt sem englar og alla manndýrð að aukahlut. Því mátti hún maklega vera	8
Johannis baptiste Svo segir Lúkas evangelista, að á dögum Herodis konungs var biskup	13
í gegn eðli sínu. Það merkti, að á hans tíð mundi berast sönn	67
synir mínir, og víst veit eg, að á þessum degi mun þiggja það,	71
cena Domini Svo segir Jóan guðspjallamaður, að á þessum aftni reis vor Dominus	92
góðir bræður, hófst af þeim rökum, að á þessum degi gekk María, móðir	120
ráðvendina verður nú margt rætt, því að á helgum bókum er svo of	155
Nú má oss það sýnt þykja, að á þeim inum fjölmenna fundi mun	163
er enn höfum vér ódrýgða, svo að á inum helga páskadegi hafim vér	166
þess eigum vér ávallt að biðja, að á þann veg sé Guðs ríki	282
mest megum vér með Guðs fulltingi, að á þeim degi megim vér með	298
yðvars fagnaðar. Eigi er það rétt, að á heilagri hátíð skuli í kristnum	301
Enda mun eigi mega við dyljast, að ábyrgðin mun raunhátt ganga. Því að	112
hverfa frá illsku, en þeim yrði að áfallsdómi, er eigi vildi batna. Þau	97
tveggja, að inni mestu líkn eða að áfallsdómi. Sicut mælir of það Páll	111
algjörleikur og fylling verka Drottins, því að án vóru sýslulausir postular Guðs, þá	287
og duga þeim í þurftir. Því að ást leitar eigi sinnar þurftar, heldur	117
fagnar Stephanus af samlagi Pauli. Því að ást fagnar í hvorum tveggja. Ást	255
eigi algjör að sér, fyr því að ást fylgir algjörleik, en eigi hræðsla.	286
Þaðan af er nauðsyn, góð systkin, að ávallt séim vér óttafullir. Setjum vér	85
að þar er til þess lifað, að ávallt sé þeir í kvölum, er	207
án enda. Er hann einn svo, að ávallt hafi lifað án upphafi. En	231
koma umliðnar tíðir og vitum það, að ávallt hafa góðir menn orðið að	238
villtra. En hann sýndi í bæninni, að ávít hans voru eigi af hatri	255
næst sátu, og kómu til þess að ávíta hann heldur en hugga og	145
bakmælgi skulum vér niður leggja, því að bakmálgir menn og illmálgir eru Guði	293
og þeim dauða, sem títt var að bana vændismönnum, að hann sýndi sig	97
gera, ef þeir næði, banna þeim að bana mönnum eða brjóta hendur og	219
mætti verða, að hún yrði hafandi að barni, þar er hún hafði öngu	197
gerðist, þá er María heilsaði Elísabet, að barnið gladdist í kviði hennar Elísabet,	198
heyrða kveðju þína, þá kennda eg, að barnið gladdist í kviði mínum. Nú	198
tárum, og með iðrun leita þú að batna þaðan frá. Vertu hlýðinn yfirmanni	274
kosti á heldur það að vera, að báðir hjálpist, en það að báðir	175
vera, að báðir hjálpist, en það að báðir fyrfarist af ins óæðra lesti,	175
hlotið, því að hún gjörðist verð að bera þann, er oss leysti með	7
gjörsemar, voru af því eigi verðar að bera Drottin, að þær höfðu eigi	8
þá fer hann til templum Domini að bera þar reykelsi. En aðrir menn	13
á hann það allt til skriftar að bera við lærða menn og bæta	62
volæði sitt. Það mun meiri skemmd að bera og torveldlegri óförnuður að bíða,	92
Nú ef sá er alskyldur til að bera meingerðir, er fyrir verður og	129
sem stundum kann verða. Kann svo að bera iðulega, að þá, er maður	140
því að hún var þess verð að bera drottningarnafn ávallt síðan, er hún	191
næst almáttkum Guði á þann veg að bera Guð sjálfan með henni, og	219
henni, en eigi líkamlega. Andlega svo að bera boðorð hans í brjósti og	219
að ávallt hafa góðir menn orðið að bera vandræði og meingerðir vondra manna.	238
heimurinn stendur, og búumst við því að bera meingerðir missnúinna manna. Og ef	238
sá góður aldregi, að eigi yrði að bera mótstöður vondra. Héðan af er	238
eru ósiðlátir. Er því meiri þörf að bera þolinmóðlega gagnstöður þeirra sem þeir	239
er Símon hét og neyddu hann að bera krossinn eftir Jesúm. En er	250
gera, er vér höfum vættki góðs að bera fyrir Guð almáttkan, dómara vorn?	296
hjarta yðvars, er sér lét sóma að berast í dag fyr oss, að	72
eða skógarhunang. Því er kallað beiskt að bergja. En við það, er hann	16
hversdaglegt, það er hvern dag nauðsynlegt að bergja með nekkverri mynd. Gefðu oss	42
svo hreinan, að vér séim verðug að bergja þá holdi Guðs og blóði.	166
aumi eigi ná á brauði þínu að bergja, sá er ná skyldi skynsemi	301
er Drottinn er krafta og styrkur að berjast í gegn andlegri illsku. Rafael	132
er vér glíkjum það eftir þeim að berjast á mót löstunum og reka	228
af röksemd ritningar og báru vitnin, að Betlehem mundi vegsamast af burð hans.	83
til trúu komu. Látum oss þykkja að betra bæði að vinna og fasta	32
ér munið að lengur og skiljið að betur. Á það minntum vér, bræður	302
Hvað hefir Drottinn vor kennt oss að biðja þenna föður? Sanctificetur nomen tuum,	45
líf þetta, þá þurfum vér eigi að biðja brauðs þessa, er líkamur þarf	46
Þess þarf enn í þessum heimi að biðja, að vér standimst freistni, því	47
illa, þá þarf eigi þessa þar að biðja. Nú skulum vér þess biðja	48
hug órum á himna til Guðs að biðja oss miskunnar og hjálpar, að	59
fögnuð. Látið ér eigi yður leitt að biðja, því að Guð er réttlátur	76
helstríðum eða sköðum. Rétt er manni að biðja sér huggunar í meinum eða	95
forbæna. Því að stórum hættlegt er að biðja Guð þess jafnaðardóms, ef vér	162
morgun og aftan er oss nauðsyn að biðja hins helga anda tilkvámu. Síðast	164
hans vilja sem hann kennir oss að biðja í pater noster: Verði vilji	170
órir, alls vér erum þess skyldir að biðja hvors tveggja. En ef munnurinn	170
því að svo kennir hann oss að biðja í pater noster: Og fyrgefðu	176
sá er annar hlutur til syndabótar að biðja Guð af öllum hug með	193
á Guðs hátíð til Guðs musteris að biðja fyr sér. Og munu þá	275
helgunar nafns Guðs eigum vér hversdagslega að biðja. Síðan segjum vér: Adveniat regnum	282
sínum. En þess eigum vér ávallt að biðja, að á þann veg sé	282
heims hlutum, en þó er rétt að biðja Guð alls þess, er vér	284
freistninni. Vér eigum og eigi þess að biðja, að vér komim í enga	285
sér til hjálpar. Nú eigum vér að biðja Drottin vorn, að hann sé	297
þetta líf. Eggjumst vér á það að biðja Guð og svo gera sjálfir,	297
Guð. Verum vér kostgæf og iðin að biðjast fyrir, og búumst svo til	162
sér eigi tóm til fyr verkönninni að biðjast fyrir. Og fyr ágirni reyndar	235
hans og mælti: Dominus, kenndu oss að biðjast fyrir svo sem Jóhannes kenndi	280
af hinum innra manni til þess að bindast munúða sinna fyrboðinna, og gerir	173
skemmd að bera og torveldlegri óförnuður að bíða, þá er síngjarnir pínast iðranarlausir,	92
heiminum þessum. Er þá og skammt að bíða, að Guð lýstur Antikrist með	222
brúðhvílu sinni. Hann sendi erindreka sína að bjóða mönnum til brúðkaups þessa. Sendi	233
eða nátturð, þá hirð þú eigi að bjóða auðgum mönnum, þeim er þér	301
liggur undir sáðunum. Er svo og, að blómarnir renna upp á milli þyrnanna	237
hlýðinn er Guði, eigi skammast hann að boða Guðs vilja og nafn hans,	23
Gabríel engill var sendur til Mariam að boða henni burð sonar Guðs. Austurvegskonungar	35
Guðs, var sendur að loknum dyrum að boða Maríu tilkvomu sonar Guðs, svo	36
engill, því að höfuðár var maklegur að boða hið hæsta erindi. En þeir	132
styrkt, því að hann kom þann að boða, er sterklega barðist í gegn	132
er varðveittu, nema eg sóttag undan að boða þér. En er sá hafði	143
og tvo fyrir sér í borgir að boða komu sína, svo skuli hann	184
á þessi tíð og það erindi að boða henni, að hún skyldi af	192
þeir sendimenn Guðs, er hann sendi að boða og reka sín erindi, fyrst	234
því að hann bauð postulum fyrst að boða Gyðingum trúu sinnar miskunnar. En	271
að synir hans og dætur sátu að boði sonar hans, þess er elstur	143
er synir hans og dætur sátu að boði, þá kom hregg og felldi	143
láni. En þá er þau voru að boðinu börn Jobs, þá kom maður	143
síðan. Þykir Guði sá eigi sæmilegur að boðinu í kristinna manna liði, er	240
svo sem sendur var Cirínus jarl að boðorði þessa keisera á öðru ári	66
fyr Guði. Þeir þjóna Guði, er að boðorði hans fara til vor. En	135
borinn, er þeir vissu miklu fyrr, að borinn mundi verða og hvar hann	83
yður. Nú sýnist mér, góð systkin, að bornum Drottni, tæjara órum, heitim vér	72
er engill vitraðist á Gyðingalandi féhirðum að bornum lausnera órum, en stjarna, en	82
táknum, þeim er sýnd eru bæði að bornum Drottni og deyjanda, hve mikil	82
alla hluti. Himnar eru og oft að bókmáli kallaðir réttlátir menn, þeir er	283
oss í dag. Brauð jarteinir oft að bókmáli alla atvinnu, þá er menn	283
en að liðnu jafndægri, því er að bóktali verður Benediktusdag. Fyr því að	107
vorra. Sumar helgar bækur skýra svo, að brauð þetta, er vér biðjum Guð	284
Myrkur gerði of allan heim, því að braut hvarf ið sanna ljós frá	99
sátu of matborði, þá tók hann að brjóta brauð fyrir þá. Í því	105
úr öngu, quia hann kom eigi að brjóta in fornu lög, heldur að	270
gjörði vor Drottinn vín úr vatni að brullaupi. En þá gjörum vér vín	86
degi gerði hann vín úr vatni að brúðhlaupi í héraði því, er Galílea	114
rök hátíðarinnar. Jóhannes guðspjallaskáld segir svo, að brúðkaup var gjört í Galilea á	266
þú hafðir eigi það klæði, er að brúðkaupi sæmir að hafa? Og það	300
En hitt er boðið hverjum hjúskap, að búandinn stýri báðum hjónum og andinn	174
sem vér megum, við þeirri tíð að búast, að eigi gjörim vér það	93
vér leitim við á alla vega að búast við því inu mikla ráði,	111
og hitt, er Guð var kominn að byggva með Maríu. En er engillinn	198
ér þá hluti, er eg kenndi, að bæði mega eg njóta batnaðar yðvars	76
þessa stund, er til páska er, að bæði megið ér hvíldar njóta fyr	94
Guð lét af því svo verða, að bæði bætti hann þá það, er	158
sjöfaldrar giftar ins helga anda, því að bæði morgun og aftan er oss	164
eigi föstunni af. Fylgist þá vel, að bæði sé borið meinlæti nakkvað á	199
manndóminn og huldi svo holdi guðdóminn, að bæði fjándinn og hans liðar ætluðu	243
er nú mælta eg, til þess að bæði sé, að ér munið að	302
allsýnt, að vér þurfum þess mjög, að bænarorðin, þau er vér syngum til	161
eigu skuldir að gjalda eða sakar að bæta. Sá verður ósmákvæmur við sín	42
er honum gerist fjandmaður. In þriðja, að bæta fyr syndgum mönnum og leiða	91
bænum og föstum og ölmusugerðum leita að bæta löstuna og dirfist eigi að	139
vér leitum við með öllu kostgæfi að bæta yfir annmarka óra með bænahaldi	157
boðið, og verður af því skylt að bæta ofmetnuðinn með lítillætinu svo miklu	160
kunnu hver efni hinn hefir til að bæta yfir, er misgjört hefir. Þó	192
lýsa, að vér eigum hvorartveggju syndir að bæta, leyndar og ljósar. Órækt og	193
gera eigi ólofað en hitt sé að bæta yfir syndina, þá er gjör	228
Og er þó sá einn til að bæta yfir sem bráðast í nökkurum	228
við náung sinn, hann er skyldur að bæta fyrri yfir og biðja fyrri	256
meiri, þá er skyldur hvortveggi yfir að bæta fyrri og hvortveggi skyldur að	257
að brjóta in fornu lög, heldur að bæta, það er að snúa því	270
dagur kom, eða hversu þeir skipuðust að dagmálum dagsins. Frá píslartíð Jesú voru	30
með sínu liði, þá er leið að dagmálum. Þá heyra þeir sem vindur	31
er hann er niður lagður. Því að dauði Krists leysti frá eilífum dauða,	98
og dauða. Og væri svo vel, að dauðinn mætti bjarga við þessum meinum.	207
þess er á einigri stundu örvænt, að dauðinn komi að hendi, þá skyldim	227
holdsins fyr bindindi. Það gjörir myrra, að dautt hold fúnar eigi. Þá fúnar	84
kvað engillinn af því svo að, að Davíð væri faðir Drottins vors, að	197
í móðurátt sína, og því öðru, að Davíð merkir Guð sjálfan, föður Drottins	197
ef líkamlegir hlutir einir væri til að deila með mörgum, þá væri þessi	180
meiri vera. Kristur lét sér sóma að deyja meðal vondra manna og þeim	97
þeir þar líf sitt, fyr því að deyja verða allir úr heiminum þessum.	222
svo framarla að hún óttist eigi að deyja fyr Guðs sakar, ef þess	283
viku eru haldnir. Eigi af því að domini dagarnir séu minni, heldur af	34
valdi Dominus sér tólf postula, því að Dominus kallast inn sanni dagur á	21
huggunar í meinum eða heilsu, því að Dominus bað föður taka af sér	95
hvað þeir gera. Það er merkjanda, að Dominus bað eigi fyr öllum þeim,	97
miskunn þeirri, er hann bað. Því að Dominus svaraði honum: Satt segi eg	98
logöndum kertum á þessum degi, því að Dominus mælti svo í guðspjalli: Sé	120
eining, en þrjár þrenning, og það, að Dominus baðst þrisvar fyrir, áður hann	184
óblandið, er sem eigi trúi því, að Dominus léti pínast fyr þær sakar,	186
minning gjör, að vér biðjum þess, að Dominus láti vorar raddir samtengjast við	187
sungin nema hvorratveggju sé minnst, því að Dominus píndist fyr horratveggju sakar. En	188
gjörast færi, þá er þeir minnast að Dominus gjörði svo. En alls vér	264
handar Guðs föður? Það vitum vér, að dómendur skulu sitja, en sá stendur,	254
og verður alla saman til lands að draga og bíða, uns sá skiptir	237
ker af örvínani og gaf honum að drekka. En sumir mæltu: Sjáum vér	252
mig, og gáfuð ér þá mér að drekka. Komi og það ið girnilega	302
móður. Af því skulum vér trúa, að Drottinn Jesús Kristur fór í gegn	9
fyrsti hver vikudagur kallaður Drottins dagur, að Drottinn vor sýndi á þeim vikudag	34
öll skepna himins og jarðar, því að Drottinn skapaði alla hluti senn, þó	34
vaka of nætur til bæna, því að Drottinn hét vegsemd vököndum. Næst þessum	89
postula, þá er ræddu of það, að Drottinn var upp risinn að sönnu,	105
hvern dag til lífs frá syndum, að Drottinn vor gekk syndalaus til píslar	109
gluggar þeir, er lýsa kirkjuna, því að Drottinn lýsir alla þá, er inn	149
Pax vobiscum, friður með yður, því að Drottinn boðaði mönnum frið í hingaðkomu	183
anda þínum, sem hann mæli svo, að Drottinn sé með anda þínum til	184
þægri fórn. Því er brauð fært, að Drottinn sagði svo: Eg em brauð	186
öllu sínu kyni. En með því að Drottinn vor sá örmu á mannkyni	191
María æli, konungdóm Davíðs föður síns, að Drottinn vor var borinn úr Davíðs	196
fyr því kvað hann svo að, að Drottinn vor var úr Davíðs kyni	197
gjört sem þá sagði engillinn Maríu, að Drottinn myndi gefa Jesú, syni hennar,	197
kveykvi eigi rangar hugrenningar, af því að Drottinn mælir: Og góður maður úr	290
samneyti, er syndir sínar gráta, því að Drottinn mælir: Sælir eru þeir, er	293
skulum vér græða synd ofmetnaðar, því að Drottinn mælir: Til hvers mun eg	294
við þá, er þurfa eru, því að Drottinn mælir: Sælir eru miskunnsamir, því	295
ef hana bæri á annan dag, að drottinsdagur merkir í haldi sínu eilífa	107
Kristi, því að annar þeirra hæddi að Drottni, en annar ávítaði hann þegar	97
eigi náungum órum, ef vér kostgæfum að duga þeim, sem vér megum. Sicut	117
orð og verk, og skyggnir utan að duga nauðsynjum náunga. Enn skýrði Jóhannes	258
til svika. Af því sem dúfur, að dúfan er óslæg og hrein, svo	226
heilagra Guðs votta eigum vér ástsamlega að dýrka, góðir bræður, en allra rækilegast	20
þessum hlut eigum vér, góðir bræður, að dýrka mildi skapera vors, er oss	110
sami mun koma í enda heims að dæma of allt mannkyn. Nú alls	26
augliti Drottins, þá er hann kemur að dæma of alla menn. Það barst	67
dóms, þá er koma mun Dominus að dæma góða og illa og veröldina	69
það, að Guð mun koma skjótt að dæma of allar þjóðir og munum	125
að honum verði þann miskunnardóm rétt að dæma oss til handa, er áður	171
er áður var honum eigi rétt að dæma oss til handa, en nú	171
er vér skulum kost eiga sjálfir að dæma of oss og fyrdæma illa	177
honum er sjálfræði til þess gefið að dæma, nær sjálfur um sig, og	177
þaðan koma á inum efsta degi að dæma of allt mannkyn, það er	210
et mortuos. (Þaðan mun hann koma að dæma kykva og dauða.) Faðir er	215
dæma. En hann mun þaðan koma að dæma lifendur í góðum verkum og	215
að sá mánuður er upphaf árs að ebresku tali. Var á honum heimur	107
og honum þykir sér mikið tjón að, eða verði hann fyr vanheilsu nakkverri,	140
minni hórdómur er sá kallaður, er að eðli gerist með körlum og konum,	292
fer of eiginorð allra sýnilegra hluta, að ef einum væri allir gefnir, þá	180
er löstuðu brúðkaup og hjúskap. Því að ef synd væri í rétthöldnum hjúskap,	267
til vor styrkt Guðs af himni að efla sína byggð í brjósti óru,	36
tökum enga ranga fégjöf til þess að efla það, er rangt er. Því	99
Höfum til þess ráð ór öll að efla réttlæti og siðsemi, en eyða	99
eftir og gjörði betri lok á að efna. Fyr þetta var verðleikur hennar.	11
traustlega. Hann mun gefa máttinn til að efna. Nú má vera, að ér	72
betur en aðrir og var minngari að eftir og gjörði betri lok á	11
hvað eftir kemur. Hitt er sýnt, að eftir illa atferð mun illt koma,	241
skal hagspaklega vera og þó sæmilega, að eftir sé það, er inir aumu	301
er góður hirðir leitaði á jörðu að eftirlátnum níu tugum og níu sauðum	263
vér látum hjarta óru engi fögnuð að eftirmælinu vera. Nú skal elska þó	179
spámann sinn: Tæmist ér og vitið, að eg em Guð. Sicut hann þetta	37
syndugs að þokka miskunnar minnar, þó að eg dæma hann, ósnúinn frá syndum,	41
illlífi. Nú heit eg þér því, að eg skal af láta. Þann telur	73
mælti það sjálfur við postula sína, að eg segi yður það víst, kvað	104
til bræðra minna og seg þeim, að eg stíg upp til föður míns	104
Síðan kom María og sagði lærisveinum, að eg sá Drottin og slíkt mælti	104
þræl þinn í friði fara, því að eg sé nú friðinn sjálfan. Því	122
sjálfur: Nemið ér að mér, því að eg em mjúklyndur og lítillátur í	125
Af því geri eg vilja hans, að eg veit, hve hann vill. Abraham	127
mig nú hart hafa. Sér hann, að eg þarf þess fyr syndir mínar,	145
þíns, þá er eg bað þig, að eg smíðaða þér musteri. En nú	147
Þann vinn eg eið, kvað hann, að eg vil eigi dauða syndugs manns,	177
hjálpar og syndabótar. Eg trúi því, að eg skal upp rísa á dómsdegi	210
Guðs helgum og yður, systkinum mínum, að eg hefi syndir gjörvar, aumur og	211
Eg hefi syndir gjört í því, að eg hefi annarra manna á milli	212
Eg veit mig svo vesalan mann, að eg hefi mér fyr gjört í	212
bjartleik þann, er þú gafst mér, að eg sjái í þeim, en þú	244
við þá: Sagða eg yður áður, að eg em sá. En ef ér	245
er of mig? Eða viltu eigi, að eg drekka drykk þann, er faðir	245
þjónar mínir standa í gegn því, að eg væra seldur. En eigi er	247
konungur þó? Jesús svaraði: Þú segir, að eg em rex. Eg em til	247
til þess kom eg í heim, að eg bæra vitni hinu sanna. En	248
Þá spurði Pilatus Gyðinga: Viljið ér, að eg gefa yður konung Gyðinga. En	248
Svarar þú eigi mér? Veistu eigi, að eg hefi veldi að krossfesta þig	249
og mælti við Gyðinga: Sjáið ér, að eg sé hreinn af úthellingu blóðs	250
að hefna hörðu vondur og hitt, að eg muna vera þér glíkur. Ávíta	296
mót mælt. Því kvað Dominus svo að: Eg göfga föður minn, en ér	129
inn besta hlut. Því kaus hann að eiga ekki, að það er góðu	15
ér finnið á því sanna málstaði, að eigi sé öllu málinu orðfimlega farið	3
manna og óhræddir of það vera, að eigi muni hún oss því betri	10
þurfum hennar meir. Verður að því, að eigi þyki hún betri áheits en	10
fyllast og koma fram, fyr því að eigi trúir þú orðum mínum, þeim	14
er til hans sóttu, fyr því að eigi vildi hann heldur misgera í	15
Það er sannlega eins manns búningur, að eigi sé í einu klæði verð	15
allan heim syndamyrkur og nótt ótrúunnar, að eigi máttu of sjá sól réttlætis,	18
svo, að hann sendi Jóan fyrst, að eigi of stóðust mennirnir ellegar bjartleik	18
vildi lof hafa. En til þess að eigi geri yður langmál leiðindi, þá	28
aldregi verður manni svo gjörla kennt, að eigi þyrfti hann sér nakkvað að	33
vér rösum að engu svo skjótt, að eigi leitimst vér fyrir, hve hæfa	33
biðjum vér Guð í þessu máli, að eigi gildi hann oss svo ina	43
ráði sjálfir til. En til þess að eigi verði oss Adams dæmi, er	44
vér og vita, hvers biðja skal, að eigi gerim vér slíkan föður reiðan,	45
fyrgefið ér honum af öllum hug, að eigi heftið ér miskunn þá, er	47
er Guð hefir yður hugða. Því að eigi mun hann fyrgefa yður syndir	47
svo mikinn þela verða í jörðu, að eigi megi sáði niður koma. Imbrudagar	49
þeir er frævðust af orðum Guðs, að eigi bæri frá oss ofmetnaðar veður	51
hlutur, er í jörðu var, svo að eigi mátti sjá, en þó hélt	53
og leiði eg hann í ánauð, að eigi verða eg vondur, þá er	54
sjúkur, kvað hann, eða svo villtur, að eigi kenna eg mér hvers meina	54
órar svo stórar eða svo margar, að eigi vilji Guð þegar fyrgefa þær,	62
hvað hann mundi til vilja vinna, að eigi brynni hann ávallt. Hvað stoðar	69
skulum vér biðja miskunnar almáttugs Guðs, að eigi missim vér eilífra fyrirheita eilífs	70
er fyrr undir þú við, þó að eigi væri vel, þá sýtir þú	71
og endi. Því að ósæmt er, að eigi færim vér nakkvað Guði af	73
sér í hug koma lítillæti Krists, að eigi sé hann svo ávítaður: Hvað	74
Maríu, og þó til allra, því að eigi er annar manna munur með	75
karlar og konur, er hreinlífi haldið, að eigi séið ér óhreinni í hjarta	75
svo mikla sælu. Biðji hann staðfastlega, að eigi taki frá honum slíka gjöf	75
langa og of það önn ala, að eigi missti hann, taka sem bráðast	79
er hann vissi burð konungs vors, að eigi rændist hann jarðlegu ríki. Því	83
fórnir og á vóru þeir minntir, að eigi skyldi þeir fara til Herodes.	83
sem Ritningin sagði: Bið eg þig, að eigi leggir þú synd á synd	88
vaka til mín. Vakið ér, því að eigi vituð ér, hvenær Drottinn mun	89
eða snimma eða á miðri nótt, að eigi finni hann yður sofendur, þá	89
sofendur, þá er hann kemur. En að eigi ætlaði menn postulum einum þetta	89
eg: Vakið ér. Það fylgdi og, að eigi kenndi hann vökurnar orðum aðeins,	89
allra heilagra, því að þeir vitu, að eigi kemur til einskis að vaka	89
reiði Guðs frá lýðnum. Bað Elía, að eigi rigndi á jörðina, og varð	90
megum, við þeirri tíð að búast, að eigi gjörim vér það né eitt,	93
kvað Dominus, mælti við lærisveina sína, að eigi komi þér í freistni. Af	95
óvini sína of sannar syndir þeirra, að eigi sýndi hann sig hefna meinmæla,	96
þá fagurt, er vér hyggjum flátt, að eigi glíkimst vér þeim, er með	99
siðsemi, en eyða rangindum og ósiðum, að eigi glíkimst vér Gyðingum þeim, er	99
fyrir ina efstu upprisu, fyr því að eigi mun dagur koma, fyrr en	108
mót oss. Gaf hann oss boðorð, að eigi misgerim vér, og gefur oss	110
misgerim vér, og gefur oss iðrun, að eigi örvilnimst vér. Af því er	110
er oss viðsjáanda mjög við syndum, að eigi verðim vér gripnir í munni	110
má eigi að svo litlu lægjast, að eigi verði hún hverjum manni annað	111
hann teldi þá djöfulóða, fyr því að eigi mætti þeir slík orð við	129
hann eigi satt of þá ræða, að eigi þætti sem hann gyldi þeim	129
hafa englar af því eiginleg nöfn, að eigi megi hver þeirra vita annars	132
mætti sínum að stöðva djöfla, svo að eigi megi þeir freista manna sem	133
til þurfta í vorri atferð. Því að eigi lýgur sá, er þetta mælti:	138
því sættast við hann, þótt vilji, að eigi má ná fundi hans, þá	140
til áður af Guði, fyr því að eigi þorir hann ella. Hefði hann	140
Eigi mælti Guð af því svo, að eigi vissi hann áður, hversu Job	141
biðlund þá, er styður von óra, að eigi þrjóti oss að vætta miskunnar	151
Guði. Þvertré þau, er veggi styðja, að eigi falli þeir fyr ofveðri, merkja	151
Þess bið eg yður, kvað hann, að eigi virðið ér einskis miskunn Guðs.	158
til páska, má eigi svo umlíða, að eigi sé hún annað tveggja oss	159
En svo verður engi syndin gjör, að eigi viti djöfullinn, og skráir hann	160
mest gott í kaupast. Kostum þess, að eigi hendi oss þegar inir sömu	160
áður mátti hann eigi dæma, því að eigi var rétt. En hann vildi	171
eigi nýtur þess, er nauðugur þolir, að eigi nýtur þess en heldur og,	172
hver sé svo ófróður nú þá, að eigi viti það þó, að sú	172
rætt, að sjálfir sé svo deilsamir, að eigi þverri við margra nautn, en	180
er því eins hlutar lágt sunginn, að eigi verði þau orð í óvirðingu	187
En engillinn sagði og brosti að, að eigi þyrfti hún að ugga, að	197
myndi helgast mjög. Og fyr því að eigi mun sjá getnuður á þann	197
allar Maríumessur göfgar og vegsamlegar, svo að eigi megu aðrir messudagar komast til	199
og að stöðva, er ákaflyndur var, að eigi veitti þau áhlaup í bræði	201
þeir eru fallnir, er til hlýða, að eigi mæli hann fyr þeim myrkt,	201
hitt með, við hvað hann varaði að eigi skyldi gera. Fyrst skal maður	201
né fagnaða í þessu stundlegu lífi, að eigi týni hann þeim í því	207
menn svo helgir verið í heiminum, að eigi hafi nekkvað misgjört, þótt sumir	223
menn, að haga svo hér atferðinni, að eigi yrði maður þeim eldi í	224
skyldim vér ávallt vera við búnir, að eigi komi hann, þá er síst	227
í orðum sínum og í atferðum, að eigi þörf vinnur grandverin ein saman	229
né meiri, heldur samjafn feðurnum. Því að eigi er spekt Guðs minni en	232
ætla, þá er eg mæli þetta, að eigi sé verkið þó gott, þar	235
Nú var engi sá góður aldregi, að eigi yrði að bera mótstöður vondra.	238
haldið það hið eina Guðs boðorð, að eigi æti hann epli það, er	242
illsku með Paulo. Hyggi að góður, að eigi falli hann, en illur kosti	255
mátti eigi leiðrétta í kenningum. Því að eigi elskaði hann þá aðeins óvini	255
varð bæn hans heyrð í hógværi, að eigi voru ástlaus ávít hans í	255
endimörkum hennar vóru sveinar drepnir, því að eigi aðeins gerðist ófriður Guðs vinum	263
um við son sinn, Dominum Iesum, að eigi yrði háttaföll að samkundu og	267
misgjört. Skalt þú aldregi vinna eið, að eigi meineiðir þú. Gjör þú Guðs	273
eigi fyrr góður en þú ert, að eigi of segir þú síðar sannara.	274
oss og í andlegri timbrun. Því að eigi er lygi, það er sagt	275
vera Guðs musteri fyr Guðs miskunn, að eigi finni Dominus noster í musteri,	275
slökkum vér eigi loga reiðinnar, því að eigi aðeins elskum vér, heldur höfum	276
þaðan aldregi á braut vísað góðum, að eigi verðim vér út reknir í	276
in helga María, af verðleikum þínum, að eigi dæmi sá mig til eilífra	279
Engum manni skulum vér svo reiðast, að eigi skulim vér þó honum líknar	284
setur hjá tilfýsilega hluti og býður, að eigi skuli til girnast og mælir	287
lundir, sem hann má með lítillæti, að eigi verði hann sjálfur rekningur, ef	287
minni skulum vér rækja, af því að eigi megu hórdómsmenn né saurlífismenn né	292
og gjörim verk góð, af því að eigi megum vér ellegar inn ganga	292
ér þessa hluti, er gleymið Guði, að eigi þrífi hann of síðan og	296
Drottins, er hann mælir: Biðjið ér, að eigi verði flótti yðvar á vetri	297
biðja Guð og svo gera sjálfir, að eigi sé sýslulaus miskunn hans í	297
því skulum vér að hinu hyggja, að eigi verði svo illa, að innan	300
miklum gráti eða ellegar ber það að eilífa kvöl. Ljúgvitni og meinsæri skulum	294
allir eiga jafnsaman, að honum verði að eilífri hjálp og öðrum. Spiritus sanctus,	186
bræður, þá skulum vér oft hyggja að eilífri hátíð Guðs vina á himni	264
og eigi þyrstir, heldur seðjast allir að eilífu af dýrlegri sýn skapera síns.	68
yðrar. Þá eru græddar sóttir órar að eilífu, er kemur inn efsti dagur.	79
kirial níu sinnum, að vér verðim að eilífu í safnaði með englum í	183
vér honum brauð, að vér verðim að eilífu í því samsinni fæddir á	186
píninga af hans blóði og drekkim að eilífu drykk eilífs unaðs af honum	186
þess að vér verðim með hvorumtveggjum að eilífu í Guðs lofi af þeirra	187
og jafnmikil á alla vega, því að ein er almennileg trúa boðuð í	22
hann með líkþrá inni leiðilegstu, svo að ein skán var allt úr hvirfli	145
það andar. Kann það verða stundum, að einfaldleikinum og þeirri gæsku, er þar	226
í nafni hans og í verki, að einn Guð má gjöra það, er	132
en síðan standa undir margir, því að einn engill boðaði fögnuð féhirðum of	183
En sá Kaifas hafði ráðið Gyðingum, að einn maður skyldi deyja fyr öllum	246
hjálpast. En ef hann væri miskunnsamur að einu, þá myndi mangi fyrdæmdur verða,	177
Amen. Lúkas guðspjallamaður segir frá því, að einu hverju sinni, þá er Dominus	280
honum að þröngva líkamanum til þess, að eitrið fari úr hugnum, þröngva með	226
hann er eigi brotinn með lítillæti, að ekki má til þess ætla að	28
sér við syndum og kann sjá, að ekki stoða teygingar heimsins, ef hann	69
sinni. Það fylgir annað þessi vanþyrmslu, að ekki kveikir svo skjótt hug manns	93
hrjóða á braut syndasauri og lundarlöstum, að ekki finni Guð það í hugarfari	138
að vér hreinsim brjóstkirkjur órar, svo að ekki finni Guð í musteri sínu,	152
er og náungs ástin haldin, því að ekki má honum ástsamlegra gera til	179
þeir hlutir, er svo eru deilsamir, að ekki eyðast fyr öðrum við það,	180
tökum vér höttu af höfði oss, að ekki sé þess, er byrgi hlust	185
dúfan er óslæg og hrein, svo að ekki er gall í henni, vill	226
orð Guðs og spekt hans, því að ekki mælir hann annað nema spektina.	232
góðir menn, að hyggja að vandlega, að ekki sé það í hugarfari óru,	240
að hafa annars heims, fyr því að ekki ið illa má þá þeim	286
að ræða, er þeim sé kinnroði að. Ekki of ætlar til annars en	129
kom annar og sagði þau tíðindi, að eldur kom í úr lofti og	143
þeim. Ekki áttu þau barna, því að Elísabet var óbyrja. En þá er	13
að ér hafið þær stillilega. Því að Elísabet lifði góðu lífi með búanda	75
vill. Eg kann það segja þér, að Elísabet frændkona þín, kona Sakarías spámanns,	198
satt, er engillinn hafði sagt henni, að Elísabet færi með höfn. Og er	198
Því að oss er því skyldara að elska Guð sem hann veitir oss	34
óskyldra heldur en í Moises lögum að elska vini sína og vera þeim	234
þitt, og mun eg enn kynna, að elska sú, er þú elskar mig,	244
Nemum vér og þá dæmi Stefans að elska vini óra í Guði, en	254
annt föðurlegri ást og vér eigum að elska af öllum hug, sá er	286
postula sinn Iohannem: Hirðið eigi ér að elska heim þenna né þá hluti,	287
annars góða og synd. Vér eigum að elska heldur þá hluti góða í	291
sið breyta atferð sinni. Vér eigum að elska hreinlífi, af því að það	292
ávallt, að vér öðlimst af honum að elskast og leiðast til hallar himneskrar	69
að heyra, er þeim er mein að, en þeir forðast góðar fyrirtölur. Þeir	80
að trúa, að hann mun koma að enda heims þessa með þeim líkam,	61
hreinan hug hafði ávallt til Guðs, að engi varð líkamleg munúð í holdi	8
og gerðu eftir hans boðorðum, svo að engi fann að þeim. Ekki áttu	13
sjálfur Jesús bar honum það vitni, að engi væri honum meiri karla borinn,	17
merkja þessa fjóra veggi borgar, því að engi má inn ganga í almennilega	24
er Guð sjálfur bar það vitni, að engi mætti framar komast en til	27
og credo in og ekki knébeðjarfall, að engi hryggð skal merkjast í föstunni,	32
Honum bar Drottinn sjálfur það vitni, að engi væri honum betri maður borinn	57
gjörðu jafndeilda aura með öllum, svo að engi var auðugur né volaður. En	60
mikill friður of allan heim, svo að engi maður bar hervopn, því að	67
allur heimurinn saman samnaður svo vandvirklega, að engi mátti komast undan skattgildinu. Svo	68
er nú segir ógurlega og heilsamlega, að engi má ná Guðs návistu óskírður,	78
í einum saman krafti trúunnar. Því að engi líkar Guði trúlaus, en réttlátur	78
Það megum vér ætla, góðir bræður, að engi maður aldregi hefir í svo	106
ætlaður. Þá var móðir grunuð, því að engi gekk í gegn faðerni, en	115
og dæmir. Sannlega segi eg yður, að engi mun taka eilífan dauða, ef	127
er það sýnir í nafni sínu, að engi er slíkur sem Guð. Því	132
engi er slíkur sem Guð. Því að engi má Guði glíkjast fyr ofmetnuð.	132
sjá hann gjörr en aðrir, því að engi fylki eru á milli Guðs	133
að sú er ást yfir öllum, að engi öfyndir annan, heldur þykist hver	136
það er honum þykir mest undir, að engi vissi nema einn hann. En	160
bornar, áður maður skildist við lífið, að engi má hjálpina fá ellegar, nema	223
nú heyrt margra heilagra manna orð, að engi varð góður, nema reyndur væri	239
atferðar þeirra. En það er vitanda, að engi má að réttu teljast undan	256
í freistni. En það er víst, að engi maður má vel freistni standast,	285
hér í heimi öðlast, fyr því að engi er maður úr allri ábyrgð,	286
tíðindi öll saman. Allt var senn, að engill hafði borið Maríu þetta ið	198
aldir alda. Svo segir Mattheus guðspjallaskáld, að engill Drottins vitraðist Jósef í draumi	262
þeirra? Því að það er vitanda, að engla nöfn eru af þjónustu þeirra,	131
stöðum senn. Það er enn vitanda, að englafylki hljóta oft nafn af þeirri	136
finnst oft í sögum heilagra manna, að englar Guðs vitrast í andláti þeirra	9
og haldim oss í hreinlífi, svo að englar vilji hafa návistir við oss	59
svo ritið eftir orðum Drottins vors, að englum Guðs sé inn mesti fögnuður	194
að hvívetna, en sá þurfti hans að engu, og svaraði: Hví ertu kominn	16
öðlumst vér þann, ef vér rösum að engu svo skjótt, að eigi leitimst	33
nú gráta ill verk sín, því að enn munu þeir huggast í eilífri	69
menn, er betri eru að því að enn þykjast þeir þá ljósari verða	129
má vera, sem vér skulum trúa, að er. Því skulum vér trúa, að	61
að gera, að vér orkaðim svo að, er vænst væri, að oss mætti	160
setur er. Er að meiri raun að, er þú heldur vel trúu mína	239
skulum vér þá gera meira þó að, er vér höldum hátíðirnar. Gefið ei	301
verkmenn, og er þó hverjum hjálpvænlegt að erfiða sér í nökkvi, ef hann	226
eða logendur. Allra bóka vitni sannar, að eru ærir og höfuðærir. En spámannabækur	131
á, er hann heitir græðari, því að erum vér græddir, er öll syndamein	80
eru í þessum líkjum sýndir, því að Esekíel spámaður, er miklu var fyrir	259
hungraði, og gáfuð ér mér þá að eta. Enda þyrsti mig, og gáfuð	302
byrlaði María Magdalena lífsdrykk heiminum öllum, að Eva byrlaði dauðadrykk öllu mannkyni, þá	124
Guðs, þar er Gabríel bar henni að eyrum ið helgasta erindi, og heyrði	11
einkum mest yðvarrar vorkunnar og þess, að ér færið þau orð áleiðis, er	3
mæla til þurftar öllum oss, þó að ér finnið á því sanna málstaði,	3
En svo treystumst eg yðvarri gæsku, að ér, bræður, munuð varðveita yður hreinlega	19
sermonis Bið eg yður, góð systkin, að ér þiggið vel áminning mína á	71
þeirra síðan. Nú vætti eg þess, að ér munuð svo hyggja fyrir yður	72
að berast í dag fyr oss, að ér sjáið, hversu beiskt verða mun	72
til að efna. Nú má vera, að ér spyrjið mig, hví ér skuluð	73
vil eg mæla við kvongaða menn, að ér hafið þær stillilega. Því að	75
Af því gerði hann yður auma, að ér skuluð bera vel skamma öreigð,	76
Ó, hossun yður, er hlæið, því að ér munuð sýta og gráta. Svo	85
gerir þá betur. Því treystist eg, að ér munuð það fyrirberast að halda	94
alla langaföstu. Svo vil eg og, að ér séið hreinir í hjarta sem	94
en af því heyrið ér eigi, að ér eruð eigi af Guði. Þá	127
Af því hlýðið ér eigi Guði, að ér eruð eigi hans menn. Nú	128
biðjið fyr áverkamönnum yðrum, til þess að ér sannið yður vera sonu föður	176
hafna þeim? Elskið svo auðæfi yður, að ér megið ávallt njóta þeirra. Því	206
biðjið fyr þeim, er yður bölva, að ér gerist synir föður yðvars, þess	234
alla, og spurða eg hann, svo að ér heyrðuð, og fann eg enga	248
þú eigi þeim synd þessa. Hyggið að ér, góðir bræður, hversu mikla ást	254
veiti hver öðrum ást og miskunn, að ér megið sjá himna opna með	256
yður hata, og biðjið fyrir þeim, að ér séið synir föður yðvars, er	257
af Guði. Eg bið yður, bræður, að ér hyggið að þessum orðum rækilega.	276
Gefið ei til þess mestan kost, að ér kallið ina aumu til yðvars	301
eg, til þess að bæði sé, að ér munið að lengur og skiljið	302
kirkjunni, þá gjörið ér annað tveggja, að ér biðjið fyr yður eða ér	302
að hafa eða veraldleg orð eru, að ér mælið þau eigi sjálfir, heldur	302
mælið þau eigi sjálfir, heldur hitt, að ér stöðvið aðra að mæla þau.	302
afleita og áttlera af sínu tilstilli, að faðirinn telur oss eigi skírgetin sín	28
þeirra. Á jörðu er mönnum skylt að fagna dýrð hennar, því að hún	10
mein heimsins. Í þess burðartíð á að fagna, sá er hreinan hug hefir,	71
því að þá gerumst vér verðir að fagna dýrð hans upprisu, ef vér	95
hvorutveggja verki Domini vors eigum vér að fagna, er mær gat son og	114
bjartleik hans. Svo verður og að að fara við óstyrkja menn að minna	18
stöðum senn vera, að þau verða að fara til fundar viður þá. En	39
Paradís, en þó er oss bannað að fara ina sömu götu aftur, alls	85
síðan veitir oss enn á braut að fara úr munni hans. Hvorvetna rennur	110
ellegar, nema hann ynni það til að fara hingað. Nú sá er af	240
guðspjallamenn, því að kenningar hans áttu að fara of fjórar áttir heims. Þessa	258
honum gyldi skatt. Svo var fyrst að farið að skipta heiminum í þriðjunga.	67
aldregi endast, ef vér löngum til að fastan endist. En páskatíð með sællífi	93
verða upphöf að því að vera að fá oss nú föruneyti það, er	26
skreyta helga staði eða lýsi til að fá eða vax. Sumir, að þeir	73
sem vér megum á slíkum hátíðum, að ferlegu orðalagi og svo alla þá,	19
er sú bæn var hátt sungin, að féhirðar sungu of brauði og víni	187
þar metnaðargirnin með, að maður ætlar, að féin muni honum afla metorðanna eða	235
hann einn saman. Kona kom stundum að finna hann og búar þeir, er	145
frá honum, og var hann fús að finna hann, því að hann vænti	248
sjúkra, graf þú dauða, far þú að finna nauðstadda, hugga harmaða. Skaltu ekki	273
öreigi, er hennar missir. Nú fer að firr og þá, að þess njóti,	175
Í þessum orðum biðjum vér Guð að firra oss öllu illu, eftir því	285
í oss sjálfum. Óhlýðni eigum vér að firrast, því að í óhlýðni misgerðu	291
kost mannanna, að þeir fari eigi að fíflsköpum né gangi glapstígu eða gleymi	219
af freistni ins forna fjanda, því að fjandi tók höndum klæði það, er	155
dýrð og ágirni. En af því að fjandi hafði með þeim þremur hlutum	158
og snúast til Guðs í góðlífi, að fjándinn vekur nekkverja vá að móti	140
Hér má vita af þessum orðum, að fjándinn veit eigi óorðna hluti fyrir.	144
merkir krossinn í vexti sínum, því að fjórir endar hans horfa í fjórar	52
Því að merkir vöxtur arkarinnar Nóa, að fleiri eru vondir en góðir. Örkin	239
þeirra hafði á bók numið, því að flestir höfðu þeir við sýslu hafðir	31
sér Dýrlegra er af Guðs dæmum að flæja meingerðir þegjandi en yfir að	130
dæmi trúuðum mönnum, að þeir treystist að flæja ófrið vondra manna, er þess	264
Þeim einum mönnum verður sjá bæn að forbæn, er eigi vilja sakar gefa,	43
oss verði eigi in fyrri bæn að forbæn: Et ne nos inducas in	43
glæpi. Hann orkaðist svo að því að forðast rangar hugrenningar og orðaslaug, að	15
megum finna rauf á kinn hans að forðast, ef vér grátum syndir órar.	110
vatn veitti oss heilagleik. María náði að forðast allar syndir, en vatnið náði	115
þeirra dýrð svo gera í dagshaldinu að forðast veraldarmetnuð fallvaltan og skammælegan, hafa	230
sæi Krist. Það skuluð ér vita, að fornir feður og spámenn vóru fúsir	121
tugar héðan frá. Það gerði hann að fornri venju, er hann tók nafn	78
til krossfestingar, og hann var barður að forráði Pilatus jarls og í minning	164
gaum sjálfir Guðs heimboði, en hitt að fórnaði, að þeir veita mótstöðu og	235
stóll minn, en jörðina hefi eg að fótborði. Segir svo og Salómon hinn	232
þeim af Guðs dæmi. Lútum vér að fótum tötrugra með helgu lítillæti og	93
Því signum vér oss fyrir guðspjall, að frá oss flæi illir hlutir og	185
vorn, að hann skyldi lofa honum að freista Jobs. Fjándi kom til fundar	140
Satan hafði leyfi tekið af Guði að freista Jobs, þá gerðist atburður sá,	143
þegið enn af Guði til þess að freista Jobs enn meir, þá fór	145
nátta. En eftir það kom djöfull að freista hans í þrem hlutum, bæði	158
vér nú, hvort Elías muni koma að frelsa hann eða eigi. En þá	252
Guð, því að hann er máttugur að frelsa oss frá illu og gjalda	295
við sér ófróðari menn og leita að fremja það allt í verkum, er	11
þá er kom að hleyti Sakarías að fremja biskupsembætti, þá fer hann til	13
upp að hefja og Guðs þjónustu að fremja, sem allt er það Guðs	140
mesta frið, því að það hæfði, að friðarkonungurinn kæmi í sannan frið, þá	66
og vor Drottinn láti sér sóma að friðsama hana, samþykkja og varðveita í	101
et filio et spiritui sancto, því að friður er gjör af Kristi í	182
sagt í orðum engla Guðs almáttugs, að friður er boðinn öllum þeim mönnum,	194
réttlátir helgast. Sá heilagleikur má eigi að fullu takast í þessum heimi. Því	40
það er heilagt líf réttlátra en að fullu aflát synda og yfirbót vor,	41
rétts hugar fýstum. Það má eigi að fullu þessa heims verða. Því biðjum	41
eftir dómadag, þá er vér erum að fullu frelst frá öllu illu, frá	44
en hugur manns né eins megi að fullu of rannsaka, þá gengur einkanlega	111
lifa rétt eða bæta rétt og að fullu yfir þeirra nakkvarn þriggja hluta	177
nema fylgi góðgerningarnir. Og eigi góðgerningarnir að fullu nema fylgi grandverin og góðlífið.	229
er heilagur er. Það má engi að fullu hér í heimi öðlast, fyr	286
Gerði svo álengur er holdið tók að fúna og féll af beinum með	145
til hjálpar oss. Þarf henni og að fylgja góðgerningur margur, bæði föstur og	62
misgjöra. Synda viðsjá ætti og trúnni að fylgja, varna við ofmetnaði og öfund,	62
í þessi veröldu. Skriftinni eigu vökur að fylgja, því að þær hefja hug	88
ins hæsta Guðs. Þá eigu bænir að fylgja. Of þær ræðir Ísidórus: Af	90
góð verk þau, er ást eigu að fylgja. Svo sem allar fórnir helgast	150
saman, þá gerðu þeir annað til að fylgja hinu: Sicut erat in principio.	183
bæna sinna og öllum hlutum góðum að fylgja, knegim vér hana sjá og	195
En frá þeirri tíð tók Jóan að fylgja Maríu og þjóna henni að	251
og í öllum mætti. Síðan á að fylgja trúinni von, að maður vilnist	289
hún lét sér sóma fyr lítillæti að fylla þau boðorð, er lög buðu	120
vér merkja, hversu skyldir vér erum að fylla það, er Guð býður oss	120
og kristnir menn verða skyldir til að fylla, þau er Drottinn vor sjálfur	201
alla forðast. Fyrst er talin matvísi að fylli kviðarins, annar löstur er hórdómur,	87
þar allt til dauða Herodis konungs, að fylltist það, er sagt var fyr	262
og banni yfir alla kristni, svo að fyr þeim væri upp lokið himinríki,	21
vér Guði. Lemdu dramblæti þitt, því að fyr drambið var tældur inn fyrsti	73
Verp þú frá þér öfund, því að fyr hana tældi djöfullinn mannkynið. Hefjið	73
fyrlítur ákaflega af syndum sínum, svo að fyr þær sakar skilji hann sig	139
á kaupskap veraldlegan og ávöxt fjár, að fyr þær sakar gá eigi Guðs	235
og misskiptið og ágirni sú fjárins, að fyr því verður eigi annað haldið,	235
kveðið, að Guð sé í himnum, að fyr ofan himin er staður engla	281
Öfund skulum vér allir forðast, því að fyr öfund djöfuls kom dauði í	291
heims munum eða annan, af því að fyr stundarharm þessa heims, ef þolinmóðlega	293
návistu óskírður, hann mælti svo fyrr, að fyrfarast mundi sá maður, er eigi	78
það er þú mátt. Önnur andleg, að fyrgefa sakar eða meingerðir, þeim er	91
færa hugi óra til þolinmæði og að fyrgefa þeim, er við oss misgera	161
megi til himinríkis andvirðis sem það að fyrgefa öðrum, enda er engi ráðnari	161
vér ætla, hve skylt oss mun að fyrgefa, er Guð sjálfur setti svo	161
ástsamlegra gera til hags en það að fyrgefa honum það, er hann hefir	179
sáttar, en hinn er síðan skyldur að fyrgefa honum af öllu hjarta. En	256
að bæta fyrri og hvortveggi skyldur að fyrgefa. En sá er fyrri bætir	257
fyrgefið verða. Þess verðum vér alskyldir að fyrgefa þeim mönnum, er misgera við	284
af því að vér skulum fagna að fyrgefnum oss syndum. Gráta skulum vér	293
við þá, en þó vissu þeir, að fyrir hann hafði borið, fyr því	14
öðrum, enda er engi ráðnari hlutur, að fyrir hjálp vorri mun standa heldur	161
því sönnu bróðerni á ekki systkina að fyrlíta annað, fyr því að göfugur	281
vér skulum fast halda trú vorri, að fyrr skulum vér brenna láta líkam	27
hans, árnaðarorðs og alla Guðs helga, að fyrr geta eg bætt syndir mínar	212
frá guðdómi Guðs og kvað svo að fyrst, er hann hóf: In principio	231
sinn og í annað sinn. Því að fyrst lét hann spámenn boða hingaðburð	233
vinna til eilífrar hvíldar, það er að fæða hungraðan og veita húsrúm vistlausum	37
er skyldra sé úr hug sér að færa, því að þar versnar maður	73
manna fórn, því að lög buðu að færa lamb og dúfu eða turtura	121
þá má hver örugglega ganga til að færa fórn sína Guði, fyr því	140
farið of allan heim og leitað að færa afleiðis atferðir manna. En Dominus	141
hann. Leitum vér við að skyldu að færa hugi óra til þolinmæði og	161
því góðu, er þeir höfðu Guði að færa á dómsdegi og þeim öllum	180
óhæfilegri býður hann lof Guðs fram að færa og bænir fyr sér og	294
hendur Drottins vors á tré negldar, að fætur Evu og Adams gengu til	124
hafður í ræðum á milli manna að gamni svo sem ofdrykkja í Norvegi.	294
að trauðla þótti þeim háskalaust sér að ganga í augsýn þeim, þótt þeir	31
er þeir þorðu eigi áður þegjandi að ganga. Við það brá síðan allri	31
vera sem þeir voru fúsir frá að ganga og leiða lýðinn Guði til	32
eða glæpir, en hann verður við að ganga, ef hann hefir slíkt sótt.	88
órum, er hann bannar oss fyrst að ganga í munn orminum og lætur	110
kyns angur, það er yfir tér að ganga of veröld. En hvað megi	112
móðir hans létu sér sóma syndalaus að ganga undir lög þau, er syndgum	120
Á þessu brjóstþili eru dyr inn að ganga í kirkju og gluggar þeir,	149
skylt, er hans menn viljum vera, að ganga glaðlega undir og láta oss	158
fyr því skyldir á þessi tíð að ganga til skrifta með rækt og	159
bæta ofmetnuðinn með lítillætinu svo miklu að ganga því í gegn og segja	160
Frestum eigi til innar efstu stefnu að ganga til skriftanna, því að þá	160
ér og allir vér öðlast inn að ganga í brúðkaupshús Guðs, það er	240
þeir. Inn átta dag komu þeir að gefa skurðarskírn sveininum og nafn og	14
er. Og eigi er maður skyldur að gefa framar, en eigi þverrir það	15
það er góðu betra. Gott er að gefa fé sín fyr Guðs sakar	15
Þrjú eru kyn ölmusugæðis. Eitt líkamlegt, að gefa þurfamönnum það er þú mátt.	91
óra. Það er oss skylt og að gefa vax til páskakertis, því að	99
órum í þurftir þeirra. Gott er að gefa fé til kirkna, en betra	152
er til þess kom í heim að gefa blessun eilífs lífs, þeim er	187
og á kross festur til þess að gefa oss dæmi, hve hendur órar	214
Dauður var hann líkams dauða til að gefa oss andar líf, er áður	214
Guðs englar eru til þess sendir að gefa mönnum sigur í sóknum þeim,	221
í áti fénu, hann taki nú að gefa aumum mönnum. Þótt ávallt sé	301
aumum mönnum. Þótt ávallt sé gott að gefa aumum mönnum, þá skulum vér	301
gæsku, þá er hann nennir eigi að gera þá hluti, er hinn tekur	28
virðum sem er, að ógurlegt er að gera í gegn Guði, því að	33
er átu hold þeirra. Hvötum vér að gera vilja þess, er á þessi	69
öllum hug og leita alls við að gera eigi slíka hluti síðan. Nú	112
ér hyggja, hversu skyldir vér erum að gera Guði þakkir, þeim er oss	114
allt Guðs miskunn. Dúfa er vön að gera hreiður í steinveggjum. Steinveggur merkir	118
er þeir nenna eigi eftir þeim að gera. Vor Dominus Iesus Christus sýndi	129
af hinum, sem góðir menn ráða að gera til handa hinum. Nú þegar	140
og þægjan. En grandveri hugar er að gera framar alla hluti fyr Guðs	155
að virða Guðs ást svo lítils að gera því á mót, er Guð	160
er vér nennum með Guðs fulltingi að gera, að vér orkaðim svo að,	160
segir til lastanna, en forðast eigi að gera þegar enn ið sama. Látum	161
er vér megum eða nennum helst að gera. Firrum úr hug oss öfund	161
það lætur hann sér eigi ægja að gera fyr Guðs sakar, er hann	170
sá er aldregi hafði viljann til að gera það verk, heldur allan óvilja,	172
að hann hverfur eigi síðan til að gera, muni víst hjálpast, þótt hann	173
þess njóti, er annar neyðir til að gera, þótt ið góða sé unnið,	175
og vera, er ástarvilja hefði til að gera, en eigi átti kost fyr	175
þá myndim vér hjálpast við það að gera svo við hvern sem vert	176
er, þá er sá einn til að gera betur en vert sé við	176
sums kostar gagnstaðlegir. Það er miskunn að gera eigi rétt og gera betur	177
betur en rétt, en það réttlæti að gera hvorki betur né verr en	177
þau, er hann eflir oss til að gera af miskunn sinni. Þá er	193
bera til skriftar og leita við að gera eigi oftar inar sömu. Vera	202
er Guð skýtur hverjum í hug að gera til hjálpar sér og strýkva	226
auðveldra að láta í mein sér að gera eigi ólofað en hitt sé	228
því að láta í mein sér að gera eigi glæpinn, þótt maður verði	228
það, er maður verður fús til að gera, það er syndafang er í,	228
menn, er eigi þykir það betra að gera, er verra er, heldur eru	229
heldur eru þeir hins fúsari miklu að gera það, er þeir vitu, að	229
þegar upp, það er gott sé að gera. En sumir hefja upp mjög	241
í brjóstum manna og gefur styrkleik að gera verk góð. En sá maður	287
að snúast til góðs og vel að gera, fyr því að hann veit	295
kenna og gera, er hann sér, að gerandi eru og leggja líkam sinn	287
biðja, er vér ættim mesta þörf að geta. Því skal það upphaf bæna	10
búanda sínum og öðlaðist þann son að geta, er allrar ættar prýði var.	75
eða litla, þá er það háskalausara að geta ins betra til of það	92
sancta virgo María sú er öðlaðist að geta Dominum og manngræðara heimsins. Sóma	195
líkams og hjarta. Grandveri líkams er að girnast eigi á annars manns eigin	154
Guð sjálfan, tóku og við englum að gisting. Þá fyllum vér andlega þessa	59
syndir órar. Fyrir þær eigum vér að gjalda yfirbætur Guði, svo að vér	42
skulderum órum, þeim er eigu skuldir að gjalda eða sakar að bæta. Sá	42
alla skuld, þá er fólkið átti að gjalda honum á því ári, svo	66
Villir hann þjóð óra og bannar að gjalda keisara órum skatt og segir	247
Drottin, því að hann er máttugur að gjalda víti eilíft, þeim er misgera.	288
er vel gera. Hann er máttugur að gjalda víti þeim, er illa gera.	295
Af því erum vér skyldir þakkir að gjöra lausnera órum, er hann bannar	110
Guðs. Mikael er til þess sendur að gjöra ágætlega krafta, að það megi	132
þeir nekkverja af hinum minnum fylkjum að gjöra. En þeir, er sendir eru,	136
vorra allra, þeirra er vér nennum að gjöra of föstuna, ef vér höfum	160
fýsi til, og svo hitt með að gjöra sem flest gott. Hafa helgir	229
er hugur og fýsi teygir oss að gjöra. Uxa líkneski sýnum vér á	261
borg. En þá er þetta var að gjört, þá var allur heimurinn saman	68
hann þóttist mikils til lítið hafa að gjört. Þatki er þegar, bræður mínir,	172
Og sendir hann her sinn til að glata víkingunum. Þar eru englar hans,	236
eigi líkneski með þeim geisla, því að glerið er með einum lit og	8
Drottins vors. En það of markar að glíkindum, hve sár henni myndi vera	6
andláti þræla sinna, þá megum vér að glíkindum marka, hversu mikla dýrð hann	9
iðrast synda sinna, þá má sjá að glíkindum, hversu mikill fögnuður þeim myndi	10
sýna in bestu dæmi en eftir að glíkja. En síðan er hún bar	5
sinni, þau er vér eigum eftir að glíkja, ef vér viljum gerast liðir	95
vér skyldim vera fúsir eftir honum að glíkja. Því að hver sem ein	158
Kostum vér þess nú, góðir bræður, að glíkjast inni helgu Maríu í góðri	12
omnium sanctorum, þá er oss nauðsyn að glíkjast þeim í siðum, er vér	58
að aldregi of var verra en að glíkjast fjánda og gera sér illt	291
ráðvandir sem dominus noster sagði sjálfur, að glíkt er himinríki konungmanni þeim, er	233
með ákalli. En síðan tekur eldur að gnauða of jörðunni allri, en úr	62
En þó má eigi það eitt að gnógu þörf vinna, nema vér gerim	159
eigi munúð óra eða vér viljim að gott hafi óvinir órir, alls vér	170
að gera það, er þeir vitu, að gott er, og líkar Guði við	229
langt láta vera. Þá er nauðsyn, að gott sé. En ef skammt skal	295
þá er og in mesta nauðsyn, að gott sé. Dvelji maður eigi að	295
góðra verka í höndum oss, svo að góð dæmi ór lýsi innan musteri	126
er úr heimi eru farnir, svo að góð dæmi styrki oss til eftirglíkingar,	152
bænum. Vakanda er öllum trúföstum, því að góðfýsi vaknanna er venja allra heilagra,	89
til himnaríkis fyrir písl Domini, þó að góðir menn biði í sælli hvíld	78
árum hans. Því trúi eg og, að góðir menn eigu þá vistar von	210
ráku fyrir Guðs andskota og sína, að góðir menn mætti í friði vera,	227
Það var lofað í lögum Moises, að góðir menn og Guðs vinir skyldi	233
yfirbætur slíkar, er þeir hafa til að góðra manna dómi, þá er þeir	192
merkja algjörva menn að lærdómi og að góðum verkum, en inir yngri merkja	263
skjótt frá illsku með Paulo. Hyggi að góður, að eigi falli hann, en	255
grein þriggja palla kristninnar og sýndi, að góður er hjúskapur, en betra hreinlífi	267
gengur til skrifta, þá skal vandvirklega að grafa, með hverjum hætti eða af	87
þá stoðar oss til fullrar heilsu að granda eigi náungum órum, ef vér	117
ávöxtu iðranar. Maklegur ávöxtur iðrunar er að gráta liðnar syndir og gera eigi	88
þinni, og ját Guði syndir þínar að gráta á hverjum degi með tárum,	274
rödd var heyrð í hæð, því að grátur heilagrar kristni er heyrður á	263
þess færi, veri í beinisemi örvir að greiða það, er nauðsyn kveður, því	162
þessa eru margir hlutir merkilegir fram að greiða, þeir er þokkulegir eru að	203
þess að syngva á meðal sálma að greina svo sálm frá sálmi. En	183
kallast eigi öll fylki einu nafni, að greinast megi sérhver sveit af nafni	136
glíki nekkvað eftir englafylkjum Guðs, því að greinir mannalífs gegna sérhverri engla. Þeir	133
hann tekinn, því að hann beiddist að grípa líkams agn það, er hann	109
veldi yfir. Því að hann treystist að grípa þann, er hann hafði ekki	109
lækning kallaðist sá, er sendur var að græða sjúkan. En nú höfum vér	132
almáttugur, og svo er hann vanur að græða sár ór, að hann lætur	299
hver annarra heilagra manna. En þó að Guð veitti henni þessa hluti, þá	6
Því skal það upphaf bæna vorra, að Guð gefi oss það vit, að	10
það heyrðu frændur hennar og vinir, að Guð leit miskunnaraugum á hana, þá	14
hæðar vorrar. Lægjum vér oss sjálfir, að Guð hefji oss. Lægist dirfð mannsins,	18
því var Jesús festur á kross, að Guð hæfist upp. Segja mun eg	18
þeir munu kallast synir Guðs. Því að Guð heldur upp vötnum, þá er	23
hann, er Jóel spámaður sagði fyrir, að Guð mundi senda inn helga anda	31
biðja Guð, og er harla hættlegt, að Guð leiði þá í freistni, það	43
mansmenn og synda þjónar og þýjar, að Guð frelsi oss frá þeirri ánauð,	44
þeim, er oss misbjóða, til þess að Guð fyrgefi oss órar syndir, svo	44
of oss sem of helga menn, að Guð hafi oss í tölu heilagra	46
skulum taka af altari, og biðjum að Guð gefi oss það. En hvers	46
of vetur eru til þess settir, að Guð láti eigi svo mikinn þela	49
of vor eru til þess settir, að Guð láti sáð rætast í jörðu	49
of haust eru til þess settir, að Guð láti hirðast og haldast uppskorið	49
of vetur eru haldnir, til þess að Guð færi þela úr jörðu, svo	50
nú halda þá ina sömu imbrudaga, að Guð færi úr brjósti óru grimmleiks	50
höldum vér aðra imbrudaga, til þess að Guð láti rætast í minningu orðasáð	50
inn helga anda. Skulum vér trúa, að Guð er bæði þrír og einn,	61
að er. Því skulum vér trúa, að Guð, Drottinn vor, var borinn hingað	61
eigi yður leitt að biðja, því að Guð er réttlátur og mildur í	76
varða, hversu lýkur sýslu yðvarri, því að Guð lét þau ráða, en yður	76
fullur guðdómur í þeim líkama. En að Guð leiddi oss til hlýðni, því	77
Svo segir Matteus postuli og guðspjallaskáld, að Guð og vor Drottinn, Jesús Kristur,	81
oss. Því að svo sagði Jóan, að Guð væri ástin og að sá,	87
að vetratölu, heldur beiskleik hugarins. Því að Guð heimtir eigi jafnmjög lengd tíðarinnar	88
sá, er lengi hafði misgjört, því að Guð virðir eigi mjög, hve langa	98
góð systkin, fyr heilagri kristni Guðs, að Guð og vor Drottinn láti sér	101
almáttkan. Biðjum vér fyr páfa órum, að Guð og vor Drottinn, sá er	101
vér fyr keisara og konungi órum, að Guð og vor Dominus láti þeim	101
skulum biðja fyr primsigndum mönnum órum, að Guð og vor Dominus lúki upp	101
vér biðja fyr villumönnum og þrætumönnum, að Guð og vor Dominus leiði af	102
kristni. Biðjum vér fyr ótrúum Gyðingum, að Guð og vor Drottinn taki ótrúumyrkur	102
skulum vér biðja fyr heiðnum mönnum, að Guð almáttugur færi illsku frá hjörtum	102
þá viljum vér víst vilnast þess, að Guð muni honum það láta verða	111
nú þess einkum á þessi tíð, að Guð Drottinn efli oss til þess	113
faðerni, en nú vegsamaðist móðir, því að Guð vottaði faðerni sonar. Göfgari er	115
smiður var ætlaður faðir hans, því að Guð er hinn sanni smiður, sá	115
hug ganga og minnumst á það, að Guð mun koma skjótt að dæma	125
þó ávallt í Guðs ljósi, því að Guð er allur í öllum stöðum	136
eða gjöri þeir meir til þess, að Guð veiti þeim veraldlega giftu, bæði	141
hjálpar kæmi, heldur bað hann hins, að Guð skyldi taka af honum freistni	142
er Páll hafði þrisvar þess beðið, að Guð skyldi taka af honum nauð	142
og harðir. Sú er mín trúa, að Guð elski mig ekki í þessu	145
svaraði, að hann lést það ætla, að Guð vildi sýnast láta utan á	155
hafði forystu fyr öllu því fólki, að Guð skyldi gefa lögmál til, hverja	157
sem Moises hafði fastað, til þess að Guð tæki hann úr vandræðum þeim,	157
er það skal svo skylt þykja, að Guð vill, að vér virðim oss	159
Deum. Af því fimm pater noster, að Guð gæti fimm líkamsvita vorra, sýnar	163
að vér of stöndumst eigi það, að Guð dæmi svo jafnt of oss	176
eru verðir frá oss, til þess að Guð geri við oss betur en	176
á. Hvern veg gefið þá? Svo að Guð dæmir þann dóm, að sá,	180
sínum hlut rændur. Nú fyr því, að Guð miðlar eigi líkamlega hluti eina	180
orði Drottins. Því er ljós borið, að Guð Dominus lýsti alla veröld guðspjalli	185
er bók borin að kyssa á, að Guð Dominus gaf frið öllum, er	185
von rétt, að vér vættim þess, að Guð muni leysa oss úr öllum	193
því erindi að segja henni það, að Guð sjálfur kaus hana til móður	196
hans né konungdóms. Því sagði engillinn, að Guð myndi gefa sveini þeim, er	196
aldir. Því gat hún þess við, að Guð tæki Jakob, svein sinn, og	199
svein sinn, og minntist miskunnar sinnar, að Guð hafði því heitið þeim Abraham	199
er eigi óhæft að ætla það, að Guð muni eigi gjalda þér með	206
mig, mismælt eða mishugað, til þess að Guð fyrgefi mér mínar syndir. Eg	212
frá Adam og svo heilagur maður, að Guð tók hann kykvan úr þessum	222
fyrir Nóaflóð, en annar miklu eftir, að Guð hefir þá til þess ætlað,	222
Er þá og skammt að bíða, að Guð lýstur Antikrist með eldingu, og	222
að svo er rétt að ætla, að Guð er spektin sjálf og gæska.	232
svo gerir sem Jóan postuli segir, að Guð elskaði svo mannfólkið, að hann	240
ávallt á hverjum degi. Vittu víst, að Guð sér þig í hverjum stað	274
því er oft svo að kveðið, að Guð sé í himnum, að fyr	281
freistni, þess beðið að réttri skilningu, að Guð skuli eigi fyrláta oss í	285
svo í nauðsynjum sem hann vildi, að Guð hylpi honum. En af því	290
fyr stuld né fyr vél, því að Guð almáttugur er þess alls hegnari	292
leyndar syndir, þær er ér vitið, að Guð muni styggur við verða, því	299
dauða, sýnilegan að líkam en ósýnilegan að guðdómi. Diabolus sá agn líkams hans,	109
Guðs englar og mannlegt eðli, svo að guðdómurinn mátti taka af hennar holdi	9
munúðar. Þá má sanctus Jóan geta að Guði, það er hann biður fyr	19
er hann bæði vill og skilur að Guði líkar. Sá elskar Guð, er	170
skilur Guðs ástarhald og mannsins ástar, að Guði skal svo unna sem honum	178
tár fella þau geta bráðast bænir að Guði og hann styrki oss til	193
sem eg hefi sagt þér, því að Guði er auðvelt að láta þann	198
þá er vér eigum til þess að Guði líkaði hátíðarhaldið vort. Því að	203
ærið hafa gullið. En fyr því að Guði var ást mikil á postula	217
að þeir munu miskunnina sjálfir öðlast að Guði. Nú er þar yfir mælt	230
halda skal hverjum sveitum til þess að Guði og öllum helgum mönnum hans	230
verða, að þeir þiggja fúslegar heimboðið að Guði, er hér hafa færra til	236
og láta brenna. En fyr því að Guði veitanda hafið ér og allir	240
heimi, en síðan að vera námgjarn að Guðs lögum og góður kenninga við	11
brauð vort yfirveranlegt, kvað Matteus, því að Guðs gift er yfir hvívetna og	42
þeirrar styrktar brauð, er vér lifim að Guðs þokka, svo að vér verðim	44
því höldum vér ina þriðju imbrudaga, að Guðs akur frævist, sá er rættist	51
gegn sjálfum sér. Hyggi sá nú að Guðs boðorðum, er til þarfleysu hlýddi	72
á hverjum degi, hvort það sé að Guðs vilja eða í gegn hans	125
fyr lækningar embætti. Það var maklegt, að Guðs lækning kallaðist sá, er sendur	132
þann mann, er hann vill lifa að Guðs vilja í þessum heimi, þá	154
norður, því að hann sýnir það, að Guðs orð er til skjóls mönnum	185
oblet í þrjá hluti jarteinir það, að Guðs líkami er í þremur löðum.	189
mönnum. Því er agnus Dei sungið, að Guðs sonur, er fyr meinleysis sakar	189
sér og hún skyldi verða hafandi að Guðs syni. En það erindi bar	196
með henni, og hún varð hafandi að Guðs syni. En síðan varð hún	223
þjóna. Börðust til laga og landssiðar, að Guðs lög gengi ríkra heldur en	227
til Egiptalands og firrtist Herodem, því að Guðs kenningar hurfu til heiðinna þjóða,	263
þau hér. Elskan öðlast hæstan metnuð að Guðs, að maðurinn elski Guð um	290
sjálfan skal maður Guði færa, því að Guðs sonur, Jesús Kristur, gaf sig	295
nyrðra horn altera eða ið vinstra að guðspjalli, að ljós guðspjallskenningar færðu postular	185
komið í Jórsalaborg á þessum degi, að Gyðingar héldu hátíðlega þann dag lengi	30
of hann, sem síðan fór. Því að Gyðingar, fullir af spálegum anda og	83
til Guðs, heldur fyr tákn. Því að Gyðingum vóru spár gefnar svo sem	82
nú fást trautt slíkir í heimi að gæsku sem hann er. Það er	220
varðhald munni mínum, Drottinn, og hurð að gæta vara minna. Enn má hurð	151
lög, er hann bauð hverjum manni, að göfga föður sinn og móður. Af	9
í austri og fórum af því að göfga hann. Herodes varð hryggur við	81
eigi engill, leiddi vísindamenn úr austurvegi að göfga hann. Það var rétt, að	82
þá var ætlaður Jósef pater, því að göfgari er sá, er kallaði af	115
hver maður annarra og Guði næst að göfugleik öllum og gæsku. En að	224
systkina að fyrlíta annað, fyr því að göfugur er sá hver, er Guð	281
kinnroða og lasta engi, hlæja eigi að gömlum manni né vanheilum, dæma eigi	154
oss, er vér værim síst án að hafa, en viljum eigi þess biðja,	10
það, þótt hann vilji algjör vera, að hafa ullklæði til fata sér, nema	15
Þau setti hann ráð við ofáti að hafa það eitt til fæðslu sér,	15
Jóan, að öngum manni væri lofað að hafa bróðurkonu sína. Þá lét Herodes	17
alls andvana þess, er betra er að hafa en án að vera. Píslarvotta	27
geisli. Þann værim vér eigi án að hafa fyr því, að aldregi verður	32
eg aðbótar af yður. Verðið ér að hafa það af minni áminningu, er	33
brauð allt, það er vér þurfum að hafa hér. Eða ella skulum vér	46
vitum ógjörva, hver mikla virðing á að hafa eða litla, þá er það	92
á þessum aftni, að vér öðlimst að hafa sælu með þeim af Guðs	93
hann reyni, hve miklu betra er að hafa hægt en óhægt. Því er	93
það gefa, er vér þurfum helst að hafa. Vakið ér og biðjið fyrir	95
því framar veitt, að hann náði að hafa hann með höndum. Símeon tók	122
guðdóms ljós. En hvað stoðar oss að hafa þetta sagt frá englum Guðs,	133
höfum fæðslu, því að ósæmt er að hafa saurug orð eða gálausleg þá	162
honum þyki manna orðlof gott fyrir að hafa. Þá hefir hann þó ekki	176
er vér þurfum í Guðs þjónustu að hafa, í föstum og í meinlætum,	185
guðspjöllum og kvað þau hvern verða að hafa, þeirra er hjálp vildi öðlast	201
mönnum hér á jörðunni að leita að hafa nakkvað af orðum þeirra og	229
helga daga að halda eða tíðir að hafa eða kenningar að heyra eða	235
margháttuðum meinlætum, þeim er hér verða að hafa þeir menn, er heiminn byggva,	242
alla atvinnu, þá er menn þurfu að hafa. Af því má svo skilja,	283
í klæðnaði. Það er oss boðið að hafa eigi samfellda áhyggju fyr þessa	283
Guð alls þess, er vér þurfum að hafa, og það er alskylt að	284
Guðs og kenningar, er vér þurfum að hafa skyldlega til lífs anda vorra.	284
bæn þurfu eigi góðir menn fram að hafa annars heims, fyr því að	286
alla atvinnu, þá er vér þurfum að hafa hér í heimi. Lát þú	286
býður hann þrágjarnlega góðar sýslur fram að hafa, en í gegn ógleði blíðleik	294
orð Guðs og kenna og harm að hafa og grát og meinlæti fyr	294
stýra lífi sínu, að hún nái að hafa Krist gest og íbyggvara sinn,	298
að í henni taki djöfull orð að hafa. Slík önd, ef eigi helpur	299
það klæði, er að brúðkaupi sæmir að hafa? Og það uggi eg honum	300
þau orð, er að öngu þarf að hafa eða veraldleg orð eru, að	302
gerast, þá taki fyrst allra hluta að hafna öllum hlutum, þeim er til	11
og fyrdæma illa atferð óra svo að hafna henni og dæma rétta yfirbót	177
jarðar. Væri nauðsyn mikil, góðir menn, að haga svo hér atferðinni, að eigi	224
reka svo erindi yðvart við Guð að halda fyr yður bænum þeim, er	3
kvenna hét hún því heiti Guði að halda hreinlífi, og nam hún eigi	5
sínum. Af því er oss nauðsyn að halda réttlega hátíðir postula og rækilega,	20
drottinsdagurinn helgast, og er oss boðið að halda minning lausnar vorrar, til þess	35
þess er oss nauðsyn, góð systkin, að halda rækilega og hreinlega þann dag,	37
til þess að vér séim verðir að halda eilífan drottinsdag á himni. Fögnum	38
hald og mál Móises bauð Gyðingum að halda imbrudaga ferna á hverjum tólf	49
Þenna dag bauð hann, páfinn Bonifacius, að halda hátíðlegan í upphafi mánaðar þess,	56
í hátíðarhaldinu. Því að lítið stoðar að halda ina ytri hátíð omnium sanctorum	58
fá miskunn. Játningu fylgir iðrun og að halda skriftir þær, er boðnar eru.	88
alla langaföstu. Það er rétt páskahald að halda siðlæti öllu inu sama sem	93
eg, að ér munuð það fyrirberast að halda hreinlífi því, uns páskaviku líður,	94
hátíða þeirra, er oss sé boðnar að halda í þessum heimi. Þessa tíð	103
ónýtu. Allar hátíðir er oss skylt að halda með góðlífi og með viðvörnun	112
vorri. Því að þá stoðar oss að halda hátíðir, ef vér samþykkjum líf	125
til dýrðar og bauð lýð sínum að halda hátíð, þá er algjört var	147
hungur, svefnleysi. En þar næst er að halda miðsdagstíð í minning krossfestingar Guðs	164
og hrækingar og bardaga. Þá er að halda eyktartíð í minning þess, er	164
því örmikil nauðsyn, að vér kostim að halda svo nú þessa hátíð drottningar	195
þolinmæði, að þeim þurfti heldur aftur að halda og að stöðva, er ákaflyndur	201
Eg hefi syndir gjört í órækt að halda helgar tíðir eða föstutíðir, í	212
misgjört verður. Gilt mun þykja meinlæti að halda þolinmæði að móti, þar er	228
boðorðum öðrum fyr því, helga daga að halda eða tíðir að hafa eða	235
svo standa á vélum við hann að halda konung annan og gerast svo	250
óvini. Því að þá stoðar oss að halda hátíðir sanctorum eða vita líf	256
þeirra, því að þá stoðar oss að halda hátíð á jörðu, ef vér	265
í inum fornum lögum var boðið að halda líkamlega. Úr vatni gjörði hann	270
glöggt, hversu hvergi þræla sinna kosti að halda sig frá ágirni og reiði,	299
reiði, frá ofmetnaði og lostasemi til að halda hans burðartíð, og veitir af	299
haldandi. En hún er svo haldandi, að hana skal halda að sumum hlut	169
þá er hann hékk á krossinum, að hann skyldi henni fylgja sem sinni	6
sitt myndir eftir hennar atferð, svo að hann metur son hennar til allra	10
sem Dominus sýndi of sjálfan sig, að hann var þessa heims svo sem	11
í guðspjalli, skulum vér svo skilja, að hann hafi svo ljóslega mælt: Þótt	12
fyrir hann hafði borið, fyr því að hann benti þeim. Síðan fór Sakarías	14
þann, er inn helgi andi stýrði, að hann leitaði að sjá við syndum	14
manndýrð hverja. Hann varaðist svo afgjörðir, að hann vildi eigi heldur láta sig	14
að forðast rangar hugrenningar og orðaslaug, að hann fór frá öðrum mönnum til	15
gaf tysvar svo klæði af sér, að hann var varla óber eftir. Jóan	15
sinna og tóku ráð af honum, að hann skírði þá alla í ánni	16
hann af því kallaður Jóan baptiste, að hann skírði bæði Guð og menn.	16
manna, þá vildu menn enn og, að hann sæti fyr vandindum þeim, er	17
myrkvastofu. Síðan fyllist hann þess ofmetnaðar, að hann heldur burðartíð sína, sem honum	17
honum eður öðrum væri veitt í, að hann væri borinn. Herodiadis hét kona	17
kæmi fram, sem hann sagði sjálfur, að hann mun vaxa, kvað hann, en	17
gerði Guð og vor Drottinn svo, að hann sendi Jóan fyrst, að eigi	18
postulum Guðs, þá er nauðsyn fyrr, að hann verði Petrus, það er lifandi	22
nema hann sé Jóhannes, það er, að hann eigni Guðs miskunn allt það,	23
þó að leiðréttast í elli sinni, að hann komist í vesturhlið borgarinnar. En	25
leggur hug sinn á slíkt athæfi, að hann nái uppstigningu andar sinnar eftir	27
fara og minni forvitnisbót en hitt, að hann varðveiti sig svo, að hann	27
hitt, að hann varðveiti sig svo, að hann næði að sjá Drottin sinn	27
þann mann, er svo er metnaðarfullur, að hann þykist yfir öllum öðrum og	28
von, svo gerði og Guðs sonur, að hann beið þessa fjölmennis og gaf	30
anda, að oss þyki kaupa best, að hann kæmi í staðinn magfyllarinnar. Það	32
Engi maður mun svo matvís vera, að hann megi jafnfús til síns dögurðar	32
að gera í gegn Guði, því að hann má sínum óvinum steypa í	33
Drottinn skapaði alla hluti senn, þó að hann greindi skepnu sína síðan á	34
er góða engla frá illum, því að hann skóp síðar sól og tungl,	35
in celo et in terra, því að hann er alls skiljandi og skipandi	40
heldur er að þokka vilja mínum, að hann snúist og lifi. Eigi fylgir	41
kraftur og spekt ins almáttka föður, að hann er öll atvinna öllum englum	41
þá mundi Guð hann svo styrkja, að hann stæðist freistni djöfulsins og vissi	43
aldregi til ills né vesaldar, svo að hann reyndi. En nú er hann	43
vílsiðr. Nú biðjum vér vorn föður, að hann frelsi oss frá illu. Það	44
það, er hann gefur oss. Því að hann veitir svo erfðina, að hann	45
Því að hann veitir svo erfðina, að hann skilst eigi sjálfur við, og	45
komum vér eigi svo til erfðarinnar, að hann falli sjálfur frá, heldur er	45
Nú skulum vér þess biðja Guð, að hann forði oss við allri freistni,	48
að menn skyldi biðja Guð miskunnar, að hann gæfi regn á jörðina og	49
sér báðar hendur á krossinum, því að hann býður faðm miskunnar sinnar öllum	53
Ina hægri hönd rétti hann, því að hann leysti alla sína vini úr	53
Ina vinstri hönd rétti hann, því að hann kallar marga óverða til sinnar	53
að biðja oss miskunnar og hjálpar, að hann fyrgefi oss syndir, og vætta	59
Guð og maður. Trúa því og, að hann var píndur af aðkalli Gyðinga,	61
sínum. Eigum vér því að trúa, að hann mun koma að enda heims	61
Nú skulum vér biðja almáttkan Guð, að hann fyrgefi oss sakar og syndir	64
væri svo skapaður af almáttkum Guði, að hann mætti andlega lifa og neyta	65
að svo snúist hver frá syndum, að hann komi eigi aftur til þeirra	72
ómálgar og bíðið svo Drottins, því að hann tekur bæði við stoðlausum og	75
ann. Því skuluð ér unna honum, að hann vill heldur bera vandræði yður	75
orðinn af konu og undir lögum, að hann leysti þá, er undir lögum	77
vera undir lögum. Eigi af því, að hann væri skyldur til öðrum að	77
skyldur til öðrum að hlýða, heldur að hann styddi þá af sinni vorkunn,	77
leysti úr þrældómi lögmálsins. En þó að hann tæki skurðarskírnina, sem boðið var,	78
væri, og lést göfga hann skyldu, að hann mætti yfir hann stíga, ef	83
Herodes má eigi finna Jesúm, þó að hann leiti. Þeir merkja hann, er	83
og konung, en þeir trúa eigi, að hann hafi manndóm tekinn. Þeir færa	84
skíra sig í Jórdan, til þess að hann helgaði öll vötn, svo að	86
trúa og von og ást. Trúa, að hann trúi á Guð föður almáttkan	87
þrjár greinir og eitt veldi. Von, að hann vætti eilífra umbuna. Ást, að	87
að hann vætti eilífra umbuna. Ást, að hann sé fullur af elsku Guðs	87
vér í elsku Guðs og náungs, að hann sé ávallt staðfastur með oss.	87
eða hann er til fær. Fýsa, að hann segi til rangra hugrenninga og	88
slíkt sótt. Guð fýsist játningar vorrar, að hann hafi rétta sök til þess	88
hann kemur. Satt segi eg yður, að hann mun setja þá yfir alla	89
komst hann þaðan. Bað Elísa Elía, að hann tæki tvefaldan anda hans. Bað	90
óskyldri að mynda eftir lítillæti Guðs, að hann sé mikils virður. Nú alls	92
eftir mikla svengd og langar föstur, að hann haldi verr fæðslu sinni. Það	93
maður langar að meir til Guðs, að hann reyni, hve miklu betra er	93
vér verðim farsælstir af að þiggja, að hann varðveiti oss dag og nótt	94
hann ógladdist fyrir písl sína. Því að hann vorkynnir oss, þótt hugur vor	95
Guðs í allri bæn vorri, því að hann veit gjörr en vér sjálfir,	95
brigsli og hlátur, háðung og lygi, að hann leysti oss úr syndaböndum og	96
það satt, er yfirgyðingar sögðu þeim, að hann væri fjölkunnugur. Af þessum dæmum	97
sem títt var að bana vændismönnum, að hann sýndi sig til þess hafa	97
en mikil varð trúa hans, því að hann játti þeim, er postularnir flæðu	97
Júdas seldi Drottin og fyrfórst, því að hann misgjörði af illsku, en iðraðist	98
Petrus neitti Kristi og leiðréttist, því að hann misgerði af óstyrkt, en eigi	98
rétti hendur sínar á píslartré, því að hann bætti þeirra synd, er hendur	98
vér, góð systkin, Guð föður almáttkan, að hann hreinsi heiminn af öllum villum,	101
hefst hann svo á þessi tíð, að hann endurnýjast öllum Guðs vinum allra	103
fyrstum karla allra. Þess geta guðspjöll, að hann sýndist honum, en eigi segja	105
í svo miklum nauðum staddur verið, að hann mætti jafnfeginn verða brautkvomu sinni,	106
drottinsdegi skal páskadagur vera, fyr því að hann hefir margfalda dýrð umfram of	107
fossi drakk hann of götu, því að hann bergði dauða í framför skyndilega	108
Á öngli varð hann tekinn, því að hann beiddist að grípa líkams agn	109
Á öngli varð hann tekinn, því að hann fékk skaða af því, er	109
hann hafði áður veldi yfir. Því að hann treystist að grípa þann, er	109
hver megi forðast munn ormsins, svo að hann geri ekki það, er ólofað	110
hann gerir svo fyrir Guðs sakar, að hann fyrdæmir sig sjálfur lítillátlega frá	111
segir hann, þá er og hættlegt, að hann verði andvani heilsu og hjálpar.	111
eigi. Af því mælir hann svo, að hann kveður sér líka og þó	111
sér líka og þó eigi líka, að hann veit glöggt tvennar ábyrgðir á	112
leynda glæpi á hönd sér, svo að hann hafi eigi til skrifta borna,	112
dýrðar, og á sá maður von, að hann mun komast til eilífs hátíðarhalds	113
en gefur engi gaum að tíðahaldi, að hann muni fram á leið verða	113
jarteinum lét Guð helgast eina hátíð, að hann sýndi sig vera einn Guð	114
Drottins vors og græðara. Vér vitum, að hann var borinn með miklum rökum,	115
sínu skrúði. Smiður er hann, því að hann lægir ofmetnuð, en hefur lítillæti	115
Domini. Til þess vildi Dominus skírast, að hann helgaði oss vötn til hreinsunar.	116
þess vitraðist heilagur andi í dúfulíki, að hann sýndi hvílíka hann gerir alla	117
meinlaus, en turturi er hreinlífisfugl, svo að hann leitar eigi annars til lags	121
svör bænar sinnar af helgum anda, að hann myndi eigi deyja, fyrr en	121
veitt þessum inum réttláta Símeoni, því að hann bað þess nótt og dag	122
dag með allri fýsi hjarta síns, að hann næði að sjá Krist. En	122
vér kynnim biðja. Þess bað Símeon, að hann næði að sjá Christum. En	122
En honum var því framar veitt, að hann náði að hafa hann með	122
kallast af því dýrð kyns Ísrael, að hann lét úr Gyðingakyni berast og	122
hann var í kirkju borinn, því að hann kom hingað í heim að	123
því var Guð á kross negldur, að hann gaf oss dæmi, hve hendur	124
degi eftir andlát sitt, fyr því að hann leysti oss frá þremur hlutum,	124
við honum með höndum réttrar trúu, að hann leiði oss inn í musteri	126
vill. Abraham faðir yðvar langaði til að hann sæi dag minn og varð	128
gera eigi heyra kenningar, af því að hann þykist þá mest komast fyr	128
það er hann bauð. Skildu Gyðingar, að hann mælti einkum þetta til þeirra	128
Af því neitti hann eigi því, að hann væri Samaritanus, því að hann	129
því, að hann væri Samaritanus, því að hann er vörður mannkynsins. Nú ef	129
til Mariam, er kallast styrkt, því að hann kom þann að boða, er	132
illsku. Rafael þýðist lækning Guðs, því að hann tók blindimyrkur af augum Tobie	132
eigi af glæpsku né af því að hann sé frá skilinn, að sá	139
búning, hafa góð föt og hrein, að hann þyki sæmilegur þar í sveit	139
sættar og láta Guð það sjá, að hann vill fyrgefa hinum það, er	140
of tilmæli hans við Drottin vorn, að hann skyldi lofa honum að freista	140
þess væri freistað, heldur af hinu, að hann vill, að þeir, er þetta	141
þeir, er þetta heyra, skuli vita, að hann vill reyna alla sína vini,	141
bæn þá, er hann bað þrisvar, að hann hafði eigi í Guðs nafni	142
eigi í Guðs nafni beðið svo, að hann hefði þess beðið, er til	142
honum eigi þá bæn, fyr því að hann sá, að Páll mátti eigi	142
og réttsýnum, því að þeir sáu, að hann hafði margt umfram of menn	143
hans þeim mun meir en alla, að hann lét Job þá eiga fé	146
í þessum heimi, þá vill Guð, að hann elski grandvarlegt líf. Grandveri er	154
í gegn þessum manni. Hann svaraði, að hann lést það ætla, að Guð	155
stigið yfir Adam, þá ætlaði hann, að hann myndi með þeim hlutum geta	158
hug, að honum mætti vel þykja, að hann gerði svo við hann. Leitum	161
in Deum og biðja Guð þess, að hann gæti svo of nóttina allra	164
sem vér báðum í prima tíðinni, að hann skyldi of daginn gæta. Og	164
fellur á knébeð að upphafi tíðar, að hann er skyldur að lægja sig	165
tíðinni er minningin gjör. Nú þó að hann gái þessa athuga bæði í	165
hann þó svo virða að réttu, að hann er lítils verður fyr Guðs	165
Því skal svo lúka hverri tíð, að hann hvíli á knébeð og horfi	165
minnist þess, áður hann rísi upp, að hann er af jörðu skapaður og	165
því að þá hægjum vér svo, að hann of stoði oss. Alls engi	171
lifi hann eftir oss. Vér þurfum, að hann geri í mein oss, til	171
geri í mein oss, til þess að hann of huggi oss, sem þá	171
þeim kann illa svo alls kostar, að hann vildi þær að öngum kosti	171
vinnur gott, ef hann gerir þatki, að hann lofi þann, er óneyddur gerir	172
verkið, nema hann legði það við, að hann þóttist mikils til lítið hafa	172
lítt Guði og svo mjög syndafanginu, að hann þurfi neyða sig til að	173
fyr Guðs sakar með þeim ölhuga, að hann hverfur eigi síðan til að	173
þótt hann neyði sig til, því að hann neyðir eigi allur allan sig	173
líkama, að svo var Adami boðið, að hann skyldi fyr báðum þeim hyggja	174
svo mjög vönduð, við þann kost, að hann hefði eigi svo mikinn miskunnardóm	176
eigi dauða syndugs manns, heldur hitt, að hann snúist til góðrar atferðar og	177
er lýðskaður, berst oft svo að, að hann telur þann vin sinn, er	178
óvin, er vinur hans er. Því að hann elskar eftirmælismanninn, en hatar bermælismanninn.	178
enn vita of inn velviljaða mann, að hann nýtur eigi þess eins, er	179
svo mikill vinur er öllu góðu, að hann gerir það allt í því,	180
svo alla mannkosti eignast sem þá, að hann hefði þá alla unnið einn,	180
kollektur, þá skulum vér biðja Guð, að hann safni oss saman og varðveiti	184
söngur, er fylgir, heitir pallasöngur, því að hann er oft fyr pöllum sunginn,	184
þá jarteinir hann Iesum Christum, því að hann boðar þá orð Guðs. Sá	185
guðspjall les, snýst í norður, því að hann sýnir það, að Guðs orð	185
gjör af mörgum kornum. Því vín, að hann sagði í öðrum stað: Eg	186
Dominus léti pínast fyr þær sakar, að hann vildi mönnum hjálpa. Sá er	186
biður hann alla fyr sér biðja, að hann megi þá svo fórn af	186
lítillæti Krists, er sig lægði svo, að hann þoldi píning á krossi til	188
allrar miskunnar sjá og græðingar, því að hann er sannur græðari. Hann skapaði	191
öllum hug með föstum og ölmusugerðum, að hann vorkynni oss óstyrkt óra og	193
að Davíð væri faðir Drottins vors, að hann ætti Maríu né hann væri	197
Davíð af því kallaður faðir hans, að hann merkir Guð, þann er að	197
hann yfir hafa stigið til loks, að hann myndi ná konungdómi Davíðs eða	197
að þeir ætlaði það sem var, að hann myndi vera rex celi et	197
minn af Guði, þrifgjafa mínum. Því að hann leit lítillæti ambáttar sinnar. Sé	199
heitið þeim Abraham og Jakob langfeðgum, að hann mundi sjálfur láta berast hingað	199
Timoteum. Það mælti hann við Titum, að hann skyldi ávíta með ríki, en	201
ríki, en við Timoteum mælti hann, að hann skyldi kenna með þolinmæði og	201
mjúklyndur, og mælti hann af því, að hann skyldi kenna með ríki, að	201
í hugskoti, og mælti hann því, að hann skyldi kenna með hógværi og	201
og mæða hann nakkvað í meinlætum, að hann verði óbeiðull til rangra hluta.	202
að Guði líkaði hátíðarhaldið vort. Því að hann mun glöggþekkinn að vera, með	203
hórdómsmenn til saurlífis. Minnir það þjófinn, að hann steli, en reiðan, að hann	204
þjófinn, að hann steli, en reiðan, að hann vegi, en skrökmann, að hann	204
reiðan, að hann vegi, en skrökmann, að hann ljúgi. Þetta líf veldur skilnaði	204
selur manni fé sitt að leigu, að hann taki hálfu meira á móti,	206
en annar selur jörðu sáð sitt, að hann taki þar hundraðfalt á móti,	206
til fóta honum og biðja hann, að hann tæki við fénu, þar er	206
fénu, þar er þú vissir víst, að hann mundi þér selja féð meira	206
Guð og maður. Eg trúi því, að hann óx hér upp í þessum	209
fyr utan syndir. Eg trúi því, að hann fastaði fjóra tugi daga og	209
sat fjándanum freistni. Eg trúi því, að hann gjörði alls kyns jarteinir sem	209
guðspjöllum er sagt. Eg trúi því, að hann var seldur og höndlaður síðan	209
að háði hafður. Eg trúi því, að hann var píndur undir pontskum Pilato	209
pontskum Pilato jarli. Eg trúi því, að hann var á kross festur á	209
dauða í eykt dags. Eg trúi, að hann var lagður spjóti andaður á	209
og batt fjandann. Eg trúi því, að hann leysti oss með því blóði	209
frá veldi fjandans. Eg trúi því, að hann leysti úr helvíti alla þá	209
þess vera verðir. Eg trúi því, að hann reis upp af dauða á	209
leysti úr helvíti. Eg trúi því, að hann sýndist Maríu móður sinni og	210
drakk með þeim. Eg trúi því, að hann var hér, síðan er hann	210
vér köllum uppstigningardag. Eg trúi því, að hann er í himna dýrð, stýrandi	210
Guði, almáttkum feður. Eg trúi því, að hann mun þaðan koma á inum	210
vert. Eg trúi á anda helgan, að hann er jafnt Guð sem faðir	210
almáttkan.) Því er hann ei faðir, að hann hefir ei son áttan, en	213
ei son áttan, en því almáttugur, að hann má allt það gera, er	213
er hjálpari á óra tungu, því að hann helpur öllum sínum mönnum. En	213
Kristus er smurður að þýða, því að hann er fullur ins helga anda,	213
degi heldur en fyrr eða síðar, að hann leysti oss frá þremur hlutum,	214
situr svo á hægri hönd föður, að hann er slíkur sem faðir. En	215
hann sitja sagður heldur en standa, að hann er þar til hvíldar kominn,	215
Gregorio páfa bað þess Fókam keisara, að hann skyldi gefa kristnum mönnum til	217
Guð veitti þá huggun postula sínum, að hann leiddi hann upp á himna	217
hann svo um inu rétta öllu, að hann segist sjálfur Guð vera, sá	222
hann bráðdauður. Sjá menn til þess, að hann muni upp rísa á inum	222
ekki úr upprisunni hans, fyr því að hann laugst öllum guðdómskrafti á, og	222
verkum eða hugrenningum og því máttuglegar, að hann einn hefir veldi til og	223
er Guð sjálfur mælti það við, að hann skyldi örk gera og hjálpa	224
Abraham myndi honum vera og mælti, að hann skyldi taka Ísak son sinn,	224
og gera að móti við þig, að hann mun eigi vægja einkasyni sínum,	225
eðli höggormsins, þá er vetur kemur, að hann skríður á milli trjáa, þar	226
upphaf sjálfur allrar gæsku, fyr því að hann er fyrstur og æðstur. Og	231
og æðstur. Og fyr því upphaf, að hann hóf allt fyr öndverðu og	231
og endir alls. Eigi fyr því að hann hafi hvorki upphaf né enda	232
heldur fyr því upphaf og endir, að hann var fyrr og æðri en	232
er að voru að pína hann, að hann lét þá réttast og iðrast	234
ófrið veita og mótstöðu erindrekum hans, að hann tekur þá fyrst af lífi,	236
manna, þá ber sjálfur vitni um, að hann er eigi góður. Nítir sá	237
segir, að Guð elskaði svo mannfólkið, að hann fór hingað sjálfur í heiminn	240
og vera hræddur of sig, því að hann veit eigi, hvað eftir kemur.	241
eða fjándinn skyldi því ávallt hælast, að hann hefði ríkri orðið af illsku	242
og maðurinn efldur svo af Guði, að hann mætti ná þeirri dýrðinni, er	242
efldi svo manninn á móti fjándanum, að hann gerðist bæði Guð og maður,	243
eigi, ef eg bæða föður minn, að hann sendi mér meir en tólf	245
síðar og sannaði á hendur honum, að hann væri af liði Jesú. En	246
honum. Þá neitti Pétur með svardaga, að hann hafði aldregi með Jesú verið.	246
orða þeirra, er Jesús sagði honum, að hann mundi fyrr honum þrisvar neitt	246
og mæltu: Þenna heyrðum vér mæla, að hann mundi ofan brjóta musteri þetta	246
feginn, er hann sá Jesúm, því að hann heyrði margt sagt frá honum,	248
hann fús að finna hann, því að hann vænti jarteinar nekkverrar af honum.	248
undan ganga. En sá var vandi, að hann lét undan ganga á páskum	248
er hann er dauða verður, því að hann kallar sig son Guðs. En	249
Guðs. Frumvottur Guðs kallast Stephanus, því að hann tók fyrstur písl eftir Drottin	253
prýddur. Maklega kallast hann prýddur, því að hann tók fyrstur prýði píslarvættis fyr	253
heldur Krist manns son en Guðs, að hann hneykti ótrúu Gyðinga, þeirra er	254
því að Kristur tæði ríðera sínum, að hann mætti stíga yfir grimmleik Gyðinga.	254
lægist hann með Paulo í illu, að hann rísi upp með honum í	255
upp með honum í góðu, því að hann féll niður illur og reis	255
Stephano í dýrð á himni, því að hann gjörðist sauður úr vargi. Nú	255
hann ást í hvoru tveggja, því að hann leitaði ávallt heilsu villtra. En	255
eigi segja, nema hann vilji ljúga, að hann megi eigi elska náung sinn	256
dýrs, er sterkst er allra dýra, að hann sýndi fyrr í guðspjalli sínu	259
Lúkas er af því merktur uxi, að hann segir gjörst frá písl Krists,	259
því merktur sem ið óarga dýr, að hann sagði gjörst frá upprisu Drottins.	259
krafti föður. Það er arnar eðli, að hann flýgur hærra en aðrir fuglar,	260
upp til himins með Drottni, því að hann ræddi fátt of manndóm Krists,	260
minn. En er Herodes konungur sá, að hann var tældur af austurvegskonungum, þá	262
Eigi mælti Dominus af því þetta, að hann duldist við móður sína, heldur	268
við móður sína, heldur af því að hann hafði eigi af móður sinni	268
vats. Dominus gjörði vín úr vatni, að hann sýndi sig vera sjálfan skapera	268
þess gladdi hann samkundumenn nýju víni, að hann teygði hugi þeirra til nýrrar	268
að koma til brúðkaups á jörðu, að hann sýndi sig vera sannan brúðguma,	269
víns fyllti hann sex steinker, því að hann fyllti brjóst sinna manna andlegrar	270
bað fyrst byrla vín öndvegismanni, því að hann bauð postulum fyrst að boða	271
Drottins þíns. Biðjum vér vorn Dominum, að hann leiði oss í þann fögnuð,	277
Drottinn kallaði oft svo til Guðs, að hann mælti: Faðir minn, og hæfði	281
honum svo að mæla, fyr því að hann er einkanlega getinn af eðli	281
vér þykjumst eiga til að telja, að hann skuli veita oss það, er	281
líknar unna af Guði, fyr því að hann líknar hverjum með réttindum og	284
eftir gnótt mildi sinnar, fyr því að hann veit allt ið sanna og	285
og alla menn í þessum heimi, að hann setur hjá tilfýsilega hluti og	287
sinn. Maðurinn skal óast Drottin, því að hann er máttugur að gjalda víti	288
Guð af öllu hjarta, af því að hann vill gefa eilíft líf þeim,	288
þessum heimi í óhógöndum þessa heims, að hann bíði eigi skaða lífs síns,	288
tryði eigi sögu hennar, fyr því að hann vissi ekki annað nema myrkvastofu	289
sína sem sig sjálfan, það er að hann hjálpi þeim svo í nauðsynjum	290
dauði í heim þenna, af því að hann öfundaði inum fyrsta manni og	291
Af því var synd Adams mikil, að hann var settur svo sem fyrir	291
svo sem fyrir Drottni og mælt, að hann skyldi eigi frá Guði líta,	291
allur færist heimurinn. Nú fyr því að hann hlýddi eigi Guði, en Guði	291
þess manns, er elskar Guð almáttkan, að hann vill eigi í mein gera	294
þau er boðin eru, af því að hann veit eigi, hve Guði líka	294
Það er og in mesta nauðsyn, að hann sé góður milli þess, er	295
og vel að gera, fyr því að hann veit eigi dag dauða síns.	295
eigi dag dauða síns. Enda þó að hann viti, hvað í dag er,	295
Lofa skulum vér almáttkan Guð, því að hann er máttugur að frelsa oss	295
fyr Davíð við syndga og segir, að hann vill eigi lof þeirra, nema	296
eigum vér að biðja Drottin vorn, að hann sé nú á þessi tíð	297
órar og gera verk góð, svo að hann vilji vera viðtakari vor eftir	297
hann vanur að græða sár ór, að hann lætur eigi örin á sjá	299
hátíðar kemur í lastasaurinum volkaður, svo að hann hefir eigi iðrun tekna. Á	300
brúði. Það er svo að skilja, að hann tók þá mannskapinn á sig.	300
ór verk fyr Guðs augum og að hans dómi réttum. En hin sem	173
eigu, er eg átta, enda var að hans ráði á braut tekið frá	220
að það er hverjum manni verðleikaauki, að hans sé freistað og standist hann	285
sýslu er staddur. Ógleði er röng að harma þessa heims mein, þau er	293
eg em. Nú eigum vér mjög að harma oss of það, er vér	295
það er nú bannað af Guði að hata óvini sína í þessum lögum	234
sínum, bundinn og barður, hræktur og að háði hafður. Eg trúi því, að	209
voru í nánd, margir menn ávallt að hátíð þessi. Og svo voru þar	30
En það var síðan af tekið, að hátt skyldi syngva. Lágasöngur er sunginn	187
eg, að sá er yður gaf að hefja helga hluti, sá láti yður	19
þá, er maður ætlar góðgerninga upp að hefja og Guðs þjónustu að fremja,	140
öðrum góðum verkum. Þar eigum vér að hefja áminning óra að inna, af	157
það er, og verði maður allfús að hefna og megi hann, ef hann	228
annan fyrra til óskila, en annan að hefna meingjörða, og ber hann þá	257
þú, en eg þagða. Ætlaðir þú að hefna hörðu vondur og hitt, að	296
Óvinur mannanna fær sér illrar sveitar að hefta för óra, svo að vér	28
réttlæti, en sumir til þess settir að hefta fjándur, að þeir of geri	219
heldur ljós heiðinna þjóða en Gyðinga, að heiðnar þjóðir lýstust í hingaðkvomu hans,	122
postular Guðs buðu. Eg trúi því, að heilagra manna samneyti er hjarta hreint	210
miskunnar. Svo er sagt á bókum, að heilagur Bonifacius páfi, er inn fjórði	56
heilsudagar. Þá verða oss þessar stundir að heilsudögum, ef vér leitum við með	157
því að þeir eru eigi. Því að heilög kristni grætur brautrekning sinna manna	263
þó beiðir oss allra mest nauðsyn að heimta til vor nakkvað af giftum	32
fimmta tugar ríkis hans til Gyðingalands að heimta skatt til handa honum, svo	66
almáttkan son sinn í þenna heim að heimta af oss skatt boðorðs og	66
að vér sjáum eiginlegum augum órum, að heimur sjá hrörnar á leið fram,	69
mér, og séim vér allir eitt, að heimur kenni, það þú sendir mig	244
á bænum að vera sem þá, að heimurinn ætti eigi lengur að standa.	94
að þiggja, er það sjálft veitir að heita og vera faðir vor, sem	280
allt, þá er oss mikið undir, að heldur ættim vér fögnuð fyr höndum	130
rakna trúu né ást við hann að heldur, að mjög brátt muni hann	145
sá þvæst og er eigi hreinn að heldur, er segir til lastanna, en	160
mann, þá mætta eg þeigi hjálpast að heldur. Nú er að sönnu og	169
svo kallaðir, að þeygi eru kjörnir að heldur, en inir fáu eru svo	178
En eigi skal svo elska þá að heldur sem vini sína, heldur sem	179
og öfundar þó engi þeirra annan að heldur. Færir hver svo fram sína	221
skal sá efa of Drottins mildi að heldur, þótt slíkur sé, og eigi	299
í brjóst ór, en það er að helga kirkju Jóhanni baptista, er fyrstur	60
þeirra, en eigi af eðli, því að helgir englar eru ávallt andar, en	131
ófriði Herodis, þá sýndi hann það, að helgir menn mundu oft verða braut	264
En á þann veg biðjum vér, að helgist nafn Guðs, að vér, er	282
Nú svo sem allir hlutir urðu að helgum dómum, þeir er Drottni órum	7
á bjartleik Guðs og hyggjum oft að helgum ritningum, þeim er sýna guðdóm	261
er ér þurfuð hér innan heims, að hendi bera. En þeir, er meir	141
báru postular of veröld innan öllum að hendi þeim, er trúa vildi sem	185
einigri stundu örvænt, að dauðinn komi að hendi, þá skyldim vér ávallt vera	227
ekki ið illa má þá þeim að hendi koma. In efsta bæn hæfir	286
himna eða fór þar á milli, að henni skyldi aldregi fyrnast stórmerki Drottins	6
sína varðveitti María með lítillæti, svo að henni grandaði aldregi ofmetnuður, og kvaðst	9
og sjá þaðan, ef nekkvað fer að henni hræðilegt, og gerir hún hreiður	117
í vatni, þess er hræðilegt fer að henni í lofti og forðast það.	117
til fundar við Job og sagði, að hermenn höfðu tekið öxn hans alla	143
fara til Herodes. Og svo verður, að Herodes má eigi finna Jesúm, þó	83
þar, uns eg segi þér, því að Herodes mun leita sveinsins og vilja	262
sá manna, er jafnframarla hafi náð að heyra orð Guðs, þar er Gabríel	11
í hugskotsjörð óra, er vér girnumst að heyra kenningar og rekum frá oss	50
oss illsku kulda. En hvað stoðar að heyra orð Guðs, nema vér varðveitim	50
líkam sinn, að hún var verð að heyra engils orð og bera af	57
skurðarskírn eyrnanna, er það er þekkt að heyra, er þeim er mein að,	80
á leið verða laðaður til þess að heyra lof Guðs með helgum mönnum	113
að greiða, þeir er þokkulegir eru að heyra, og forvitni mætti mikil á	203
eða tíðir að hafa eða kenningar að heyra eða föstu dægur, sem sumir	235
björtum klæðnaði ölmusugjörða og gjörimst verðir að heyra við oss mælt af Guði:	276
orð sungu englar í lofi Domini að heyranda Isaja spámanni. Osanna in excelsis,	187
hann: Eigi skaltu óast, Sakarías, því að heyrð er bæn þín. Munuð ið	13
biðjum vér í þvísa lífi, því að hér þarf, að syndir sé fyrgefnar,	47
biðja, að vér standimst freistni, því að hér verður vor freistað. Og svo	47
eftri burðartíð en in fyrri, því að hér sýndist Guð faðir, en þá	115
fyr reiði hans. Nú af því að hér er skammætt allt, þá er	130
eða vér viljum það nekkvars kostar, að hér hafim vér eigi munúð óra	170
hátíð göfgari en sjá, fyr því að hér hafa allar hátíðir af gjörst	199
í himnum sem hann sagði sjálfur, að himinn er stóll minn, en jörðina	232
himinn, sem Davíð segir í Saltera, að himnarnir boða dýrð Guðs. Himnar eru	233
úr Paradiso hingað í heim, því að himneskar kenningar þeirra fljóta of alla	258
Það finnst í kenningum Dionisii biskups, að hin minni ein engla fylki eru	135
secula seculorum. Amen. Á jóladaginn Því að hingaðburð Drottins vors, Jesú Krists, kennum	231
boðorðin. Það er gott að vita, að hinir völdu menn eru eigi af	168
því er sagt í Himnasjón Johannis, að hinn forni fjándi mundi drepinn verða	132
Eða ellegar var til þess gjört, að hinn varðveitti þá allra helst hreinlífi	155
því eigi alls kostar það nauðungarverk, að hinn göfgari hlutur mannsins vinnur lostugur	173
brauð. Og fyr því skulum vér að hinu hyggja, að eigi verði svo	300
því höldum vér ina fjórðu imbrudaga, að hirðast megi góðgjörningar órir í lítillæti	51
hans styggvist við, heldur leitum vér, að hjartahöll ór leysist frá löstum, en	138
öll gjörðust maklega á drottinsdag, því að hjálp ór og leiðrétting er af	36
fögnuður englum helgum mun orðið hafa að hjálp alls mannkyns, þeirri er gerðist	104
að hann kom hingað í heim að hjálpa bæði körlum og konum. Það	123
til himins. Heilög ást Stefans girntist að hjálpa þeim í bænum, er hann	255
alla djöfullega illsku og syndir, svo að hjörtu ór verði eigi djöflahof, heldur	59
var óbyrja. En þá er kom að hleyti Sakarías að fremja biskupsembætti, þá	13
skal hann enn eigi örvilnast, því að hlið eru norðan á borginni, þau	25
og eigi ætlun sinni einni til að hlíta of upprisu hans, hvort hún	104
að hann væri skyldur til öðrum að hlýða, heldur að hann styddi þá	77
svo eruð ér og skyldir til að hlýða og hafa síðan það er	200
lýðnum, er inn helgi andi kom að holdgast með Maríu, með því að	191
þá fylgdi María honum og nam að honum alla speki og gæsku, svo	6
maður mátti teljast of allan heim, að honum gyldi skatt. Svo var fyrst	67
þann, er honum þykir svo illur, að honum þykir vesöld hans aldregi fullmikil,	73
kenndi hann, því að hún skalf að honum deyjanda. Sólin kenndi hann, því	83
hann veit það sér í hug, að honum mætti vel þykja, að hann	161
en hann hafi og ljúgi svo að honum. En það er eigi ást	171
er vér veitum honum það eftirlífi, að honum verði þann miskunnardóm rétt að	171
hann, enda færi hann það til, að honum þyki manna orðlof gott fyrir	176
hendi leysa, er allir eiga jafnsaman, að honum verði að eilífri hjálp og	186
unnu umfram of alla hluti, vilja að honum allt lifa, en færra að	194
laust. En er þeir höfðu hlegið að honum og mælta marga guðlöstun við	247
skrýddu hann konungsskrúði, og hlógu Gyðingar að honum og lustu á kinnur honum.	248
stóðu hjá krossi Jesú og hlógu að honum og mæltu: Ef þú ert	250
stíg niður af krossi. Similiter hlógu að honum yfirgyðingar og mæltu: Aðra gjörði	251
vér trúa honum. Svo hæddu og að honum ríðerar og báru ramman drykk	251
krossfestir vóru með honum, Jesú, hló að honum og mælti: Ef þú ert	251
má hann vera af fyrirheiti Guðs, að honum munu syndir fyrgefast. En það	256
er af því merktur sem örn, að honum drap aldrigi villuský í hugskotsaugu,	260
fyrir við Guð föður, þá gekk að honum einn af lærisveinum hans og	280
að engi maður bar hervopn, því að horvetna var friður og samþykki og	67
kann svo verða, að maður hyggur að hórdómi, þótt hann geri eigi. Nekkver	155
að eigi þyrfti hún að ugga, að hreinlífið hennar myndi fyrfarast við þann	197
taka svo skurðarskírn. Ilming þurfu þeir að hreinsa, er þef og anga hafa	80
og synda auka. Göngur þurfu þeir að hreinsa, er rasa að öðru óráði,	80
forðast allar syndir, en vatnið náði að hreinsa syndir. María gat einn son	115
nekkverri höfuðsynd, þá kosti hann fyrr að hreinsa hugskot sitt með iðrun og	275
hreinsunar. En eigi þurfti hann sjálfur að hreinsast fyr skírnina. Yfir hann flaut	116
eigi fyr því, að hún þurfti að hreinsast eða sonur hennar fyr fórnir,	120
eg heldur inar smærri, til þess að hreinsunareldurinn megi af brenna, en inar	223
leita við, svo sem vér megim, að hrjóða á braut syndasauri og lundarlöstum,	138
og mælti við hana: Eigi þarftu að hræðast, María, fyr því að þú	196
lífs, þess er eigi þyrfti þar að hræðast dauðann, þar er réttlátir hafa	205
það ætla, ef ér viljið leiða að huga, hversu vel sú þjóð mun	63
ór, af því er vér leiðum að huga, það er lesið er. Sá	184
fé til kirkna, en betra er að hugga volaða náunga í nauðsynjum sínum.	152
og hvíldin af erfiðisverkum á drottinsdeginum, að hugur vor tæmist til himneskrar hvíldar,	37
hún þegar ást við Guð, svo að hún var ávallt í Guðs þjónustu,	5
eða frá segja. En af því að hún tókst meira á hendur Guði	5
vors. En það er eigi sagt, að hún gerði jarteinir í lífi sínu,	6
það allt af henni hlotið, því að hún gjörðist verð að bera þann,	7
svefn. En María náði því framar, að hún hafði hann níu mánuður sér	7
náði svo mikilli samvistu við Guð, að hún hafði hann luktan líkama sínum.	7
líkamleg munúð í holdi hennar, svo að hún kenndi aldregi munúðarinnar heldur en	8
maklega son geta af helgum anda, að hún var þeim mun öllum hreinlífri	8
Maríu allir inir dýrlegstu kraftar, svo að hún hafði eigi hreinlífi aðeins nema	8
mátti hún maklega vera móðir Guðs, að hún hafði hreinlífi sem Guðs englar	8
hennar vóru staddir allir postular, því að hún andaðist fyrr en þeir skiptist	9
hennar fannst eigi, þá hyggja margir, að hún hafi upp verið numin bæði	9
helgir menn. Jeronimus prestur segir skýrt, að hún andaðist og var grafin, en	9
segir eigi víst, hvort heldur var, að hún tók upprisu líkams síns litlu	10
skylt að fagna dýrð hennar, því að hún vill hjálpa öllum þeim, er	10
menn. En svo sem vér trúum, að hún er öllum helgari, svo skulum	10
svo skulum vér og því trúa, að hún sé öllum vorkunnlátari og betri	10
víst í hverju áheiti við hana, að hún mun annað tveggja það veita,	10
lengjast. Því höldum vér burðartíð Jóans, að hún er full af tákni lægðar	18
varðveitti hjarta sitt og líkam sinn, að hún var verð að heyra engils	57
gjöra, hvort sú vist er meir, að hún er veglegri og tígulegri og	63
en héðan megi ætla, eða hitt, að hún er sællegri og feginsamlegri og	63
fulla af allri dýrð og fegurð, að hún megi oss skýla, fyrr en	69
yfir það. Jörðin kenndi hann, því að hún skalf að honum deyjanda. Sólin	83
honum deyjanda. Sólin kenndi hann, því að hún gerði eigi skína. Steinar kenndu	83
þessi tíð en á hverri annarri, að hún hefir meir alla heima birta	103
misseri fyr þá sök allra mest, að hún jartegnir eilífan fögnuð, þann er	106
baugi? Baugur merkir Guðs miskunn, því að hún gerðir um oss öllum megin	109
situr oft í limum yfir vötnum, að hún megi sjá skugga í vatni,	117
hreinsun Maríu, og eigi fyr því, að hún þurfti að hreinsast eða sonur	120
hennar fyr fórnir, heldur af því að hún lét sér sóma fyr lítillæti	120
Maríu, móður almáttugs Guðs, af því að hún er göfgust allra heilagra manna.	123
bókum er svo of hana mælt, að hún er kölluð prýði göfugra manna,	155
eigi, sá er hver öreigi. Því að hún er sá kostur, ef án	169
jarteinir og seqventia sem allelluja, því að hún er af alleluja leidd að	185
sekventíu eða friðarkoss, heldur með hryggðarsöng, að hún er fyr þeim einkum sungin	190
að holdgast með Maríu, með því að hún var þess verð að bera	191
og það erindi að boða henni, að hún skyldi af inum helga anda	192
umfram of alla helga menn, því að hún má oss ein stoða meira	192
Örvilnun er verst allra synda, því að hún tortryggvir miskunn Guðs. En ofvilnun	193
Guðs. En ofvilnun þar næst, því að hún tortryggvir réttlæti hans. Örvilnun enn	193
og spurði, hversu það mætti verða, að hún yrði hafandi að barni, þar	197
og kvaðst heitið hafa Guði því, að hún skyldi hreinlífi halda allar stundir.	197
og er nú orðin svo gömul, að hún mætti eigi barn ala fyr	198
einfaldleikurinn og gæskan skal stilla hyggjandinni, að hún snúist eigi til slægðar eða	226
en eigi vill hún svo huggast, að hún vilji aftur kalla til heims	263
og hvað hann mundi gjöra, því að hún mælti við reiðumenn: Gjörið ér	268
heilög kristni unnandi Guði, svo framarla að hún óttist eigi að deyja fyr	283
en tungu má engi maður temja, að hún mæli eigi þarflausa hluti. En	290
Guðs fulltingi að stýra lífi sínu, að hún nái að hafa Krist gest	298
einar. Nú köstum, góðir menn, hyggjum að, hvað oss hæfir, og miðlum við	205
í hug sér, þá hyggur hann að, hvað maður misgjörir við hann, en	256
ef vér lifum heilaglega og hreinlega, að hvatki er gjört er í kirkjunum	138
oss er misbúið, ef vér hygðim að, hve vér vildim, að aðrir gerði	161
er vert en líkamlegar jarteinir, því að hver hefir allt ærið, er góðs	11
oss til alls ins góða, svo að hver góðgerningur vor mun betur lúkast	12
Augustus sendi boð of allan heim, að hver maður, jafnt auðugur sem fátækur,	67
ungur og gamall, karlar og konur, að hver maður skyldi gjalda honum einn	67
Kristur, postula sína of allan heim, að hver sem einn gyldi honum penning	67
brunna í tákni skírnar sinnar, svo að hver maður hreinsast í Krists brunni,	116
eignast hann allt í öðrum, því að hver fagnar annars dýrð. Af því	136
sjá í sönghús úr kirkju, því að hver, er finnur miskunnardyr heilags anda,	149
heilags anda í góðum siðum, því að hver, er Guði þjónar, smíðar í	150
mælti svo: Það er boðorð mitt, að hver yðvar elski annan. Hurð fyr	151
fúsir eftir honum að glíkja. Því að hver sem ein eftirglíking, sú er	158
Það er boðorð mitt, kvað hann, að hver yðar elski annan, svo sem	169
býður þetta: Það er boð mitt, að hver yðvar unni öðrum. Hver veit,	171
Carnis resurrectionem. (Holds upprisu.) Trúi eg, að hver maður skal upp rísa á	216
vér glíkjum það og eftir þeim, að hver fylgi vel þeirri iðn, sem	221
himinríkis sælu. Er fyr því skylt, að hver haldi sig í lítillæti og	241
ér vita, bræður mínir, og skilja, að hver hórdómsmaður og saurlífismaður og ágjarn,	292
En þá er þeir ætluðu aftur að hverfa til fundar við Herodem, þá	82
guð Faraonis. En hvert eigu þessir að hverfa nema í drottna fylki? Sumir	134
En þó höldum vér þá kenning, að hvergi, er sér kemur til að	173
eru mikil dyr í sönghús, því að hverjum sýnist því síður þröng vera	150
og hefja svo upp bænir órar, að hverr vor skal áður fyrgefa öðrum	123
rekninga hans, alls Guð býður svo, að hverr vor skal öðrum unna sem	130
ér hórdómsmenn og forðist hórdóm. Því að hverri synd er hórdómur ljótari, er	155
mót öndinni ávallt. Nú af því að hvers manns andi skal á dómsdegi	175
er vér segjum eftir Pater noster, að hversgis er vér biðjum þess í	285
góðir og eiga ór önnur. Hyggjum að, hversu fagrar þær hallir eru, er	205
sjálf oss. Hinn er annar vængur, að hvert vort skal unna öðru sem	26
svo: Guð situr yfir kerúbín. Því að hvert englafylki hefir mikla glíking af	136
fyr hverja stund þeirrar nætur. Því að hvert dægur er deilt í tólf	163
Jesús Kristur, Drottinn vor, mælir: En að hví kallið ér mig Drottinn, Drottinn,	288
sá var kominn, er hann þurfti að hvívetna, en sá þurfti hans að	16
nekkver nú: Svo segir þú nú, að hvorki skal bjóða vinum né frændum.	301
ástlaus ávít hans í kenningu. Því að hvort sem hann bað fyr óvinum	255
eg til tíndar, þá verður þó að hvoru yður það allra auðsýnst, hve	3
séim. Nú ef ér vilið þó að hvoru taka við kenningu hugþekklega og	4
og væri hún auðnæmri, mætti þó að hvoru, sem prófetinn sagði, með skömmu	39
matur en eigi barna, og þó að hvoru barna atvinna, því að þá	41
verða að nekkverri líkn. En þó að hvoru er eigi háskalaust, meðan svo	111
en taka skal hann þó páskadag að hvoru sem aðrir menn með skriftagangi,	139
bræður mínir, og er þó satt að hvoru. Og er að sannara, að	167
eftirmælinu vera. Nú skal elska þó að hvoru eftirmælismennina, þótt eftirmælið sjálft skuli	179
sig og langmæli mikið. En þó að hvoru skylda ákaflega Guðs boðorð til	203
tíðarinnar. Enda eigi er minni skylda að hvoru, að vér lítim vandlega á	203
jafnt í gegn, sem það er að hyggja það að marki mega hafa,	167
þá er oss nauðsyn, góðir menn, að hyggja að vandlega, að ekki sé	240
að seinast eldast að líkama: Hjarta að hyggja og tunga að mæla, það	291
vera hyggnir eða hvassir sem höggormar, að hyggjandin og hvassleikurinn skal hvessa einfaldleikinn	226
réttlæti hans. Örvilnun enn það næst að hyggjast eigi munu bætt geta syndir	193
hann svo gera of hvorutveggja saman, að hæð kross sé yfir oblet, en	188
guðdóm hans, en fætur manndóm, því að höfuð horfði til himins, en fætur	52
en einn hver annar engill, því að höfuðár var maklegur að boða hið	132
Er því mikið undir, góðir menn, að höfuðsyndirnar væri til skriftar bornar, áður	223
síns. Nú er komin tíð sú að höndum, er vér eigum alla nauðsyn	157
sagði gjörst frá upprisu Drottins. Því að ið óarga dýr er dautt borið,	259
aldurinn. En þeir taka þá enn að iðrast synda sinna af öllum hug	24
góð eða ill. Eg trúi því, að illir menn munu hafa og reknir	210
og Paulus postuli: Verðið ér bernskir að illsku, en rosknir að viti. Sá	265
það, er hann gaf þér, því að illvirkjarnir vilja ræna þig eða bana	206
fram upprisa hans. En þó hæfir, að in hæsta hátíð Domini líði eigi	107
fagna maklegu verkkaupi sigurs þeirra, því að in himneska Hierusalem hefir nú tekið	264
að rekningar eru svo miklu fleiri, að inir völdu verða fáir hjá þeim.	168
á hvítadrottinsdegi. Það segja menn og, að inn helgi andi kom með Maríu	107
hann með meirum táknum skírður, því að inn sami andi, sá er með	115
að sannara, að nýnæmlegt sé. Því að inn nýi maður og sjálft ið	167
eigum vér að hefja áminning óra að inna, af hverjum rökum fastan hefir	157
hyggja, að eigi verði svo illa, að innan í öndinni, þar er vér	300
er öllum góðum mönnum mun verða að inni efstu upprisu. Af þessum jartegnum	106
verði hún hverjum manni annað tveggja, að inni mestu líkn eða að áfallsdómi.	111
drottinsdag skuli allir menn upp rísa að inum efsta dómi. Af slíkum stórmerkjum	107
glerið er hreint og gagnsætt, svo að í gegnum það má sjá sem	8
og eftir. Svo segir í uppreistarsögu, að í upphafi skapaði Guð himin og	34
þeim er Guð sýndi á drottinsdegi, að í oss megi fyllast andlega, það	38
vér séim leystir frá illu, því að í þessu lífi er margt illt.	47
vetur. Vor merkir æsku óra, því að í æsku þróast líkamsafl sem sólargangur	50
og öllum Guðs helgum, til þess að í þessu hátíðarhaldi mætti hreinsast allt	56
morgni til aftans, sá er merkti, að í hans ríki mundi borinn verða,	66
gerðist landskjálfti mikill, sá er merkti, að í hans ríki mundi verða borinn,	67
dæma of alla menn. Það barst að í hans ríki, að sól rann	67
Drottinn fimm sinnum ástmönnum sínum, svo að í guðspjöllum sé getið. Fyrst sýndist	104
skal credo þar að skyldu fylgja, að í upphafi dagstíðanna er skylt að	164
Guði betur en sjálfum oss. Því að í ást óvinanna verður meira Guðs	179
og blóð. Er svo til vísað, að í þeirri bæn snúist fórn í	188
minning andaðra manna allra rétttrúaðra, því að í hans dauða tókum vér hjálp	188
við almáttkan Guð. Enda fyr því, að í mörgu lagi verða eigi haldnar	218
og þessu á móti skal koma, að í þínu kyni skulu allar þjóðir	225
þeirra sem þeir eru fleiri. Því að í láfanum eru og mjög fá	239
af þér þiggja, sem þú veist, að í þessi bæn er beðið, er	286
Óhlýðni eigum vér að firrast, því að í óhlýðni misgerðu inir fyrstu menn,	291
taka til endurbótar andar vorrar. Því að í Krists líkama er líf vort,	298
svo blóðgar sig í illum verkum, að í henni hvílist eigi Kristur, heldur	299
henni hvílist eigi Kristur, heldur hitt, að í henni taki djöfull orð að	299
að til þess höldum vér kirkjudaga að jafnlengdum á jörðu, að vér megim	152
batnaðar vors? En því er trúanda, að jafnmikill fjöldi mannkyns skal koma til	133
er jafnlangt er til allra heimsenda, að jafnnær er öllum miskunn píslar hans,	52
heyrðuð, góð systkin, í guðspjallinu sagt, að jarðarkonungurinn hræddist, þá er himinskonungurinn var	82
Jörðin skalf og sprungu steinar, því að jarðleg og steinleg hjörtu heiðinna manna	99
Á miðri nótt reis eg upp að játa þér yfirdóma réttlætisbragða þinna. Sjálfur	89
postularnir flæðu og þorðu eigi berlega að játa honum. Tveir lærisveinar Krists gerðu	97
að í upphafi dagstíðanna er skylt að játa trú sína og minnast kenningar	164
Renn þú og seg sveini þessum, að Jerúsalem mun eyðast. Þar er engill	136
dæmi. Svo er sagt í guðspjalli, að Jesús vakti nætur í gögnum á	89
því að þeir vissu of síðir, að Jesús var Guðs sonur, en þeir	97
Domini Jóhann postuli segir frá því, að Jesús Kristur spurði Gyðinga, ef nekkver	127
með postulum sínum. En Júdas vissi, að Jesús var vanur að koma þangað,	244
En er hann varð þess vís, að Jesús var úr Herodis veldi æskaður,	248
við reiðumenn, ef hún vissi eigi, að Jesús mundi bjóða þeim nekkverja hluti.	268
Það er eigi kynlegt, kvað Satan, að Job sé vel við þig, þar	220
kvað hann, en eg þverra, því að Jóan var borinn fyrst þegar á	17
Drottin vorn kenna sér bæn, því að Jóan baptista kenndi bænir lærisveinum sínum.	39
suður, en norður in hægri, því að Jórsalalýður og Gyðingar gjörðist vinstri handar	53
né drambi í góðgerningum sínum. Því að Júdas villtist og fyrfórst, sá er	98
kenndu, eða hvað þeir gjörðu, því að jöfn heilsugata er í verkum þeirra	25
vorrar. Af því er oss boðið að kalla Guð föður, að vér skulum	280
vorn, sem einkasonur hans kenndi oss að kalla. Þú er ert í himnum.	281
svo hreinlega, að vér séim verðir að kallast musteri Guðs. Af því er	152
þeir eru fáir, er að láti að kallinu og haldi boðorðin. Það er	168
er einkason sinn, Jesúm Krist, sendi að kaupa dauða sínum oss syndabörnum líf	42
sér. En er Drottinn vor tók að kenna kenningar, þá fylgdi hún honum	11
málinu. Skyldur er sá hver til að kenna öðrum heil ráð, er Guð	15
að eigi þyrfti hann sér nakkvað að kenna umfram. Sá er og sannlega	33
við Guð. Og þá þarf eigi að kenna öðrum orð Guðs sem nú,	47
svo sem lærðir menn eru skyldir að kenna yður Guðs boðorð og segja	200
sætir það, er hann bauð öðrum að kenna með ríki, en öðrum með	201
Helias báðir spámaður, litlu fyr dómsdag, að kenna rétta trúu og atferð þeim	222
mann hvern vill Guð Drottinn sættast að kennimanna sinna dómi, er góðra manna	192
sinn eða oftar á tveimur misserum að kennimannaráði mér til hjálpar og syndabótar.	210
er Lúkas merktur í uxa líki, að kennimenn færðu forðum öxn til musteris	259
jarðar. Maklega kallast postular ljós, því að kenningar þeirra lýstu of allan heim	21
er. Postular kallast salt jarðar, því að kenningar þeirra styrktu jarðleg hjörtu, að	21
að setja grundvöll kristni sinnar, svo að kenningar þeirra efldist of allan heim,	58
valdi Drottinn sér fjóra guðspjallamenn, því að kenningar hans áttu að fara of	258
insta sinn til Jórsala og sungu að kenningu heilags anda. Þenna söng saman	187
sárlega. En Annas episcopus spurði Jesúm að kenningum hans og að lærisveinum hans.	246
það, er finnst í helgum ritningum, að kerúbín eða serafím gjöri nekkver þjónustuverk,	135
eldsgneista, fyr hví hræðist hann eigi að keykva loga reiði í öndu sinni?	276
volaða náunga í nauðsynjum sínum. Því að kirkjur farast með heimi, en andir	152
en inir fáu eru svo kallaðir, að kjörnir eru. Það skulum vér eigi	178
hvað oss heftir mest til Guðs að koma: Grimmd og óþokki, úlfúð og	28
jörð fara. Það verður og skylt að koma til kirkju eða kross eigi	165
bundinn. Og er því öruggara miklu að koma eigi í ánauðina og þrældóminn	229
Júdas vissi, að Jesús var vanur að koma þangað, og fór hann þangað	244
vor líkamsbúningi og lét sér sóma að koma hingað í heim, út gangandi	253
sáu glöggt, hvað til hverskis átti að koma. Innan og utan kallast þeir	258
líf vort, að vér séim verðir að koma til hátíðar á himni. Fyrra	265
hans. Sonur Guðs lét sér sóma að koma til brúðkaups á jörðu, að	269
saurgum. Hve miklu meiri skyld er að koma hreinlega búinn til samkundu eilífs	276
á jörðu og gerumst þess verðir að koma loks í þann inn andlega	281
heims hluta, þótt þær þurfi fram að koma í þessum heimi að nokkurum	283
allir ætla sér til eins góðs að koma, að þar skuli sumir of	301
þá er þó torveldlegri byrður öndinni að komast með syndirnar í loftið upp.	28
þeirra og atferðum og þá von að komast megi til eilífs hátíðarhalds með	229
mættim vér öðlast af veraldlegra hátíðahaldinu að komast til eilífra hátíða og fagnaða	230
og leita að standast freistni, þótt að komi á hverngi veg, er því	140
saurga. Það er svo að skilja, að kona verður því aðeins af karlmanns	173
þeir, er eigi vildu heimboðið þiggja að konunginum, þá tóku sendimenn hans og	236
sjálfum, er eigi vilja þiggja heimboð að konunginum, fyr því að þeygi mun	236
Kains. Er svo og í láfanum, að kornið liggur undir sáðunum. Er svo	237
órækt. Tíðafarar og kirkjusóknir eigum vér að kostgæfa nú, og skuluð ér það	163
sumur er hann í lofti, því að Kristur samtengdi himneska hluti og jarðlega,	53
urðu margar jarteinir, þær er sýndu, að Kristur var borinn í ríki hans.	66
fyrgefist, verið réttlátir og eigi syndgir, að Kristur sé í yður. Nú sýnist	72
mælti eg nú við alla, því að Kristur var fyr öllum píndur, og	76
sess speki. En Páll postuli segir, að Kristur Jesús er kraftur Guðs og	232
En Stephanus sá hann standa, því að Kristur tæði ríðera sínum, að hann	254
En þeirra best er meydómsdýrð, því að Kristur lét sjálfur frá meyju berast,	267
sumar bækur þá skilning þessa máls, að Kristur jarteini himin, en kristni jörð,	283
Veistu eigi, að eg hefi veldi að krossfesta þig og svo að láta	249
þyki kynlegt, það er svo er að kveðið og spyrji í hug sér,	219
vildu eigi fara, þá var svo að kveðið í annað sinn, er mönnunum	233
himnum. Af því er oft svo að kveðið, að Guð sé í himnum,	281
ávöxtur kviðar þíns. En hún hugði að kveðju engilsins, og fékk henni ógnir.	196
þeim jarteinum fylgdi. Ættim vér og að kynna yður boðorð hans, hve hann	3
guðspjallið boðar. Því er bók borin að kyssa á, að Guð Dominus gaf	185
trúa vildi sem bók er færð að kyssa á. Hingað til heitir primsigndra	185
fram, sem mjög oft þykir verða, að köld eru kvenna ráð. Var Jóan	17
því skulum vér nú önn hafa, að langvistir órar skildi aldregi og vér	26
því að þeir eigu ekki til að launa þér, en þér verður launað	301
haldast og fyr þau taka himinríki að launum. En sá inn þriði hlutur,	193
til kominn þess í heim þenna að láta sér þjóna, heldur að þjóna	11
er þó enn sem nauðsyn beiði að láta yður vita, við hví varast	28
ef hann heitur því og efnir að láta það hvergi fram koma, enda	73
Þá fékk hann það ráð til að láta hann hafa manndóm þann, er	77
hann við þá: Svo samdi Kristi að láta pínast og rísa upp af	106
að þá grípim vér hinn fulltrúann: að láta, sem áður var getið, engu	177
þér, því að Guði er auðvelt að láta þann veg vera allt sem	198
færa vilja oss frá fósturjörðu vorri, að láta eigi eftir spaningum þeirra og	228
sér nakkvað. Er miklu það auðveldra að láta í mein sér að gera	228
hugskotið bæði og líkamann í því að láta í mein sér að gera	228
veg má til himinríkis fagnaðar komast að láta margt í mein sér hér,	229
veldi að krossfesta þig og svo að láta þig undan ganga. Jesús svaraði:	249
Enn leitaði Pilatus máls við Gyðinga að láta undan ganga Jesúm. En þeir	249
Því að þeir eru fáir, er að láti að kallinu og haldi boðorðin.	168
meta mikils, er honum heitur því að leggja niður öfund við mann þann,	73
þeir er eigi þurfu fyr ómegð að leggja og eigu fyr einum sér	235
minnast á það, að oss hæfir að leggja hug vorn frá rækt jarðlegra	281
meingerðina. Svo eigum vér og niður að leggja ágirnd aura og eigna til	292
körlum og konum. Það byrjar oss að leiða það miklum athuga, af hverjum	123
eigum alla nauðsyn til, góðir bræður, að leiða huga ráð vort, fyr því	157
Sumir bíða elli og taka þá að leiðast syndir, er þeir taka að	24
á fulltíða aldri, kosti hann þó að leiðréttast í elli sinni, að hann	25
akurkarl, annar selur manni fé sitt að leigu, að hann taki hálfu meira	206
meyna: Kjóstu það er þú vill að leiks launum, og mun eg veita	17
miskunn sinni. En þó er nauðsyn að leita við, svo sem vér megim,	138
vor svaraði: Lofa eg þér nú að leita til og reyna, hve trúfastur	141
halda helgum mönnum hér á jörðunni að leita að hafa nakkvað af orðum	229
leggja og eigu fyr einum sér að leita, og girnast þeir svo ákaflega	235
er dagur má meira en nótt að lengd og sól er meira hlut	107
á þeim degi, er þeir taka að lengjast. Því höldum vér burðartíð Jóans,	17
að bæði sé, að ér munið að lengur og skiljið að betur. Á	302
nú, og eigi þarf þá bók að lesa, því að þá skulum vér	47
verða, að maður venst á það að lesa of aðra og hafa uppi	74
oss er boðið mörgum góðgerningum órum að leyna. Í leyndum góðgerningum lýsum vér	193
yðvar, er eg væra þeygi verður að leysa skóþveng hans, þótt eg lægja	16
lausn, þá er hann hafði ráðið að leysa menn frá helvítis kvölum. Þessum	57
þess, er hann fór í dag að leysa. Færðu honum það. Það er	73
hingað í heim berast til þess að leysa alla kristna menn frá helvítiskvölum	123
Niður sté önd hans til helvíta að leysa alla sína menn þaðan. Philippus	214
hann fór hingað sjálfur í heiminn að leysa lýðinn og lúka upp himinríki,	240
af ástríkinu fór hingað til vor að leysa oss, þá ber hann sjálfur	240
kom það fram, sem mælt er, að létt eru lostverk. Þekk á oss	32
skal eigi halda fyrr vors en að liðnu jafndægri, því er að bóktali	107
helgir munu halda með almáttkum Guði að liðnum öllum vandræðum heims þessa í	107
er með honum vóru varðveitendur Jesúm að liðnum landskjálftanum, þeir er þar vóru,	252
veitti Guð honum fimmtán ár lengur að lifa. Sá er með Guði vill	91
hendi gengnir, er áður voru til, að lifa rétt eða bæta rétt og	177
munúðum þeirra, að þeir, er fýstist að lifa, leitaði annars lífs, þess er	205
himinríkis götu, er helvítis gata er, að lifa allt að munúðum, fasta lítt	222
æti páskalamb. Fyr það öðlaðist hann að líða of Hafið rauða þurrum fótum	90
til þess eru oss kenningar kenndar, að líf vort batni af þeim. En	51
vér megim Drottni svo fórn færa, að líf vort sjálfra verði honum að	186
ófrið mikinn af vondum mönnum, svo að lífi voru teknir margir, sem að	234
að vér séim á jörðu fæddir að líkam. Köstum vér af oss myrkraverkum,	38
sendi son sinn til dauða, sýnilegan að líkam en ósýnilegan að guðdómi. Diabolus	109
að vér megim eigi fylgja honum að líkama. Fyrir því skulum vér nú	26
er góðri önd er eigi mein að líkama sínum, því að þau eru	79
hlutir eru svo, að seinast eldast að líkama: Hjarta að hyggja og tunga	291
blóð og vatn. Eg trúi því, að líkami hans var grafinn, en önd	209
andir þeirra lifa í fagnaðarstöðum, þó að líkamir þeirra liggi í jörðu, eða	58
eruð sjálfir. Eða vituð ér eigi, að líkamir yðrir eru mustari heilags anda?	138
hverja verðleika hafim vér til þess að líkamir órir megi kallast Guðs mustari?	138
í öðrum stað: Vituð ér það, að líkamir yðrir eru musteri anda heilags,	275
Drottni órum á þessum degi, því að líkamlegar fórnir þeirra merkja andlegar órar	118
nóns. Því að það var maklegt, að líkamlegt ljós slokknaði, þá er andlegt	98
syndir, er þeir taka að mæðast að líkams afli, sicut dagurinn, er sól	24
menn í lífi sínu og máttkir að líkamsafli. Þeir náðu oft að sjá	57
kennerar, en meðan hann var mállaus að líkamsaldri, þá boðuðu hann dumbar höfuðskepnur.	82
Jórdan, þá er hann var þrítugur að líkamsaldri. Á þessum degi gerði hann	114
orð Guðs. Því að ósæmt er, að líkamur fæðist og klæðist ítarlega, en	152
Guði nema fyr trúu. En því að líkamur án anda er dauður, enda	289
helgir menn. Hún vill hverjum manni að líkn og að miskunn verða, er	192
Og verður oss þá sú bæn að líkn, er hann orti oss til	192
þaðan til Drottins að sjá og að líta. Hann kemur og í því	63
er vér náim öll fegin hann að líta á upprisutíð vorri. Og þaðan	113
var til boðsins, og getur hann að líta þar mann þann einn, er	240
er vér dýrkum í hátíðarhaldinu. Því að lítið stoðar að halda ina ytri	58
sig þó lítils og var þess að lítillátari ávallt sem Guð veitti henni	6
Guðs. Lítil börn vóru höggvin, því að lítillátir einir og meinlausir megu verða	262
er himinskonungurinn var borinn, af því að lítils þykir verð heimstignin, þá er	82
andi minn til þín, Dominus, því að ljós eru boðorð þín á jörðu.	89
altera eða ið vinstra að guðspjalli, að ljós guðspjallskenningar færðu postular heiðnum lýð,	186
syndir sínar, þá verðura honum gagn að ljósi kenninga, heldur mein. Því gerði	18
inu ytra brjóstþili eru gluggar, því að ljóst er boðorð Drottins, kvað Davíð,	150
til yfirbóta, er svo duldar eru, að lofaðar eru sem góðverk. Þær eru	293
Það er mælt fyr Davíð: Því að lofaður verður syndugur í girndum lífs	293
það eru brennendur og logendur. Því að logi lýsir og brennir. Svo lýsa	134
þaðan leysta með mörgum stórmerkjum og að loki leidda þá í gegnum ið	157
til þau vandhæfi skulu oss leiða að lokinu. Vér eigum dag þann fyr	62
hann þá á verki veraldlegu, fer að lokleysu margri, en gefur engi gaum	113
Sicut Gabríel, engill Guðs, var sendur að loknum dyrum að boða Maríu tilkvomu	36
á dómsdegi með önd og líkam að loknum öllum heims meinum. Þá tökum	36
Þá kom Dominus inn til þeirra að loknum durum og stóð á meðal	105
upp fyr Kristi. Og leitum við að lúka upp himinríkis dyr með luklum	138
upphafi tíðar, að hann er skyldur að lægja sig fyr Guðs augliti, þá	165
sem óvini, heldur sem vini. Því að læknar órir, þá er þeir skera	179
nú og vörm syndasár hans. Því að læknir vor er almáttugur, og svo	299
Þarf eigi alla á einn veg að læra eða á að minna, því	201
heim. Tvævetrir sveinar merkja algjörva menn að lærdómi og að góðum verkum, en	263
spurði Jesúm að kenningum hans og að lærisveinum hans. Jesús svaraði honum: Eg	246
Þetta var volaðra manna fórn, því að lög buðu að færa lamb og	121
er. Vín þraut að samkundu, því að lög þau, er Gyðingum vóru gefin,	269
mælti: Takið ér hann og dæmið að lögum yðrum. Gyðingar svöruðu: Eigi er	247
væri í rétthöldnum hjúskap, þeim er að lögum Guðs og manna er gjör,	267
sem hann hafði skapað fyr öndverðu, að maður skyldi frá manni getast. En	9
ólærður. Hann kenndi svo mikla örlyndi, að maður skyldi gefa annan kyrtil sinn,	15
framar, en eigi þverrir það dýrðarverkið, að maður geri framar en honum sé	15
svo illa. Það kann enn verða, að maður venst á það að lesa	74
hreinleikur gerist í hjarta iðrandans. Þó að maður viti sig syndgan vera, þá	88
matist. Það er svo að skilja, að maður matist hvern dag og aldregi	90
rétt, er það er svo þegið, að maður langar að meir til Guðs,	93
eilífu lífi. Og kann svo verða, að maður hyggur að hórdómi, þótt hann	155
hverrar tíðar og lúka henni svo, að maður hvíli á knébeð. Það skal	165
að því er hann sjálfur bauð, að maður skal Drottin Guð sinn af	169
er bjargkostur og þó inn lægsti, að maður unni svo lítt Guði og	173
Ofvilnun að ætla sér himinríki, þó að maður uni í stórglæpum og láti	193
né upp bera fyr kennimenn. Þó að maður fái á inni efstu stundu	194
er hirt til óorðins lífs, því að maður má eigi mikið gull varðveita,	207
því er Moises tók af Guði, að maður skyldi elska vin sinn, en	233
þá mun fylgja þar metnaðargirnin með, að maður ætlar, að féin muni honum	235
undan elsku náungs. Má maður segja, að maður megi eigi fasta eða vaka	256
Síðan á að fylgja trúinni von, að maður vilnist í öngum aldregi nema	289
manns. En það er eigi fjallamannvit, að maðurinn viti það, hvað hann er	174
Elskan öðlast hæstan metnuð að Guðs, að maðurinn elski Guð um alla hluti	290
eru skuldir órar. En af því að mangi má hér lifa syndalaust, þótt	47
horfði austur, en fætur vestur, því að manndómur hans tók dauða, en guðdómur	53
manna. Hvorki skal Guðs hyggjandi merkja að mannfjölda né að mannmetnaði, heldur er	168
Sicut verða kann, ef þú ber að manni bjart ljós, og sé honum	18
Guðs hyggjandi merkja að mannfjölda né að mannmetnaði, heldur er hennar von í	168
lifði svo dýrlegu lífi á eyðimörk, að margir ætluðu hann sjálfan Krist vera.	57
mig, hví ér skuluð heita. Því að margir heita að skreyta helga staði	73
er í moldu höfðu legið. Því að margir syndgir opnuðu leynda hluti hjarta	99
en oss til hjálpar, fyr því að margir eru þeir helgir menn, er	218
stundum verða, er enn er þyngra, að margir eru þeir, er eigi gefa	235
yður það skelfa, góðir menn, þó að margir sé vondir í kristninni, en	239
ógurlegt atkvæði, góðir menn, í guðspjallinu: Að margir eru kallaðir, en fáir eru	241
sækja að þessum réttlátum manni, því að margt ber í sýn fyr mig	249
óhógráðara við oss. Það gruna eg, að margur maður ætli sér svo skylt	93
í sumu meiri gjöf heilagleiks, því að María öðlaðist sér aðeins gjöf hreinlífis,	115
borinn úr Davíðs kyni, fyr því að María var, móðir hans, komin úr	196
Jesú Krists Drottins vors, fyr því að María, móðir Guðs, var mörgum vetrum	197
kyni, sem hann endi síðan, því að María var frá þeim komin. Nú	199
sem það er að hyggja það að marki mega hafa, að vel muni	167
fyrlítur ina fáu, er það hefir að marki, hvað vel sé mælt eða	168
er hann skyldi heldur það hafa að marki, hverjir mælti en hitt, hve	168
að þeir hefði trauðla tóm til að matast, heldur æti þeir brauð undir	32
vel föstutíðir, þótt hann fýsi til að matast, heldur hann hreinlífi ókvongaður maður,	200
munu betur búnir að viti og að máli en vér séim. Nú ef	4
heilagra messudag sermon Þau eru upphöf að máli mínu, að því er sjá	217
sýsla það eitt, er gagn er að með höndum sér, ganga og til	80
vötn heldur en þau hreinsi? Því að með nýju tákni heilagleiks vors var	116
helga anda, þá hyggið ér gjörla að, með hvílíkum klæðnaði vér skulum skrýddir	300
er háskasamlegt. Sicut ákaflegt regn verður að meini, það er þó er stundum	90
er. Mistekja sú mun oss eigi að meini verða, þótt vér ætlim þann	92
gera, það er syndafang er í, að meinlæti mun í vera að standa	228
er svo þegið, að maður langar að meir til Guðs, að hann reyni,	93
með margri mæðingu, að vér sjáim að meir við þeim meinum, er aldregi	93
Guð og menn. Nú af því að meira vóru metin orð hans en	16
mál Sá er mikill vandi veraldar, að meira virðist allt það, er sjaldnar	34
hennar hreinlífi dýrlegra en annarra, því að meiri vegur er að sýna in	5
þar er fjánda setur er. Er að meiri raun að, er þú heldur	239
Hann setti föstu þá til árs, að menn skyldi biðja Guð miskunnar, að	49
heims þessa. Nú er það nauðsyn, að menn nýti sér veittar stundir og	79
glíkja. Ef maður gerir svo illa, að menn vitu, þeir er óstyrkir eru,	94
öðrum löndum en hér með oss, að menn taka þjónustu á mörgum hátíðum.	139
yrði háttaföll að samkundu og sagði, að menn höfðu eigi vinum. En hvað	268
eitt saman, er sem því trúi, að menninir mætti hjálpast án píning Domini.	186
í kristninni, en fáir góðir. Því að merkir vöxtur arkarinnar Nóa, að fleiri	239
og mæli svo: Ekki hefi eg að mér hugt hingað til og amað	74
svo mælti Drottinn sjálfur: Nemið ér að mér, því að eg em mjúklyndur	125
hreint og heilagt. Eg trúi því, að mér munu syndir fyrgefast, ef eg	210
og krossfestið, ef ér viljið, því að mér sýnist hann saklaus. Gyðingar svöruðu:	249
degi, er vér köllum föstudaginn langa að miðjum degi og dó á krossinum	209
óbyrja eru. Þá krossfestu þeir Jesúm að miðjum degi föstudags, og vóru krossfestir	250
blessuðu menn, og takið himinríki, því að mig hungraði, og gáfuð ér mér	302
sé eigi þá sem von var, að mikið stoðaði til gagns það, er	18
þessum veraldar vanda hefir það orðið, að mikill hluti alþýðu virðir velflestar helgar	34
orðum Domini megum vér það skilja, að mikla hlíf veita oss bænir og	96
bæta yfir, er misgjört hefir. Þó að miklu sé minna boðið en að	192
að að fara við óstyrkja menn að minna þá hóglega á þurft sína.	18
einn veg að læra eða á að minna, því að oft kann það	201
með Guði. Vér eigum á það að minnast á hverri stundu lífs vors,	123
ins helga anda. Þá er næst að minnast miðsmorgunstíðar, þá er vér köllum	163
til lausnar vorrar. Eftir það er að minnast aftansöngstíðar í minning matmáls ins	164
hins helga anda tilkvámu. Síðast er að minnast náttsöngs. Hann er í minningu	164
einkum er oss nauðsynlegast hvern dag að minnast. En almáttugur Guð gefi oss	166
er ert í himnum, eigum vér að minnast á það, að oss hæfir	281
Fyr því að það er maklegt, að minning sigurs Domini, þess er hann	107
Því var höggvið höfuð af Jóani, að minnkaðist maðurinn, en því var Jesús	18
svo fara sumir í heim þenna að misgera, en sumir til himins að	68
hve Guð leysti oss. Ef fýsir að misgera, þá látum vér það fyrir	74
sína, er sér meinlæta til þess að misgera eigi, þótt þá fýsi til.	229
misgera við oss og láta af að misgera og iðrast og vilja yfir	284
fyrgefa þær, ef af er látið að misgjöra og svo yfirbætt, sem máttur	62
og lætur hann enn eigi af að misgjöra. Af því má eg honum	256
vill hverjum manni að líkn og að miskunn verða, er á Guð kallar	192
með kostum eða hve óvirðilegt er að missa þess fyr illlífis sakar. Í	280
né ást við hann að heldur, að mjög brátt muni hann hugga mig.	145
og spámenn, þjónar nýs lögmáls. Því að Moises sagði frá inum fyrsta hlut	182
skyldi deyja fyr öllum lýð. En að morgni drógu Gyðingar sveit saman mikla	246
hennar. En slík laun tók hún að móti, sem nú mun eg segja:	12
mun Guð mikla miskunn hyggja honum að móti, því að sá hver sem	139
góðlífi, að fjándinn vekur nekkverja vá að móti manni og ýmiss konar freistni	140
snuggi eigi til annars af honum að móti en til eilífrar sælu, eða	141
hann fyr öndverðu hafa viljað snúast að móti sjálfum Guði, skapera sínum, og	145
Guðs vilja meira en sinn, ef að móti stenst. Elska meir föstur en	202
og trúlyndur. Mæla vel við þann að móti, þótt manni sé bölvað. Þola	202
tíndir, þá mun Guð það verkakaup að móti reiða, sem hann hefir sjálfur	202
það, svo mun Guð og gera að móti við þig, að hann mun	225
sem ér heyrðuð nú, hver laun að móti komu af Guði hlýðninni. Skyldim	225
mun þykja meinlæti að halda þolinmæði að móti, þar er manni er allmikill	228
er sér halda sárt og standa að móti misgjörðinni, þótt til fýsi eða	229
annar hefnir og gjörir slík óskil að móti eða meiri, þá er skyldur	257
er og það næst þessu skylt að muna eftir gjörva, hvað oss er	160
oft heyra og kosta við það að muna þær eftir, minnast oft á	192
torvelt sé þeim, er til hlýða, að muna eftir, það er mælt er.	201
en eigi faðir minn, eigum vér að muna bróðerni það, er er allra	281
hann efalaust, þótt hann hafia minni að muna annað en honum er sagt.	289
honum ríðerar og báru ramman drykk að munni honum, en hann saup á	251
sekir og eilífra píninga verðir, er að munúðum lifa. Til hvers eru mér	206
helvítis gata er, að lifa allt að munúðum, fasta lítt og gera margt	222
þeir er sauruglega lifa og mjög að munúðum, eru jörð kallaðir. Eftir þessi	283
veitt, ef hann þykist þá óskyldri að mynda eftir lítillæti Guðs, að hann	92
að leiðast syndir, er þeir taka að mæðast að líkams afli, sicut dagurinn,	24
ér kunnuð jamt skilja og um að mæla sem vér. Þurfum vér fyr	3
fyr Guði, og em eg sendur að mæla við þig og segja þér	14
sáu fjölmennast vera og tóku þá að mæla á allar tungur, þar er	31
Af því er nauðsyn, góð systkin, að mæla of dýrð drottinsdagsins og skýra,	34
ér biðjið, þurfuð ér eigi margt að mæla sem heiðnir menn, er með	39
skal koma í niðurlagi þessar veraldar að mæla á mót Antakristo og fær	158
Faðir minn, og hæfði honum svo að mæla, fyr því að hann er	281
líkama: Hjarta að hyggja og tunga að mæla, það er í huginn kemur.	291
heldur hitt, að ér stöðvið aðra að mæla þau. Hafið frið við alla	302
heiðnum þjóðum. Það beiddi háttur skynseminnar, að mælanda Drottin kynnti oss mælandi kennerar,	82
er það, er vér biðjum Guð, að nafn hans skuli helgast? Ávallt er	45
því? Nú skulum vér svo biðja, að nafn Guðs helgist í oss, það	45
urðu missáttir bræður tveir og konungar, að nafni Herodes og Philippus, synir Herodis	17
þær syndir, þótt þær sé minni að nafni, er af illsku eru gjörvar,	97
skemmtunar af heiminum. Og ei bilar að nakkvað ávallt, þótt þeir kostgæfi gaman	236
en fylgja Krists vilja. Má vera, að nakkvar spyrji í hug sér, hvernig	200
að þó muni Guði líka, þótt að nauðugur maður þjóni honum, sá er	172
í guðspjalli: Iðrun gjörið ér, því að nálgast ríki himna, og maklega ávöxtu	88
skírnartíð hans. Svo vildi Guð setja, að nálægjar yrði hátíðir burðar hans og	114
sér, hvernig að því skuli fara að neita sjálfum sér. Þá neitir maður	200
Domini. Þess má eigi örvænt þykja, að nekkver það fyrir sér, eða ellegar	111
misgjöröndum við sig. Verður að því, að nekkver mæli svo í hugrenningu: Margt	256
fögnuð Drottins síns. Verður að því, að nekkver spyrji svo: Hverja eftirglíking megim	264
En er Krists boðorð komu, svo að nekkverir Gyðingar létu sér þau skiljast,	271
Guð muni honum það láta verða að nekkverri líkn. En þó að hvoru	111
nema vér séim hans börn, honum að nekkvi lík? Vér syndugir menn, að	40
þegar of sællífi, ef oss er að nekkvi þá óhógráðara við oss. Það	93
vorrar gæsku og hvers þeirra, er að nekkvi gerir þá betur. Því treystist	94
að vera, og látum aðra ná að nema að oss og gjöldum það	33
til þess eru settir, en þeir að nema eða kenna, það er nytsemi	162
snúast þá til gæsku sumir þeir að nestlokum ævinnar og iðrast þá ákaflega	241
láta eldinn ganga yfir allan heiminn að nestlokunum og deyða svo allt mannkyn,	224
njóta, ef viljinn er frá, þótt að neyddur geri svo að annar neyði	173
skal sá eigi maklegur þykja til að neyta krása þinna með þér, er	301
engla sinna. Og eigi vill hann, að né einn tortryggi of líkn miskunnar	68
nauðugur gjörir, þótt vér kveðim svo að, né það sé hans verk, þótt	172
síns eigins sonar liðu, eilífs lífs að njóta í þeim himnum, er hann	40
eða honum fyrgaf og honum unni að njóta. Eigi tekur inn góðgjarni maður	179
Búinn fögnuðurinn, en þeir voru óverðir að njóta, er boðið var. Og báru	236
fram að koma í þessum heimi að nokkurum hlut. En þær fjórar bænir,	283
nótt. Það gerðist enn á drottinsdag, að Nói sté á þurrt land með	35
alla jörð til nóns dags. En að nóni kallaði Jesús hátt: Eli, eli,	251
leitað, er vér vorum Guðs börn, að nú séim vér djöfuls mansmenn og	44
viðvörnun synda. En þó fyr því, að nú tökum vér corpus Domini, og	112
nú, og skuluð ér það vita, að nú er eigi minna í veitt	163
inu vinstra horni miðhlutur messu sunginn, að nú standa aðrar þjóðir undir trúu,	186
er harla háleitur fyr þess sakar, að nú kom sú gift til handa	191
var sjá hátíð til þess sett, að nú skyldi það bætast í haldi	218
að hvoru. Og er að sannara, að nýnæmlegt sé. Því að inn nýi	167
sér svo skylt sællífi of páska, að nær sé ekki undir, hve annað	93
sjálfan með henni, og má vera að nökkurum þyki kynlegt, það er svo	219
hann, voveiflegum sóttum sjúkir eða bráðdauðir, að of mikil dirfð verður til borin	111
við náunga óra. Heftum vér oss að ofáti og að öllu orðalagi illu	112
eigi sem honum þykir best, því að oft er honum annað betra. Eftirlífi	178
eigi þolinmóður, nema réttlátur sé. Því að oft er annars fús en réttast	178
Það er enn gott að vita, að oft stoðar báðum það, er vel	179
læra eða á að minna, því að oft kann það verða, að sú	201
En svo mikill er máttur guðdómsins, að orð hans og spekt er kallað	232
grimmleiks frost og öfundar þela, svo að orðasáð hans megi koma í hjörtu	50
mæla, þá er hann kvað svo að orði: Einn af serafím fló til	135
verða fegnir tilkomu ins helga anda, að oss þyki kaupa best, að hann	32
og látum aðra ná að nema að oss og gjöldum það Guði, er	33
gjöldum það Guði, er hann á að oss, en það mönnum, er þeir	33
æxla ást óra við Guð. Því að oss er því skyldara að elska	34
mikla freistni koma. Því biðjum vér, að oss verði eigi in fyrri bæn	43
einkum þægstur, ef vér getum það að oss að vera við þá menn	62
alla hluti. Því var hann fátækur, að oss auðgaði hann óumræðilegum góðum hlutum	68
má oss þar allt undir þykja, að oss yrði til gagns sem mest	158
glöggt og skýrt, er vér munum, að oss hefir hent. Því að það	159
hreinsað oss áður í skriftargöngunni. Því að oss er mikið undir því of	160
orkaðim svo að, er vænst væri, að oss mætti mest gott í kaupast.	160
verðum þá leidd í freistnina, svo að oss gyggvir geigvænlega, er vér erum	162
atferðum og ásthuga við sig, svo að oss verði hald föstu þessar að	166
er í þessum heimi höfum vér að oss. En eftir þenna heim séim	166
þess að þiggja þjónustu eða bænir að oss, þótt eigi væri svo mjög	176
Guð og til yfirbótar synda vorra, að oss þyki góðar helgar kenningar, og	192
sælu, þar er Paradísar fögnuður er, að oss má það, þeim mönnum, er	242
eigum vér að minnast á það, að oss hæfir að leggja hug vorn	281
að svo sé honum og vegur að oss, óskbörnum sínum, fyr því að	282
geisla, er vér virðum sem er, að ógurlegt er að gera í gegn	33
enn þykjast þeir þá ljósari verða að ókynnum sínum, er þeir nenna eigi	129
sér hér, það er maður veit, að ólofað er, þótt hann fýsi til,	229
sagði eg fagnaðinum: Hvað tælist þú að ónýtu. Og enn mælir hann svo:	85
ríki, að þá væri síður hægt að órækja, ef með ríki gengi. En	201
syndabörnum líf og síðan gera sér að óskabörnum. Sem vér fyrgefum, kveður hann,	42
undir lögum vóru, og vér yrðim að óskmögum. Af mikilli skipun mildinnar sendi	77
atkvæði laganna, og hann gerði sér að óskmögum þá, er hann leysti úr	78
heiti nekkvi góðu og endi. Því að ósæmt er, að eigi færim vér	73
fæðslu, það er orð Guðs. Því að ósæmt er, að líkamur fæðist og	152
frið hver vor við annan, því að ósæmt er, að vér hafim hatur	153
kirkjum eða vér höfum fæðslu, því að ósæmt er að hafa saurug orð	162
vors og svo mikill kraftur veitist, að ótrúir geta iðrun, en grimmir vorkunnlæti,	71
því er sjá hátíð var sett, að páfi sá, er Bonifacius heitir, inn	217
bæn, fyr því að hann sá, að Páll mátti eigi hjálpast ellegar, nema	142
skulum vér græða sár öfundar, því að Páll postuli mælir: Elska öfundar eigi,	294
Það er fyrst í því merkilegt, að páska skal eigi halda fyrr vors	107
dag viku. Það er og boðið, að páska skal halda á inni þriðju	108
Arimaþia hafði fengið þeim til ívistar að páskum áður. Þar var saman tólfrætt	31
er það Guði enn þægilegra meinlætið að pína heldur hugskotið bæði og líkamann	228
sínum og þeim, er að voru að pína hann, og mælti svo: Faðir,	234
miskunn við þá, er að voru að pína hann, að hann lét þá	234
bað eigi fyr öllum þeim, er að písl hans voru, heldur fyr þeim,	97
píslar Domini nostri Iesu Christi, því að píslarmark hans er tákn heilsu vorrar	52
sem ótrúum. En merkjanda er oss, að postular kenndu þeim inum sömum heiðnum	82
trúu. Sól gjörði eigi skína, því að postular þorðu eigi að veita mönnum	99
framliðnum mönnum rétttrúuðum. Svo má vel, að prestur leifi einn hlut, ef hann	189
og stórmerkjum. Þá er og nauðsyn að rannsaka orð heilags Jóans postula, þau	231
sá er þér gaf þessi metorð að ráða hér boði og banni of	250
mönnum. En Drottinn vor sjálfur mun að ráðnu vera með oss, ef hann	12
gjörast óágjarnir og ölmusugóðir. Stilla sig að reiði, haldast í þolinmæði, hafna heimsskrauti,	194
hatur skulum vér firrast, af því að reiði bráð og stöðvuð er hugskoti	292
þeir sé fáir, heldur af hinu, að rekningar eru svo miklu fleiri, að	168
það sé fagurt álits og gott að reyna. Á góðu gleri er bæði	8
Petar postuli segir frá helgum Lot, að réttlátur Lot var þröngdur af vondri	238
oss eigi í freistni, þess beðið að réttri skilningu, að Guð skuli eigi	285
nema barn eigi. Hví megim vér að réttu Guð kalla föður vorn, nema	40
þá skal hann þó svo virða að réttu, að hann er lítils verður	165
er það gerir, er Guð megi að réttu manninum bestan dóm fyrir dæma.	171
það er vitanda, að engi má að réttu teljast undan elsku náungs. Má	256
sjö misseri. Þá bað hann enn, að rigna skyldi, og gaf þá himinninn	90
hans konum þeim, er þangað komu að ríða smyrslum á lík hans, ef	103
Eigum vér þá og allir upp að rísa, hver með þeirri önd og	61
falli hann, en illur kosti upp að rísa. Sá er illur er, lægist	255
að Augustus ríkti í Rúmaborg, því að Róma þýðist hálega sett. Betlehem þýðist	68
mest þyki það til hátíða koma að ræða of þekktarhluti, þá er þó	27
og undir lögum. En nú er að ræða of þá, er undir miskunn	57
að til sé það of þá að ræða, er þeim sé kinnroði að.	129
að göfugleik öllum og gæsku. En að ræða of þá menn, er vóru	224
eigi Drottin, er þeir tóku við að ræðast. Þá rakti hann fyrir þeim	105
eigi vill hann virða til þess að rækja systkinin samfeðra. Kristur Drottinn kallaði	281
Og er þaðan af oss skylt að rækjast vel, er vér köllum samheitilega	281
er fégjarn og tekur annars eigin að röngu, líti hann á Sakkeum, er	110
ferfalt galt, það er hann tók að röngu. Ef nekkver hefir týnt hreinlífi	110
æra, eigi girnast á annars eigin að röngu, eigi ljúgvitni bera. Vera við	201
heita hennar frænda, báru síðan ritfæri að Sakaría og báðu hann ríta, hve	14
meinsæri skulum vér forðast, fyr því að Salómon mælir svo: Ljúgvottur skal eigi	294
lærisveinum eius. En er vín þraut að samkundu, svaraði: Hvað er með mér	266
í guðspjallinu: En er vín þraut að samkundu, þá mælti móðir Jesú við	267
Dominum Iesum, að eigi yrði háttaföll að samkundu og sagði, að menn höfðu	268
sem kristin þjóð er. Vín þraut að samkundu, því að lög þau, er	269
að þeir höfðu ið æðsta sæti að samkundu Guðs, meðan þeir héldu trúu	271
til þess hafa komið í heim að samtengja góða menn og illa þeirri	97
komir frá Gyðingum. Nú leitum vér að samtengjast þeim, er samtengdi guðdóminn og	243
meðan vér erum hér í heimi, að samþykkja hugarfar vort við Guð Drottin	113
þó satt að hvoru. Og er að sannara, að nýnæmlegt sé. Því að	167
óvinum, var heyrð af Guði, því að Saulus, sá er einn gætti allra	254
klæði hafði hann ávallt, fyr því að sá einn var; það var hvorki	15
skíra sig. Jóan óaðist og leit, að sá var kominn, er hann þurfti	16
almáttkum Guði, og þess bið eg, að sá er yður gaf að hefja	19
of sumar eru til þess settir, að sá akur rætist og frævist til	49
hringur um sól, sá er merkti, að sá mundi borinn verða í hans	66
Og af því gerði hann auðgan, að sá fengi lækning syndum sínum, ef	76
óefanlega trúum vér og vættum, því að sá, er græðir af syndum, sjálfur	79
ertu lítil í höfðingjum Gyðinga, því að sá hertogi mun af þér koma,	81
Jóan, að Guð væri ástin og að sá, er unir í ástinni, í	87
efla það, er rangt er. Því að sá selur Drottin við verði, er	99
jafndægri skal páska halda, fyr því að sá mánuður er upphaf árs að	107
eigi háskalaust, meðan svo fer fram, að sá er betri kosturinn að taka	111
burður Krists en inn fyrri, því að sá burður sendi Krist hingað í	115
órum saurug orð né gálausleg, því að sá etur óhreint, er munn sinn	117
í gegn Guði, það er maklegt, að sá engill brjóti kraft hans, er	132
þjónustu eigu, er þessir fremja. Því að sá engill, er eld bar af	135
miskunn hyggja honum að móti, því að sá hver sem Drottinn vor segir	139
og mikils meta. Það fylgir og, að sá, er sig skilur frá samneyti	139
því að hann sé frá skilinn, að sá mun eigi á dómsdegi skilinn	139
þar er svo er til farið, að sá er hvarfjarri, er maðurinn er	140
sá mun hvorttveggja öðlast, fyr því að sá fer rétt bæninni, svo sem	141
eða hafa til saka gjört. Því að sá hlutur er engi í óru	161
gjört. Þatki er þegar, bræður mínir, að sá gjöri, er nauðugur gjörir, þótt	172
Svo að Guð dæmir þann dóm, að sá, er svo mikill vinur er	180
það er innganga messunnar, fyr því að sá gengur inn til guðsþjónustu. En	182
gefist skilning. En því eftir guðspjall, að sá dugnuður, er vér tökum af	185
gefur hver frið öðrum í friðarkossi, að sá má frið öðlast af Guði,	189
kalla sæla of allar aldir, því að sá er máttugur, er gerði mikil	199
Guðs sakar sem hann mælti sjálfur, að sá er vill til mín koma,	200
allir hlutir þegar girndum hans. Því að sá, er hér í dauðlegu lífi	205
faðir og sonur. Eg trúi því, að sá er einn Guð, faðir og	210
mestur vera í himinríki, hann sagði, að sá myndi mestur vera þar, er	225
og þótti það eiga að vera, að sá, er manninn hafði tælt og	242
þú sverð þitt í umgjörð, því að sá mun sverði höggvinn verða, er	245
þá ertu eigi vinur kesari, því að sá gerir í gegn keisera, er	249
heldur himneska. Biðjum vér og þá, að sá inn sami andi fylli hjörtu	254
góðir bræður og systur, á þetta, að sá er góður, er glíkist Stephano	255
syndir fyrgefast. En það er vitanda, að sá er fyrri veldur óskilum við	256
hann hafði áður yfir stiginn. Því að sá mun brátt skammast, er óskilum	257
og píndur fyrir syndir órar, því að sá, er berast lét hingað í	260
vér gjörumst eftirglíkendur píslar þeirra. Því að sá tekur hlut huggunar heilagra, kvað	264
biðjum, fyr því að von er, að sá mun oss allt annað vilja	280
má og mjög í hug koma, að sá mun firrast föðurástina, er eigi	281
Í því er vér kveðum svo að, sá er ert í himnum, eigum	281
komi, fyr því að þeir vitu, að sá mun fegnastur því ríki verða,	282
sér er hann góður, af því að sá er grimmur við sig, er	295
miskunn guðdómsins, inir kærustu bræður mínir, að sá dagur er nú kominn yfir	298
Og svo er sem postulinn mælti, að sá er Krists líkama etur og	298
Guð færi þela úr jörðu, svo að sáð megi niður komast, svo skulum	50
hjörtum órum, þá er vér stöndum að sáttarfundi Guðs og manna. Ef vér	153
písl og upprisu, og sendi þá að segja mönnum lausn, þá er hann	57
áður, en eg komumst einn undan að segja þér. En er sá hafði	143
er varðveittu, nema komumst einn undan að segja þér. Þá er sá hafði	143
braut þeirra manna, er þar vóru, að segja þér þessi tíðindi. Þá reis	144
verk að snúast frá inu illa, að segja einum hverjum presti til þess	159
hví muni svo mikið undir því að segja til glöggt of alla annmarka,	159
að vér virðim oss svo lítils að segja jafnoka órum til, hvað herfilegast	159
fjölda sakar hálflega eftir muna, svo að segja nú Guði og játa hversdagslegri	166
fundar við Maríu með því erindi að segja henni það, að Guð sjálfur	196
einsaman í húsi, er engillinn kom að segja henni þessi stórmerki. Engillinn kvaddi	196
er, og Guð sendi mig hingað að segja þér þessi tíðindi öll saman.	198
hluti. En þessir hlutir eru svo, að seinast eldast að líkama: Hjarta að	291
hann, því að það varð aftur að selja þá dauða menn, er það	83
þína? Af því er oss nauðsynlegt að selja Kristi auðæfi ór. Ef vér	206
alþýðu og sendi of heim innan að setja grundvöll kristni sinnar, svo að	58
boraði kinnur Levíaþans með baugi, því að sett er miskunn í gegn illsku	109
En þessi steinker vóru sex, því að sex eru heimsaldrar og vóru nekkverir	269
Guðs boð. Það vill Dominus noster, að sé annað hvort, að vér varimst	128
megi hyggja. Þær eigu þá aldregi að sér ótta von né ugga engi	63
Sá elskar Guð, er það hefir að sér, er hann býður sem hann	170
sína. Verður svo sem orðskviðurinn mælir: Að sér stríðir vesæll maður, er mat	236
hræðsla Drottins. Sá er hver algjörvastur að sér, er mest verður áviti Guðs	286
hræðist Guð, hann er eigi algjör að sér, fyr því að ást fylgir	286
reyndi. En nú er hann hugði að sinni einni sælu og gáði eigi	43
En Drottinn vor lét sér sóma að sitja rangan dóm óvinum sínum. Vér	96
né óhreint. Oft er hún vön að sitja yfir vötnum í trjám og	117
hvíldar kominn, og af því öðru, að sitjandi maður skal dæma. En hann	215
máls við sig á laun, grefur að síðan vandvirklega, hvenær þeir sæi stjörnuna,	81
bíður. Af því frestar hann komunni, að síður finni hann þá, er hann	85
alls skiljandi og skipandi og dómandi að síns réttlætis vilja. En miskunnar vilji	41
sár henni myndi vera sú sýn að sjá einkason sinn píndan, þann er	6
sú dýrð, er menn máttu standast að sjá eða heyra. En alls líkamur	9
helgi andi stýrði, að hann leitaði að sjá við syndum öllum og fremja	14
varðveiti sig svo, að hann næði að sjá Drottin sinn í magni guðdóms	27
var svo vaxinn sem tungur til að sjá, jafnmargar þeim. Liðu síðan tungur	31
máttkir að líkamsafli. Þeir náðu oft að sjá Guð sjálfan og tóku við	57
er undir miskunn vóru og náðu að sjá Krist í mennskum líkam og	57
teygingar. En svo sem þeir náðu að sjá Guð oftlega líkams augum, svo	59
eftir og eigu þaðan til Drottins að sjá og að líta. Hann kemur	63
dóminn göngum vér í höll Guðs að sjá eilíflega andlit skapera vors og	79
er verr gera en yfir þykir að sjá, láta sem Guð virði þeir,	83
of Hafið rauða þurrum fótum og að sjá óvini sína drekkta í sæ.	90
því að skepnan mátti eigi þola að sjá skapera sinn deyja á krossinum.	99
þeir höfðu margar aldir langað til að sjá og allir helgir spámenn höfðu	106
fornir feður og spámenn vóru fúsir að sjá Krist, sicut Dominus sagði í	121
fýsi hjarta síns, að hann næði að sjá Krist. En er Jesús var	122
Þess bað Símeon, að hann næði að sjá Christum. En honum var því	122
leiða huga ráð vort, fyr því að sjá stund veitir oss mesta hjálp,	157
hefir mest til syndabóta sett. Því að sjá stund, er héðan er til	159
fáim efling af Guði til þess að sjá við þeim löstum, er enn	166
hann rísi eigi upp og fara að sjá líkið og líta brátt, að	223
sigur af djöfli og gjörast verðir að sjá dýrð Guðs með Stephano, þeim	257
er allt kostgæfi hefir til þess að sjá Guð. Sjá hin sama kristni	263
hjálpari vor og miskunn ór, því að sjá tíð er þægileg til iðrunar	297
hjörtum órum og hófsemi í málum, að sjálf þolinmæði ór gjöri oss eftirglíkendur	99
gifta er umfram of verðleika mína, að sjálf Guðs móðir sé komin til	198
mannkostum, sem nú var um rætt, að sjálfir sé svo deilsamir, að eigi	180
það sárlega, er vér misgerðum eftirlátlega að sjálfræði óru, af því að vér	293
að miklu sé minna boðið en að sjálfs hugarlund, þá er órum Drottni	192
löstu manna, en hyggja mjög lítt að sjálfum sér. Heiti hann því nú	74
hluti, góðir bræður, þá hyggið ér að sjálfum yður og rannsakið líf yðvart	135
að honum allt lifa, en færra að sjálfum sér. Þeir eru enn með	194
Mikill er Jóan sjá, af því að sjálfur Jesús bar honum það vitni,	17
kykvenda fæðsla. Það merkir í því, að sjálfur var og er konungur, sá	68
Betlehem mundi vegsamast af burð hans. Að sjálfur fróðleikur þeirra yrði þeim til	83
góðu verki í lífi mannsins kristins, að sjálfur Jesús Kristur, Drottinn vor, mælir:	288
að sönnu skyldra vera en það að sjást um á alla vega, hverir	112
heimi, þá á hann þar þeirrar að skammast fyr Guði og fyr öllum	63
vér marka, hve mjög vér eigum að skammast synda vorra, er oss er	193
er heimsstöðunnar, en það vitu margir, að skammt mun eftir. Nú skiptir það	223
hafna, eða til hvers honum var að skapa holdlegar girndir og fýsi munúðlífis	206
fýsast einskis í heimi nema hyggja að skapera sínum einum, og hafna þeir	134
steinar, og opnuðust leiði dauðra, því að skepnan mátti eigi þola að sjá	99
sem á himni. Enn er rétt að skilja: Svo á jörðu með syndugum	41
De sancta cruce Nauðsyn er oss að skilja vandlega jartein píslar Domini nostri	52
að þú matist. Það er svo að skilja, að maður matist hvern dag	90
þá gaf hann þeim skynsemi til að skilja ritningar. Og síðast mælti hann	106
karlmaður konu saurga. Það er svo að skilja, að kona verður því aðeins	173
fólgið forráð alls mannsins. Það er að skilja bæði ins innra og ins	174
nostris. Það er sem svo sé að skilja og ljóst mælt og miskunnsamlega	192
með Guði. Eigi er það vant að skilja og skýra. Ætla má, hvort	232
úr vatni, þá er hann bauð að skilja það andlega, er í inum	270
fyllti brjóst sinna manna andlegrar skilningar að skilja andlega helgar bækur, þær er	270
fleira af himneskum hlutum. Kostgæfi hver að skilja sem flest af himneskum táknum.	272
til kalla himin ofan og jörð að skilja þjóð sína. Þá munu brenna	296
með sinni brúði. Það er svo að skilja, að hann tók þá mannskapinn	300
hyggja fyrir yður á þessum degi að skiljast við órekki en fylgja manndýrðum.	72
að hann þurfi neyða sig til að skiljast við syndirnar og neyða sig	173
að hvergi, er sér kemur til að skiljast við sína glæpi fyr Guðs	173
þannig svo taka nær sér enn að skipta fæðslunni við aðra. Það boðorð	15
skatt. Svo var fyrst að farið að skipta heiminum í þriðjunga. Asía heitir	67
ert Drottinn minn, og áttu mig að skíra syndgan, en þú ert syndalaus.	16
banaráð. Það var síðan önn ólítil að skíra þá menn, er til trúu	32
En af því sýndist himinn opna, að skírnartákn vitraðist. Því að þá eru	116
skuluð heita. Því að margir heita að skreyta helga staði eða lýsi til	73
á hverri tíð það eitt fallið að skrýða oss góðum verkum og prýða,	298
svo við hann. Leitum vér við að skyldu að færa hugi óra til	161
meins oss eða öðrum, þurfum vér að skyldu að varast og einkum skyldast,	162
En af því skal credo þar að skyldu fylgja, að í upphafi dagstíðanna	164
tíðahald, þá skal hann það hafa að skyldu. En of bænahald það, er	165
sýnilegum hlutum. En hvað stoðar oss að skýra jarteinir krossins í orðum, ef	53
í uppstigningu. En hvað stoðar oss að skýra þessi tákn í orðum, nema	260
minni í himneskum táknum en áður, að skýrðum drottinlegum burð. Þess fagnaði færðu	77
Það vil eg yður vita láta, að slíkt fullting veitti skurðarskírn í gegn	78
kvað hann, er þér líki vel, að slíkt bjóði aðrir þér. En vér	161
Og megum vér af því vita, að slíkt eigum vér fyr hendi. Nú	227
hundruð öxna og fimm hundruð asna. Að slíku skapi annan enn og mikinn	143
gagns og nytsemi, ef vér gaumgæfum að slíku, er vér erum í færum.	159
Það var í Moises lögum lofað, að slíku skyldi hefna, sem af væri	176
þeir vóru með Herode, af því að slokknar ljós trúunnar fyr hverjum, er	81
þau er vér syngum til þess að slökkva syndir órar með, að þær	161
einn hefir veldi til og almátt að slökkva syndirnar og fyrgefa þær. María,	223
að taka skurðarskírn sýnarinnar og af að sníða þarfleysuna. Þeir þurfu skurðarskírn eyrnanna,	80
hyggja flátt. Þeir verða margt af að sníða, og er þeim nauðsyn að	80
lög, heldur að bæta, það er að snúa því öllu til andlegrar skilningar,	270
gott. Það er oss alls bráðast að snúast frá inu illa og hverfa	159
og hefja þar in góðu verk að snúast frá inu illa, að segja	159
að gott sé. Dvelji maður eigi að snúast til góðs og vel að	295
komi til kross, áður maður fari að sofa og minnist þá náttsöngs síns	165
hug koma, hve honum mun gegna að sofna svo, er hann skuli vakna	165
hans, en vestur dauða hans, því að sól rennur upp í austri, en	52
Það barst að í hans ríki, að sól rann upp á miðri nótt	67
að göfga hann. Það var rétt, að spakur engill boðaði Guð borinn spökum	82
tveggja á bænum eða hún hugði að spámannabókum eða var í nekkveru góðu	5
við náunga óra. Sjáum vér við að spilla hátíðarhaldi óru í munúðlífi röngu	112
er hann verður. Þá tóku nekkverir að spýta í andlit honum, og huldu	247
þá, að heimurinn ætti eigi lengur að standa. Mun þá verða Guð feginn	94
er að þjóna, en annað er að standa fyr Guði. Þeir þjóna Guði,	135
í, að meinlæti mun í vera að standa á mót og gera eigi,	228
efsta degi, þá allir skulum vér að standa fyrir dómstóli Krists, og skulum	292
hann búast við þolinmæði og leita að standast freistni, þótt að komi á	140
þeim var lofað í þeim lögunum að stanga andskota Guðs og sína með	234
líkam. Þá gjörði landskjálfta mikinn, svo að steinveggir hrundu, og rifnaði tjald úr	252
gær var Kristur borinn á jörðu, að Stephanus væri í dag borinn á	253
Maklegt nafn var Stephano gefið, því að Stephanus þýðist á óra tungu prýddur.	253
að ekki má til þess ætla að stíga í himininn með hann. Alls	28
að flæja meingerðir þegjandi en yfir að stíga annan í svörum. En þetta	130
snúist eigi oss til forbæna. Því að stórum hættlegt er að biðja Guð	162
vera lastvarir og fremjum prúðlífis hluti, að stríður dómandi, sá er á þessum	70
einfaldir sem dúfur. Þar þarf hvort að styðja annað, hyggjandin einfaldleikinn, en einfeldin	225
hann er konungur dýrðar. Maklegt var, að styrkt Guðs boðaði þann, er Drottinn	132
við órekki en fylgja manndýrðum. Því að styrkur er sá, er berst í	72
kerrum miskunnar sinnar til heims þessa að stýra heimi þessum sem fyrr og	66
kristninnar, varðveiti hann heilan til þess að stýra kristni Guðs. Nú skulum vér	101
hann skirrist og ekki við það að stýra henni. Sá hjúskapur er hjálpvænlega	175
er svo kostgæfir með Guðs fulltingi að stýra lífi sínu, að hún nái	298
og verum friðsamir við alla, kostgæfum að stöðva oss sjálfa, sem vér megum	19
er það hafa í mætti sínum að stöðva djöfla, svo að eigi megi	133
þurfti heldur aftur að halda og að stöðva, er ákaflyndur var, að eigi	201
En Guð sendi til engil sinn að stöðva höggið og mælti við Abraham:	225
En sá er hlutur vænstur til að stöðva annmarkana, ef andlátinu verður eigi	227
fundi hans, þá er eigi örvænt, að sumir þykist eigi vita, hvernig fyrr	140
og erindrekum, sem segir í guðspjallinu, að sumir þeir, er eigi vildu heimboðið	235
þrennar málskjólur lágu í steinkerum, því að sumir kunnu skilja of föður og	269
svo haldandi, að hana skal halda að sumum hlut við Guð, en sumum	169
mælt: Þótt ér megið það skilja, að sú mær er sæl, er mig	12
vér dýrkum maklega einn þeirra, því að sú er ást og elska á	20
vér tókum skírn, nema til þess að sú helgi haldist í oss, er	46
vér erum hlýðnir boðorðum kennimanna. Því að sú hlýðni helgar biskupum kirkju í	60
sem áður. Það er oss vitanda, að sú er sönn iðrun, er gerist	88
Guði föstur með góðum verkum, því að sú er algjör fasta, er líður	90
veitum. Svo segir oss Ágústínus episcopus, að sú hefnd muni koma fyrir fyrirlitning	92
ráði, sem vér kunnum vandlegast. Því að sú in helga þjónasta af jafnmiklum	111
og í meinlætum og í ölmusugjöfum, að sú fyrfarist eigi í endurnýjun synda	112
fyrr en vér værim bornir, því að sú var skynsemi skírnar hans, að	116
eigi þann, er meira hefir. Því að sú er grein heilagra engla á	135
englar hlut af öllum giftum, því að sú er ást yfir öllum, að	136
þá, að eigi viti það þó, að sú gjöf er hver óþæg Guði,	172
í odda, en eigi í jafna, að sú tala, er í odda er,	184
Prefatia þýðist formál eða forgildi, því að sú bæn er sem búi hugi	187
áður og þá er þú reynir, að sú er sönn, er þér mun	198
því að oft kann það verða, að sú kenning stoðar öðrum, er öðrum	201
inn helgi andi. Eg trúi því, að sú er heilög kristni og almennileg	210
úr öðrum heimi og kunna segja, að sú er rétt trúa, er nú	222
til Betlehemsborgar, bað þá vandlega frétta að sveininum. En ef ér finnið hann,	81
þá, er heitir Paþmos, til þess að svelta hann þar til bana. En	217
Sicut þeim manni verður harla þungt að svimma, ef hann vill eigi kasta	28
eða öðrum líkamlegum meinum, en þó að svo reynist, þá er víst í	10
Það er svo rétt skilið: Þó að svo illa hafim vér fyr oss	44
jörðu. Hví sætir það nema því, að svo þjónim vér Guði á jörðu	46
þinn á jörðu sem á himni? Að svo geri líkamur vor boðorð Guðs	46
lofa hann ei og ei. Því að svo mælir sálmur: Sælir eru þeir,	47
allan sólarhita. Haust merkir elli, því að svo þverr líkamsafl við elli sem	50
frá fótum hans, merkir lítillæti. Því að svo sem hugur vor skal upphefjast	53
ósýnilegs máttar og leyndra hluta. Því að svo sem það hélt upp öllum	53
fyrlítum vér þær í verkum? Því að svo mælti Drottinn í guðspjalli: Eigi	53
þurföndum auð vorn á jörðu. Því að svo helgum vér kirkju postulum, ef	60
Sjá er sönn iðrun, góð systkin, að svo snúist hver frá syndum, að	72
honum: Í Betlehemsborg á Gyðingalandi, því að svo mælti spámaðurinn: Þú Betlehem, jörð	81
sé ávallt staðfastur með oss. Því að svo sagði Jóan, að Guð væri	87
Gregoríus páfi hátíð hátíða, fyr því að svo sem hátíðir eru helgari en	103
jarteinir jafnan helga kristni, fyr því að svo sem það lýsist af sólu,	108
krafti, sem hún er, má eigi að svo litlu lægjast, að eigi verði	111
hann að taka eigi corpus Domini, að svo mikilli ábyrgð, sem á er,	111
Guð Drottinn efli oss til þess að svo megim vér halda upprisutíð Krists	113
þess væri margir vetur á milli, að svo sem vér dýrkuðum Krist borinn	114
tíðina, þá er vér höldum. Því að svo mælti Drottinn sjálfur: Nemið ér	125
oss sjálfir af syndum órum. Því að svo sem himinríkis dyr byrgjast fyrir	138
hatri, heift og ofmetnaði. Fyr því að svo mælir Dominus noster s fyrr	139
við hann, ef hann vissi fyrir, að svo mikill munur myndi verða máttar	145
á jörðu. Altari merkir Krist, því að svo sem allar fórnir þægjast Guði	148
og sönghúss, merkir helgan anda, því að svo sem vér göngum inn í	149
þess hann biðja og eigi framar, að svo fyrgefi hann oss órar afgerðir,	161
sér og öndinni með hennar líkama, að svo var Adami boðið, að hann	174
mun hann svo gera, fyr því að svo kennir hann oss að biðja	176
oss misbjóða. Það er réttur dómur, að svo aðeins sé beðið og veitt.	176
andsvör ærin á mót þeirri deilsperi, að svo of gæfi einum allt, að	180
qvoqve, er það táknað í því, að svo sem framliðnir menn leysast úr	189
boðorða og kenninga í brjóstinu. Því að svo sem lærðir menn eru skyldir	200
manni þyki vel gjört við sig, að svo sé. Hirta líkama sinn og	202
í hverri messu og þess beðið, að svo skuli Guð gera þægilegar órar	222
minni en hann sjálfur, fyr því að svo er rétt að ætla, að	232
manna. Og ætlum enn til þess, að svo muni vera, meðan heimurinn stendur,	238
nafn mitt. Sjá hérna, bræður mínir, að svo dregur öll dæmin til, og	239
því merkir ið óarga dýr guðdóm, að svo sem öll dýr eru hrædd	259
til nýrrar trúu veldis síns, því að svo er sagt í enda guðspjallsins:	268
andleg skilning heilagra ritninga vín, því að svo sem vín tekur mæði af	270
Dominus gjörði vín úr vatni, því að svo er ritið: Þessa jartein gjörði	271
skjótt koma líkn guðlegrar miskunnar, því að svo sem sá, er sig miklar,	276
á oss, ef vér lifum svo, að svo sé honum og vegur að	282
að oss, óskbörnum sínum, fyr því að svo sem tign föður dýrkar barn	282
Þess biðjum vér í þessum orðum, að svo sem englar Guðs á himnum	282
svo á jörðu sem á himni, að svo sem góðir menn fremja vilja	283
Eftir þessi tilinningu verður þess beðið, að svo sem andi hnígur eftir vilja	283
himin, en kristni jörð, af því að svo sem himinn er yfir jörðu	283
Eftir þessi skilningu verður þess beðið, að svo sem Kristur Dominus var hlýðinn	283
oss, sé corpus Domini, fyr því að svo sem eigi má líkami lifa	284
oss í dag, kemur til þess, að svo er sem hvern dag taki	284
veit, hvað illt er, fyr því að svo er allt sem honum sýnist,	285
því bið eg og áminni eg, að svo leitim vér við óra hjálp	298
við, en eigi er honum gagn að. Svo er og meðan maður unir	18
verðum fyr illum orðum, og hyggjum að svörum hans. Ekki hefi eg djöfuls	129
sitt, eða Guð fal líkam hennar, að syndgir menn megi eigi sjá. Hátíð	10
þvísa lífi, því að hér þarf, að syndir sé fyrgefnar, er þær eru	47
umbótar of vort ráð og slökkvingar að syndum órum heldur en áfalls og	159
að vér náim ei og ei að syngja með öllum Guðs helgum annars	184
daginn gæta. Og með slíku credo að syngva sem of morguninn. Nú hefi	164
páfa og Ieronimo presti til þess að syngva á meðal sálma að greina	183
eftir það snýst prestur til altera að syngva secreto. Sú bæn þýðist leynileg.	187
freista Jobs, þá gerðist atburður sá, að synir hans og dætur sátu að	143
vaka. Síður má fjándi finna vél að sýkva þann mann, er í góðri	293
annarra, því að meiri vegur er að sýna in bestu dæmi en eftir	5
og lét hann þó sér sóma að sýna sig af skynsemi syndalausan vera,	128
er Guð hafði dvalið svo lengi að sýna þeim svo gott andarvín. En	271
skepna sköpuð himins og jarðar, þó að sýndist síðar algjör vera. Þá skildi	35
í veitt ina rúmhelgu daga tíðir að sækja heldur en löghelga daga utan	163
er komnir vóru: Svo fóruð ér að sækja mig með sverðum og stöngum	245
eftir honum og mælti: Ekki áttu að sækja að þessum réttlátum manni, því	249
gjalda. Grátum vér syndir órar, því að sælir munu þeir, er nú gráta	69
trúu. Úr Egiptalands ánauð leysumst vér að sökktum óvinum órum í ið Rauða	36
það, að Drottinn var upp risinn að sönnu, og hann hafði sýnst Petro.	105
ganga of veröld. En hvað megi að sönnu skyldra vera en það að	112
þeigi hjálpast að heldur. Nú er að sönnu og sá sannur eigandi, hver	169
þessi: Vere filius Dei erat iste: að sönnu var sjá Guðs sonur. Það	189
að hann merkir Guð, þann er að sönnu er pater Drottins vors. Og	197
djöflar og helvítiskvalar. Þeir hlutir eru að sönnu illir, en þeygi megum vér	285
en annað smíði. En Drottinn átti að taka líkam með þeirri meyju, er	8
syndir, svo að vér séim maklegir að taka þeirrar styrktar brauð, er vér	44
hér, og þá þurfum vér eigi að taka corpus Domini, því að þá	47
Hvortveggja skírn var til þess sett að taka af ina fyrstu synd. Aldregi	78
óskírð sýn hans, og þarf hann að taka skurðarskírn sýnarinnar og af að	80
að sníða, og er þeim nauðsyn að taka skurðarskírn sinna vamma. Þeir er	80
til Guðs altera og frjálsum hug að taka hold hans og blóð, eigi	94
of mikil dirfð verður til borin að taka corpus Domini. Þess má eigi	111
það ráð nekkvers kennimanns við hann að taka eigi corpus Domini, að svo	111
fram, að sá er betri kosturinn að taka eigi corpus Domini. Svo sem	111
hræddir of hag yðvarn og óist að taka corpus Domini, en meðan ér	111
með oss. Öngum manni er ráð að taka corpus Domini, ef hann veit	112
að bæta löstuna og dirfist eigi að taka þjónustu skriftalaus. Þess er meiri	139
sé honum þó lofað af kennimönnum að taka, ef hann vill annað, en	139
mig eða ástúðugur. Skal þér leyfa að taka frá honum fjárhlutina fyrst og	141
þessi hátíð eigum vér harða feginsamlega að taka, inu kærstu bræður, og í	191
hefi syndir gjört í mikilli ofdirfð að taka hold og blóð Drottins míns	212
njóta má. En ekki stoðar þeim að taka af kennimanni, er eigi verður	284
og hreinum líkama ganga til altera að taka hold og blóð vors Drottins,	298
heldur til þess að vér náim að taka til endurbótar andar vorrar. Því	298
biðja fyr þeim með tárum, því að tár hreinsa syndir sem skírnarbrunnur. Og	152
þeir verði honum maklegir fyrir skírnina að tekinni lausn allra synda. Biðjum vér,	101
vér, hvað vér þykjumst eiga til að telja, að hann skuli veita oss	281
syndirnar og neyða sig til þess að tengjast við Guð. Það kalla sumir	173
Nú hvort sem hyggjandi andans þarf að teygja eða temja eða þótt neyða	178
allt það, er sjaldnar verður, þó að til þess sé minni tilkvoma, en	34
Guði með góðum verkum órum, því að til þess eru oss kenningar kenndar,	51
að hann helgaði öll vötn, svo að til skírnar væri hæf, hvargi er	86
viljum eignast miskunn heilags anda, því að til þess vitraðist heilagur andi í	117
illyrðum berjast við meingerðarmenn óra, þó að til sé það of þá að	129
það er varðveislu góðra verka. Því að til þess höldum vér kirkjudaga að	152
svo saurugt og fúlt og leiðilegt, að til einskis mátti nýta, þótt þvegið	155
með hógværi og þolinmæði, nema því, að Titus var hógvær og mjúklyndur, og	201
lokleysu margri, en gefur engi gaum að tíðahaldi, að hann muni fram á	113
Af þessum dæmum megum vér sjá, að torbættri eru þær syndir, þótt þær	97
hafa, og eigi svo langt saman, að torvelt sé þeim, er til hlýða,	201
svo örhjarta orðnir við illsku Gyðinga, að trauðla þótti þeim háskalaust sér að	31
hvergi viður, að vér lýsum það, að traust vort allt og stoð er	185
allra góðra verka. Ver þú mér að trausti í andláti mínu og svara	279
felast. Eigum vér á einn Guð að trúa, föður og son og inn	61
og allrar stýrandi. Eigum vér því að trúa mörgu of Guð almáttkan, er	61
jafnheill sem áður. Eigum vér því að trúa, að þar er öll hjálp	61
hönd feður sínum. Eigum vér því að trúa, að hann mun koma að	61
sunginn á inu hægra horni altera, að trúa hófst í Gyðingafólki og mun	186
ef þér er þetta of afl að trúa sögu minni einni saman, þá	198
verk góð. En trúa er rétt að trúa á einn Guð, föður og	289
og musteris Krists, ef vér hyggjum að trúlega og rækilega, hvatki er gjörist	275
Sóma láti hún sér ávallt oss að tæja sínum vegsemdum og hreinsa oss	195
brosti að, að eigi þyrfti hún að ugga, að hreinlífið hennar myndi fyrfarast	197
batna aldregi. Nú þarf hver sér að ugga og vera hræddur of sig,	241
fylltir eru átta dagar, kvað hann, að umsniðist sveinninn. Þá var hann kallaður	77
þá höldum vér það boðorð ástarinnar að unna Guði betur en sjálfum oss.	179
ást, þá er vér eigum Guði að unna, er vér köllum hann föður	280
þeir, þá hefst upp elska eilíf að unna Guði og englum hans, fyr	290
og jarteinir, en gerði það eitt að uppburðum, er nauðsynjum sætti. En við	9
hátíða. En nú skulum vér fyrst að upphafi nefna og dýrka og lofa	56
minnsta með hverri tíð, falla bæði að upphafi hverrar tíðar og lúka henni	165
þá er hann fellur á knébeð að upphafi tíðar, að hann er skyldur	165
helgar hús það almáttkum Guði fyrst að upphafi og sankta Maríu móður hans	218
dags. Nú helgar hátíð þessa fyrst að upphafi, sá er allt helgar, það	218
Að vera ástúðugur við Guð fyrst að upphafi og við mennina síðan. Þykir	240
dags tíðahald, það er eg vætti að uppi skuli halda ef með nekkverjum	165
allri himinríkis hirð varð mikill fögnuður að upprisu Drottins, fyr því að þaðan	103
látum skína trúljós í hjörtum órum að úti byrgðum villumyrkrum. Á endurhreinsaða jörð	36
til himins. Þaðan af hæfir oss að vaka sem Isajas sagði: Á nóttinni	89
vitu, að eigi kemur til einskis að vaka of nætur til bæna, því	89
þröngva með meinlætum, föstum og vökum, að vaka of tíðir vel, í erfiðlífi	226
góð systkin, og eggjumst á það að vanda svo atferðir órar, er það	112
oss nauðsyn, góðir menn, að hyggja að vandlega, að ekki sé það í	240
við Guð sjálfur. Ef vér hyggjum að vandlega, hvað vér höfum misgjört við	256
myrru. Nú láta þeir allir nekkvers að vant of þjónkun við Guð. Eigi	84
að lífi voru teknir margir, sem að var kveðið í guðspjallinu, fyr þeim	234
ætla eg það í hug koma að varast það, þótt hann vilji algjör	15
og ránum öllum. Ættim vér og að varast við munúðlífi, allra helst það,	62
eða öðrum, þurfum vér að skyldu að varast og einkum skyldast, þá er	162
áður. En eftir það leiti hann að varast þarfleysuhjal, meðan hann fer í	163
af öllum hug og taka þá að varðveita og halda þrenningar trúu og	24
vér myrru Guði, er vér kostgæfum að varðveita dauðlegan líkama vorn frá leiðindum	85
Pétar postula, er hefir himinríkis lukla að varðveita, og alla lærisveina Guðs, alla	123
Sumir eru vakrir í Guðs hræðslu að varðveita sig vandlega og hafa þá	134
jörðunni. Sumir eru til þess settir að varðveita kost mannanna, að þeir fari	219
því að þeir vóru skyggnir innan að varðveita hug sinn og orð og	258
því, inir kærstu bræður, kostum vér að varðveita rækilega í hugvitum órum svo	276
þörf in mesta ungum og gömlum að varðveita hjarta sitt, að það kveykvi	290
það er fasta, dag og nótt að varna við allri heims ágirni rangri	50
átgirni. Nú eigum vér og skyldlega að varna við áti og við ofdrykkju	291
Því er vatni blandið við vín, að vatn jarteinir mannkind. Sá er færir	186
eftir skírn hans. Fyr það utan, að vatnið öðlaðist í sumu meiri gjöf	115
Guð hefji oss. Lægist dirfð mannsins, að vaxi misericordia Domini. Tákn þessa hlutar	18
ef vér gjörum oss syndir órar að veg eða kennum þær Guði, en	193
Gyðingar svöruðu: Eigi er oss lofað að vega mann á páskum. Þá spurði	247
Af því eigum vér, góðir bræður, að vegsama kirkjur órar í oftlegum bænum	148
Hver megi meira veg bíða maðurinn að veislu Guðs orðinn en hann sé	288
í öðrum, er vér höfum eigi að veislu Guðs í oss sjálfum. Óhlýðni	291
þegar er hann andast, fyr því að veit hver þá þegar sinn hluta,	223
hátíðum með tvinnri þjónustu. Þeirri annarri að veita tíðagjörð í heyrn yður slíka	3
af meiri rækt við oss en að veita oss betra en vér kunnim	10
ölmusugæðis. Sá er eigi hefir fémuni að veita, hafi hann þó góðan viljann	75
drambs vors, er öngva umhyggju nennum að veita þeim, er vér metum lítils,	92
er honum sé mest dýrð í að veita oss, en vér verðim farsælstir	94
skína, því að postular þorðu eigi að veita mönnum ljós kenninga sinna á	99
hann er, en sumir til þess að veita mönnum lækning, þeim er á	221
vér hátíð. Það láti sér sóma að veita oss sjálfur Drottinn vor Jesús	257
hyggja það að marki mega hafa, að vel muni gjört eða skilið, ef	167
eru í þessum heimi, en síðan að vera námgjarn að Guðs lögum og	11
holdið. Þau verða upphöf að því að vera að fá oss nú föruneyti	26
betra er að hafa en án að vera. Píslarvotta Guðs heimsækja, er kennt	27
lostverk. Þekk á oss sú frásaga að vera, er Guðs postular tóku inn	32
betra er að vita en án að vera, og látum aðra ná að	33
himinríkis ei og ei með sér að vera. Drottinsdaga mál Sá er mikill	33
Sá verður ósmákvæmur við sín systkin að vera, er með lítilli yfirbót við	42
hug órum og höfum kostgæfi til að vera siðsamir og hlýðnir Guði. Þá	59
þá munu þeir láta sér sóma að vera árnendur órir á dómsdegi við	61
ef vér getum það að oss að vera við þá menn góðir, er	62
þá munu þeir láta sér sóma að vera árnendur órir á dómsdegi við	64
veiti oss eilífa miskunn með sér að vera, þar er hann er sæll	64
að misgera, en sumir til himins að vera með Guði. Þá er vor	68
í eld eilífan. Heldur kostgæfum vér að vera lastvarir og fremjum prúðlífis hluti,	70
oss þá til eivistar með sér að vera í dýrð himinríkis. In capite	86
gæsku að vinna og á bænum að vera sem þá, að heimurinn ætti	94
dýrð ei og ei með sér að vera. Passio Domini Alls nú nálgast	94
sýndi oss, hversu þolinmóðir vér eigum að vera, alls hann vildi sín eigi	129
bera, svo sem eg vissa áður að vera mundi. En Satan svaraði: Eigi	144
stað, þá þóttust mennirnir eigi nýta að vera hjá honum og varð hann	145
að öngum manni stendur það fyrir að vera valinn, þótt fáir sé valdir,	168
æðra hlutar kosti á heldur það að vera, að báðir hjálpist, en það	175
gift af Guði og þar með að vera alls ráðandi, þess er hún	191
vort. Því að hann mun glöggþekkinn að vera, með hverjum ræktarþokka það er	203
Henni einni var sá vegur veittur að vera móðir skaperans sjálfs, bæði líkamlega	219
nú ræðum vér um, þessa hátíð að vera svo trúfastir sem þeir vóru	225
betra er, sem betra mun þykja að vera laus en bundinn og betra	229
er eigi góður. Nítir sá Abel að vera, er eigi vill þola gagnstöðu	237
hann kallar svo? Hvað nema ástina? Að vera ástúðugur við Guð fyrst að	240
með guðdóminum og þótti það eiga að vera, að sá, er manninn hafði	242
sem maður, hann lét sér sóma að vera sæfður í písl sinni sem	260
Guðs fulltingi, að vér gjörimst verðir að vera Guðs musteri fyr Guðs miskunn,	275
Enda á af því viljinn góður að vera og þrágjarn á góðu verki	288
sína menn, og hve þungt er að verða fyr reiði hans. Nú af	130
vera laus en bundinn og betra að verða eigi þræll ánauðugur, þótt hann	229
við syndir skiljast. Nú biðjum vér, að verði þokkavilji Guðs, það er heilagt	41
svo: Lát þú þetta eigi verða að verðleik órum, heldur leystu oss frá	43
gera þá hluti, er hinn tekur að verðleikum lof fyrir, og vildi lof	28
ert öllum helgum helgari og hærri að verðleikum. Þú þiggur allt það, er	279
annar Kleofas, en annar hyggja menn, að verið hafi Lúkas guðspjallamaður. Þeir kenndu	105
alla góða hluti, ef vér hyggjum að verkum þeirra, er úr heimi eru	152
Nú svo sem vanur er veiðimaðurinn að verpa þar neti sínu, er hann	30
greiða það, er nauðsyn kveður, því að vesalingurinn þarf oft eigi miður umhyggjunnar	162
og náung, veittu miskunn vesölum, því að vesalir vorum vér, áður vér værim	73
leiðindi afgerðanna. Sönn iðrun dæmist eigi að vetratölu, heldur beiskleik hugarins. Því að	88
þær, er óvinurinn grefur til þess að véla oss í og megim vér	208
boðin við Guð á helgum tíðum, að vér skulum hans erindi reka við	3
yður boðorð hans, hve hann vill, að vér skipim voru athæfi, þess er	3
hefir oss til boðið. Nú þó að vér séim mjög vanbúnir til hvorrar,	3
vér takim dæmi af jarðlegum hlutum, að vér megim ið andlega skilja. En	7
betra en vér kunnim biðja? Því að vér biðjum oft, að þeir hlutir	10
að Guð gefi oss það vit, að vér megim skilja, hve miklu meira	10
alls hann þýðist misericordia Guðs. En að vér megim, góð systkin, halda hátíð	18
hvert veldi Guð gaf postulum sínum, að vér megim þá gjör skilja, hverja	20
dýrðar? Af því er oss nauðsyn, að vér þýðim til vors máls nöfn	22
yfir borgarhliðum eru ritin, það er, að vér dragim til vorrar atferðar dæmi	25
í borgina Guðs austan, það er, að vér snúimst til góðra verka og	25
aldri og hverfum frá syndum, svo að vér megim komast sunnan í borgina.	25
til hæðar himinsins eftir honum, þó að vér megim eigi fylgja honum að	26
sveitar að hefta för óra, svo að vér megim eigi ná föðurleifð vorri,	28
er of það skulum önn ala, að vér næðim föðurleifð vorri og værim	28
halda minning lausnar vorrar, til þess að vér gleymim eigi miskunn Guðs. En	35
órum, er vér minnumst með lítillæti, að vér erum jörð og skulum enn	35
hvílumst af erfiði. En ósæmt er, að vér tæmimst af nýtu erfiði til	37
ástsamlega drottinsdag á jörðu, til þess að vér séim verðir að halda eilífan	38
hug órum til himins dýrðar, þó að vér séim á jörðu fæddir að	38
það er frá syndalöstum til kosta, að vér megim fagna upprisu líkama vors	38
vér að gjalda yfirbætur Guði, svo að vér gjörim nekkvern hlut þann til	42
hann oss svo ina leyndari synd, að vér rasim í ina ljósari og	43
frelsi oss frá þeirri ánauð, svo að vér þjónim hans réttlæti og standimst	44
Guð fyrgefi oss órar syndir, svo að vér séim maklegir að taka þeirrar	44
vér lifim að Guðs þokka, svo að vér verðim himinríkis menn og heilög	44
heldur er hann ávallt inn sami, að vér megim til hans komast. Nú	45
megim til hans komast. Nú því að vér höfum numið, hvern vér skulum	45
að það helgist, nema til þess að vér helgimst af því? Nú skulum	45
með elsku? Þess skulum vér biðja, að vér megim gera boðorð Guðs með	46
í dag. Það má skilja svo, að vér biðjim atvinnu líkama órum og	46
skulum vér biðja heldur en þess, að vér gerim ekki svo illa, að	46
að vér gerim ekki svo illa, að vér verðim frá húsltekju skildir? Orð	46
enn í þessum heimi að biðja, að vér standimst freistni, því að hér	47
verður vor freistað. Og svo þess, að vér séim leystir frá illu, því	47
svo skulum vér nú halda þá, að vér náim andlegu ári í hjörtum	50
og ást, lítillæti og þolinmæði, svo að vér megim með þeim mætti og	59
taka engla Guðs á gisting, svo að vér haldim oss frá syndum og	59
boðin. En þess er oss nauðsyn, að vér kunnim rétta grein góðs og	59
það er upphaf hjálpar vorrar allrar, að vér haldim trúu rétta, þá sem	61
því skulum vér elska hann ávallt, að vér öðlimst af honum að elskast	69
því skulum vér við búast áður, að vér finnimst syndalausir þá í þeirri	69
var borinn frá Maríu meyju. Því að vér sjáum eiginlegum augum órum, að	69
ríkja. Þá færum vér honum reykelsi, að vér trúim þann Guð fyrir tíðir,	84
hjartanu hugrenningar holdsins fyr helgar bænir, að vér mættim vel ilma fyr Guði	84
í vatni skírnarinnar. Nú af því að vér saurgum líf vort eftir skírn	86
vér skíra hugskot ór í tárum, að vér megim sækja hérað vort aðra	86
helgumst vér í skírn sonar Guðs, að vér séim bræður andlega í ást	87
vorri sveit eru á þessum aftni, að vér öðlimst að hafa sælu með	93
er langafasta sett með margri mæðingu, að vér sjáim að meir við þeim	93
er vér skyldim ekki til spara, að vér næðim. Því skulum vér bæði	93
vera of páska góðir og sælir, að vér næðim þeim fagnaði eftir upprisu	94
biðjum oss líkamlegrar heilsu eða huggunar, að vér leitim vilja Guðs í allri	95
syndum og röngum girndum, það er, að vér mæðim hold vort í meinlætum,	99
gröf. Hirtum vér oss frá syndum, að vér séim dauðir frá girndum heimsins	100
vér lifim fyr Guði, til þess að vér megim öðlast þann fögnuð á	100
oss hægt og rótt líf, svo að vér megim dýrka Guð föður almáttkan.	101
örvilnast, þótt vér verðim gripnir, því að vér megum finna rauf á kinn	110
miskunnar sinnar. Nú og fyr því að vér skulum á degi þessum inum	111
þá gengur einkanlega hátt nauðsyn sú, að vér leitim við á alla vega	111
að ábyrgðin mun raunhátt ganga. Því að vér sjáum eigi sjaldan þau in	112
Stynur dúfu merkir bænir órar, því að vér skulum af öllu hjarta kalla	117
verk ór í ást og lítillæti, að vér megim sjá himna opna yfir	119
gerði hann margar jarteinir, til þess að vér skulim á þær minnast og	123
og blóð. Það jarteinir í því, að vér erum í vatni skírðir, en	124
fimmta dag í gagndögum, til þess að vér stígim upp á dómsdegi til	124
unnið til þess í sínum meinlætum, að vér unnim honum um alla fram.	125
hafna Guði. Og þeim mun framar, að vér skulum heldur láta líf vort	125
ella. Það er oss mest nauðsyn, að vér leitim við, að vér sém	125
mest nauðsyn, að vér leitim við, að vér sém búnir við andláti óru	125
hverja stund frá annarri, af því að vér vitum eigi, hvort vér tökum	125
Dominus noster, að sé annað hvort, að vér varimst syndir eða bætim þær	128
þá í því kennt nema það, að vér skulum eigi illyrðum berjast við	129
segjum vér frá, og minnast þó, að vér erum jarðlegir, og þerra af	137
með iðranarhendi fyr augu skapera vors, að vér megim hreinir verða og komast	137
bænum og fórnum og tíðatilsóknum, því að vér sækjum þangað Guðs miskunn, þá	148
er kann grein góðs og ills, að vér lúkim upp hjörtu ór góðum	151
þjónustu, ef vér lifum svo hreinlega, að vér séim verðir að kallast musteri	152
bræður, þá er vér höldum kirkjudagshelgi, að vér hreinsim brjóstkirkjur órar, svo að	152
og missi sinnar fæðslu. Ekki stoðar að vér komim fatprúðir til ins ytra	152
vér kirkjudaga að jafnlengdum á jörðu, að vér megim halda eilífan kirkjudag, það	152
við annan, því að ósæmt er, að vér hafim hatur í hjörtum órum,	153
Guð sýndi það í sinni föstu, að vér skyldim vera fúsir eftir honum	158
mun öllum einn veg sýnast það, að vér þyrftim heldur miklu umbótar of	159
eigi þörf vinna til fullra nytja, að vér fastim dag hvern drottinsdaga á	159
svo skylt þykja, að Guð vill, að vér virðim oss svo lítils að	159
nennum með Guðs fulltingi að gera, að vér orkaðim svo að, er vænst	160
setti svo bænarorðin í pater noster, að vér skulum þess hann biðja og	161
við oss. Nú er það allsýnt, að vér þurfum þess mjög, að bænarorðin,	161
búum svo óvænt vóra sök til, að vér viljum eigi fyrgefa það, er	162
til bænarinnar hverrar, er vænst er, að vér slökkvim annmarkana, en aukim eigi.	162
að það megum vér of finna, að vér verðum þá leidd í freistnina,	162
skulum matarins neyta. Nú er skylt að vér séim sjaldnast sýslulausir og hafim	162
mun öllu meira í þykja deila, að vér hefðim beint oftar en sjaldnar	163
og hug og líkama svo hreinan, að vér séim verðug að bergja þá	166
býð honum, en það býður hann, að vér hafnim vorum vilja röngum og	170
engi veg of gjörum vér þess, að vér of stoðim honum, er einskis	171
einskis góðs er andvani. Vér þurfum, að vér látum í mein oss, til	171
betur né verr. En af því að vér of stöndumst eigi það, að	176
Því syngum vér kirial níu sinnum, að vér verðim að eilífu í safnaði	183
saman og varðveiti oss í kristninni, að vér megim fremja hans vilja og	184
lof, er vér vættum og biðjum að vér náim ei og ei að	184
og þó með unaði fram færa, að vér komimst til eilífs unaðs. En	185
menn upp, er guðspjall er lesið, að vér veitum virðing Guðs orði, og	185
niður stafi og styðjumst hvergi viður, að vér lýsum það, að traust vort	185
allan heim. Því er credo sungin, að vér játum trúu þeirri, er guðspjallið	185
fórnarsöngur. Hann syngum vér til þess að vér megim Drottni svo fórn færa,	186
lesin. Því færum vér honum brauð, að vér verðim að eilífu í því	186
hans holdi. Því vín og vatn, að vér takim fulla syndalausn og firring	186
og allra himneskra krafta minning gjör, að vér biðjum þess, að Dominus láti	187
Drottni órum, syngum vér til þess að vér verðim með hvorumtveggjum að eilífu	187
þá er vér kveðum þessi orð, að vér þiggim eilífa blessing af þeim	187
það er eftir vígslu sem fyrir, að vér hafim því meiri hjálp af	190
er það alls máls í því, að vér mættim oss eigi of nýta	190
til afláts synda og iðranar, svo að vér megim tár fella þau geta	193
launum. En sá inn þriði hlutur, að vér berim fyr kennimenn allar afgjörðir	193
og miskunnar. Sú er von rétt, að vér vættim þess, að Guð muni	193
leyna, en suma fyr mönnum lýsa, að vér eigum hvorartveggju syndir að bæta,	193
er oss á því örmikil nauðsyn, að vér kostim að halda svo nú	195
svo nú þessa hátíð drottningar Maríu, að vér megim helst þenna inn góða	195
eigi er minni skylda að hvoru, að vér lítim vandlega á nauðsyn óra,	203
myrkvastofum eru eða á heiðnum löndum, að vér megim lengi njóta þjónustu þeirra	207
oss til almáttugs Guðs með sigri, að vér megim forðast eilífar kvalar og	207
vér hugi vora til Guðs ástar, að vér megim styrklega stíga yfir þann,	208
óræktarsvefni, og hefjum upp hugskotsaugu ór, að vér sjáim tálgrafar þær, er óvinurinn	208
ærir falli í tálgröf sína, svo að vér megim þetta mæla með spámanninum:	208
krossfestur.) Píndur er hann, til þess að vér séim ópíndir, í veldi Pilatus	214
almáttugs.) Upp sté hann, til þess að vér of stígim upp, og situr	215
á hvern veg þess megi vera, að vér berim Krist sem María bar.	219
eigi mikil vorkunn á við oss, að vér skylim meira meta lokkun og	242
sami andi fylli hjörtu ór, svo að vér elskim meir himneska hluti en	254
Krist sitja til hægri handar föður, að vér játum hann vera dómanda allrar	254
í Guði, en óvini fyr Guð, að vér megim öðlast eilífa fagnaði. En	254
aftur til vor sjálfra og hyggjum, að vér glíkim í nekkvi ást hans	256
varðveitim glíking þeirra í verkum. Því að vér megum hafa í atferð vorri	260
í öllum hlutum og minnumst oft, að vér erum úr moldu skapaðir og	260
kykvendi segjast augnafull vera umhverfis, því að vér skulum um lítast á alla	261
bræður og systur, kenningar guðspjalllegra boðorða, að vér megim komast til þeirra fagnaða,	261
vér miskunn og mennsku náungum órum, að vér megim njóta þeirrar miskunnar, er	261
vorn í meinlætum fyr syndir órar, að vér megim gerast eftirglíkendur píslar Drottins.	261
upp frá syndadauða til góðra verka, að vér megim fagna dýrð upprisu Krists.	261
til himneskra hluta frá jarðlegum girndum, að vér megim upp stíga eftir erfiði	261
í öllu því, er vér megum, að vér verðim hluttakendur dýrðar þeirra, þá	264
ef vér lifum svo líf vort, að vér séim verðir að koma til	265
ást Guðs í hjörtum órum, svo að vér gleymim jarðlegum girndum, en gleðjimst	272
er friður og samþykki almennilegrar kristni, að vér megim koma til eilífrar samkundu	272
Amen. Það er upphaf elsku vorrar, að vér elskim Guð af öllum krafti	273
sem vér megum með Guðs fulltingi, að vér gjörimst verðir að vera Guðs	275
kostum vér með öllum afla órum, að vér megim upp lúka fyr oss	275
loga reiði í öndu sinni? Því að vér látum fyr því eigi eld	276
því eigi eld í örk óra, að vér elskum klæði ór, en fyr	276
oss boðið að kalla Guð föður, að vér skulum enn heldur unna honum	280
kalli tökum vér og mikið traust, að vér munum þiggja það, er vér	280
þá megum vér því maklega hælast, að vér eigim föður á himnum, ef	281
biðjum vér, að helgist nafn Guðs, að vér, er trúum rétt á Guð	282
hafa. Af því má svo skilja, að vér biðjum í þessum orðum Guð	283
eigum og eigi þess að biðja, að vér komim í enga freistni, fyr	285
þitt. Styrk þú oss, til þess að vér fremjim í öllu vilja þinn	286
skulum vér niður leggja, fyr því að vér megum eigi ellegar til þess	291
kvala. Enda er af því nauðsyn, að vér forðimst að öfunda öðrum góða	291
eftirlátlega að sjálfræði óru, af því að vér skulum fagna að fyrgefnum oss	293
er vér hétum Guði í skírn, að vér myndim níta og hafna fjánda	293
helgum mönnum hans og hver öðrum, að vér höfum misgjört á alla vega,	295
hjörtu og flæja syndir og kosta að vér séim verkmenn Drottins, að við	296
vera varir of oss, af því að vér vitum hvorki dag né tíð,	296
þrifsamlegur. Sé Guð Drottinn hjálperi vor, að vér megim flæja syndir órar og	297
það er skírn og kristindómur, svo að vér verðim með fornum klæðum á	297
vér svo trúu og góðum verkum, að vér megim laðaðir vera með hjörðum	297
megim vér með svo hreinu hjarta, að vér vitim gott eitt á hendur	298
eigi til áfallsdóms, heldur til þess að vér náim að taka til endurbótar	298
í eldinn eilega, heldur til þess að vér heyrim með inum réttlátum mönnum	302
við brúðkauplegri og himneskri samkundu, svo að vér séim skírir allrar lostasemi og	302
En þann veg er sjá faðir, að við sjálfan hann skal eiga það,	45
kosta að vér séim verkmenn Drottins, að við oss verði mælt af Drottni:	296
lífinu, er taka vill lífið, því að við annan kost spillist meir við	298
sakar þurföndum, en enn er æðra að vilja ekki eiga og una við	15
sá fögnuður síðan ei og ei að vilja Guðs þeim mönnum öllum, er	103
hann var seldur og höndlaður síðan að vilja sínum, bundinn og barður, hræktur	209
sofandi og vakandi, vitandi og óvitandi, að vilja mínum og óvilja. Eg hefi	212
fara úr heim, áður Antikristur kemur að villa fólkið, enda hafi eigi höfuðsyndir	224
Látum oss þykkja að betra bæði að vinna og fasta of hvítadaga, að	32
miskunnarverk, þau er oss er nauðsyn að vinna til eilífrar hvíldar, það er	37
heims. Af því er eigi lofað að vinna erfiði né fasta drottinsdaga, að	37
hefir í hug sér á mönnum að vinna eða ráða aðra til þess,	73
svo ávallt þessa tíð ólatlega gæsku að vinna og á bænum að vera	94
vaka of tíðir vel, í erfiðlífi að vinna trúlega, þeir er verkmenn eru,	226
syndgum, og er öngum lofað þá að vinna sjálfum sér til hjálpar. Nú	297
trúa. Og eigi aðeins lýgur það að vinum sínum, heldur dregur það þá	204
bræður gera við oss, við það að virða, er vér gerum við vorn	42
að það er inn mesti ofmetnuður að virða Guðs ást svo lítils að	160
við oss er afgjört, við hitt að virða, hve oft og stórum vér	162
manninum, alls það er mannsins kynni að virða það allt illa gjört, er	178
skapi annars. Svo skal forðast hégómadýrð að virða Drottni almáttkum hvern góðan vilja	294
rakinn fyr honum. Mun hann vaxa að virðingu, en eg mun þverra. Margir	16
er þeirra boðorðum halda. Kostgæfum vér að vita, hvað postular kenndu, eða hvað	25
vér þann, ef vér viljum kostgæfa að vita sem flest það, er betra	33
sem flest það, er betra er að vita en án að vera, og	33
né til gáleysis, heldur til þess að vita kraft Guðs. Þá tæmumst vér	37
Guðs. Þá tæmumst vér til þess að vita Guðs krafta, er vér sækjum	37
systkin, þá er oss fyrst nauðsyn að vita, hversu margfalda miskunn vér tökum	147
og haldi boðorðin. Það er gott að vita, að hinir völdu menn eru	168
hjá þeim. Það er og gott að vita, að öngum manni stendur það	168
fyr honum. Það er enn gott að vita, að oft stoðar báðum það,	179
flestir, er bæði munu betur búnir að viti og að máli en vér	4
ér bernskir að illsku, en rosknir að viti. Sá heldur hátíð heilagra, er	265
kraftur og heilagur andi koma til að vitja þín, og mun þú af	197
nú er kominn, er heitir nóvember, að vígja hús það. Hann helgar hús	218
færðu. Öndvegismaður bergði vatni því, er að víni var orðið, og vissi eigi	266
er öndvegismaður bergði vatni því, er að víni var orðið, þá kallaði hann	271
gjalda honum á því ári, svo að vísu gefur oss Dominus noster syndir	66
það, er vér biðjum, fyr því að von er, að sá mun oss	280
hennar var jarteinum æðra, af því að vondir menn gera jarteinir stundum sem	7
var honum helst bani ætlaður. Því að vondir menn megu bana líkömum réttlátra,	263
systkin, til ágætrar byggðar vorrar, því að vor bíður þar eilífur konungur, sá	68
verk Guðs míns. Það nafn sýnir, að vorkunnlætið er heldur guðlegt en mannlegt.	91
hann hafi rétta sök til þess að vorkynna. Játning græðir og hreinsar og	88
þeim hlutum öllum, er lofað er að vorkynna. Þau dæmi gefur það, er	267
fyr óvinum sínum og þeim, er að voru að pína hann, og mælti	234
svo mikla miskunn við þá, er að voru að pína hann, að hann	234
gjörvar tíðir. Þótti fyr því nauðsyn, að væri nokkur sú hátíðin, er haldin	218
von óra, að eigi þrjóti oss að vætta miskunnar af Guði. Þvertré þau,	151
skíra mig í vatninu, fyr því að vötnin þurfu helgunar. Þá bar Jóan	16
ræddum vér nakkvað of heilagleik Maríu, að yður mætti skiljast, hversu miklu hún	10
manns eftir afgjörðina. Nú veit eg, að yður munu þykja vandhæfi mörg og	62
náungs, fyrgefið sakar misgjörendum við yður, að yður fyrgefist, verið réttlátir og eigi	72
en eg mun heimta önd þeirra að yður, segir Guð. En ef ér	200
og heimtir hann þá ekki manngjöldin að yður. Þarf eigi alla á einn	201
Syllustokkar þessar kirkju merkja trúu, því að yfir þann grundvöll og undirstokk skulum	151
Jóan kalla. Mun hann þér verða að yndi og gleði, og margir munu	13
Sakarías af gift ins helga anda að yrkja: Benedictus Dominus Deus Israel. Jóan	14
engi geisli í gegnum það, því að það er eigi gagnsætt. Svo sem	8
er aðeins, jarteinir engla Guðs, því að það er allra hreinst og skírst,	8
Því kaus hann að eiga ekki, að það er góðu betra. Gott er	15
er af hjúskap væri getnir. En að það kæmi fram, sem hann sagði	17
þeim, er elska eilífa dýrð, því að það var eftir nöfnum þeirra. En	24
þeir ganga austan í borgina, því að það, er sól er í austri	24
virðist minna, er auðgætara er, þó að það sé raunar meira. Af þessum	34
heilagt. Til hvers biðjum vér þá, að það helgist, nema til þess að	45
vér þess þá, nema til þess að það komi svo of oss sem	46
Guðs má enn kalla brauð, því að það er fæðsla andarinnar, þó að	46
að það er fæðsla andarinnar, þó að það sé eigi líkamsfóður. En þá	46
hafði verið allra djöfla blótstaður. Því að það sýndist honum maklegt, að þar	56
vera og mestur leiðarvísir til paradísarvistar, að það er upphaf hjálpar vorrar allrar,	61
hann verða inn mesta frið, því að það hæfði, að friðarkonungurinn kæmi í	66
sendu stjörnuna. Hafið kenndi hann, því að það spratt eigi undan fótum hans,	82
dauða hans. Helvíti kenndi hann, því að það varð aftur að selja þá	83
hún er með stillingu framin, því að það er allt hjálpvænlegt, er stillt	90
fyr óstilling áts eða drykks. Því að það verður hætt, ef maður tekur	93
frá miðjum degi til nóns. Því að það var maklegt, að líkamlegt ljós	98
að gefa vax til páskakertis, því að það er oss mestur leiðarvísir til	99
að bóktali verður Benediktusdag. Fyr því að það er maklegt, að minning sigurs	107
vér skýrim gjörr þjónustu þeirra? Því að það er vitanda, að engla nöfn	131
þess sendur að gjöra ágætlega krafta, að það megi sýnast í nafni hans	132
tíðagjörð eða í bænahaldi eða ljósbruna, að það fyllist allt andlega oss til	138
nýtur þú þeirra mjög. Get eg, að það sé hégómi mikill, er þar	145
munum, að oss hefir hent. Því að það má víst vita, að aldregi	159
herfilegast hefir yfir oss gengið. Því að það er inn mesti ofmetnuður að	160
það, er oss er misboðið. Því að það er allsmátt, er við oss	162
vér hafim hingað til haft. Því að það megum vér of finna, að	162
Guð segir oss svo á dómsdegi, að það sé honum sjálfum gefið, er	162
finna það til, sem satt er, að það er ekki Guði þægt, er	173
með ást vinni. Heldur er hitt, að það skal hins verk bæði heita	175
ganga í versinu til altera, því að það eru spámanna orð úr sálmi	182
færð, ef þau kunnu margir. Því að það er sagt, að það yrði	187
margir. Því að það er sagt, að það yrði í fyrnd, þá er	187
hefir þetta líf svo ótrútt verið, að það vélir alla, og má engi	204
við ógjörvum syndum. Eg trúi því, að það er hold og blóð Drottins	210
því dæmisögu þessi í þetta mál, að það er styrking mikil þeim mönnum,	221
að sjá líkið og líta brátt, að það vellur möðkum allt og ódaunan	223
ódaunan af. Og finna menn þá, að það var villa ein allt það,	223
menn. En af því sem höggormar, að það er eðli höggormsins, þá er	226
vitni um, er margir vóru vondir, að það brúðkaup, er þar er um	236
þá ber hann sjálfur vitni um, að það er klæði, svo er hann	240
fornu laga og inna nýju, því að það, er öndvegismaður bergði vatni því,	271
bræður, og drekkum svo andlegt vín, að það fái á oss, en fylli	271
og vel trúaðir biðja og æskja, að það ríki komi, fyr því að	282
ríki verða, er mest langar til að það komi. Þá kemur og ríki	282
komim í enga freistni, fyr því að það er hverjum manni verðleikaauki, að	285
og gömlum að varðveita hjarta sitt, að það kveykvi eigi rangar hugrenningar, af	290
eigum að elska hreinlífi, af því að það er engla líf. Tælum vér	292
ágjarnan eða ofmetnaðarmann, þá uggi eg, að það verði við hann mælt, er	299
fögnuður að upprisu Drottins, fyr því að þaðan af fyllist skarð það, er	103
hafði bannað heldur en spanningu fjánda, að þaðan skyldi hann fara til meiri	242
Á það minntum vér, bræður mínir, að þaðan af, er nú nálgast burðartíð	302
að hafa, og það er alskylt að þakka honum allt gott, það er	284
eignast eilíft ríki með Stephano. Því að þangað sem fyrir fór Stephanus, grýttur	255
unna sem honum þykir best, því að þann veg er best, en manninum	178
sóttdauðir hafa orðið úr heim héðan, að þann veg má til himinríkis fagnaðar	229
Þá bar Jóan það vitni Jesú, að þar meguð ér nú, kvað hann,	16
það þarf í þvísa lífi. Því að þar er engi er freistni og	48
Því að það sýndist honum maklegt, að þar héldist minning allra heilagra, er	56
helgir menn hafa oss til kennt, að þar skal undir felast. Eigum vér	61
áður. Eigum vér því að trúa, að þar er öll hjálp ór í	61
úr hug sér að færa, því að þar versnar maður af gæsku annars.	73
til fundar við Job og sagði, að þar er synir hans og dætur	143
litla fæðsla óx svo við átið, að þar urðu fullir tólf vandlaupar af	181
þessum meinum. Heldur er hitt þyngra, að þar er til þess lifað, að	207
undir höndina hægri. Eg trúi því, að þar kom úr bæði blóð og	209
meyjum og öllum helgum mönnum Guðs, að þar, er áður var ómaklegur vegur	218
æðst allra boðorða og fyr því, að þar felast öll Guðs boðorð önnur	219
skuluð ér þó vita, góðir menn, að þar aðeins gera þeir slíkt eða	220
sem þar segir í bókinni Jobs, að þar er manna var margt komið	220
skyldim góðra verka gimsteinum búnir vera, að þar sýnimst vér vafðir í fornum	300
sér til eins góðs að koma, að þar skuli sumir of drukknir vera,	301
að kenningar þeirra styrktu jarðleg hjörtu, að þau fúnaði eigi af sauri. Þessir	21
megu í öllum stöðum senn vera, að þau verða að fara til fundar	39
eigi mein að líkama sínum, því að þau eru þá samþykk og eru	79
skulum vér smíða öll góð verk, að þau megu verða musteri Guðs. Fjórir	151
samtengir öll góð verk ór, svo að þau megi eigi falla fyr ofveðri	151
og tökum þá við þessi falsvilnun, að þau hin góðu verk, er vér	173
ér megið ávallt njóta þeirra. Því að þau megu eigi koma eftir yður	206
og var það upphaf syndar þeirra, að þau átu það, er þeim var	291
ofdrykkju um nauðsynjar. En fyr því að þau stóðust í yndi, meðan átu	291
miskunnar Guðs. En það er vitanda, að þá göfgum vér réttlega postula Guðs	20
og elska á millum heilagra manna, að þá þykist hver þeirra vera göfgaður	20
ástsamlega göfgun öllum saman postulum, því að þá er einn þeirra göfgaður, er	25
það er hægst í því máli, að þá er hann ráðinn þegar til	26
sig leift í heiminum, til þess að þá kynnim vér heldur himinríkis götu,	27
að vinna og fasta of hvítadaga, að þá gerum vér glíkt að því,	32
heim sælu Paradísar til dómsdags. Biðjum, að þá laði hann oss blíðlega, sín	33
Og kenndi bæn með fám orðum, að þá mætti heldur allur hugur fylgja	39
þó að hvoru barna atvinna, því að þá er móðirin etur gnógt brauð,	41
eigi að taka corpus Domini, því að þá erum vér samvistum við Guð.	47
þarf þá bók að lesa, því að þá skulum vér sjá son Guðs,	47
mínir, minni eg yður, bræður mínir, að þá er nekkver hefir misgjört við	47
vor. Sumar merkir fulltíða aldur, því að þá hefir líkamur allt afl sitt	50
haust. Vetur merkir örvasa aldur, því að þá er líkamur þrotinn að öllu	50
af mönnum, en leiður djöflum. Því að þá sté Kristur yfir djöfulinn og	52
mikill og andvari að þeim dómi, að þá skjálfa englar Guðs og allir	63
hann tók fyr órar sakar, því að þá gerumst vér verðir að fagna	95
og vökur við allri freistni, því að þá megum vér standast freistni, ef	96
englum Guðs, þeim er það sögðu, að þá var Jesús Kristur risinn upp	104
en hann skírðist af vatninu, því að þá er heimsgræðeri sté niður í	116
himinn opna, að skírnartákn vitraðist. Því að þá eru manni upp lukin himinríkis	116
vitraðist yfir Kristi í dúfulíki, því að þá gerumst vér verðir heilags anda	118
lítillæti í allri atferð vorri. Því að þá stoðar oss að halda hátíðir,	125
færa fórn sína Guði, fyr því að þá kallar Guð vera sæst, þegar	140
gera sem Salómon inn spaki sagði, að þá, er maður ætlar góðgerninga upp	140
þjónasta, er í góðgerningum er gjört, að þá verður hann búast við þolinmæði	140
verða. Kann svo að bera iðulega, að þá, er maður vill slítast úr	140
fýstist. Moises þá laga tilvísun, svo að þá mátti hann stýra þeim lýð,	158
stefnu að ganga til skriftanna, því að þá megum vér betur njóta góðgerninga	160
dag. Höfum það upphaf hversdagsathæfis vors, að þá er maður vaknar fyrst of	163
tólf pater noster í þá tíð, að þá sé líknar beðið fyr hverja	163
er það er heldur hins mark, að þá muni eigi vel gjört, ef	167
ást vera við sig, af því að þá hægjum vér svo, að hann	171
látum í mein oss, til þess að þá of lifi hann eftir oss.	171
andinn inum ytra manni sínum. Því að þá hjálpast þau hjú vel og	174
Eða ef því orkum vér eigi, að þá grípim vér hinn fulltrúann: að	177
er þá Guðs miskunn svo þegin, að þá má maðurinn enn of standast	177
enn of standast Guðs réttlætisdóm, því að þá verður eigi miskunnarlaus dómurinn, enda	177
spámanna orð úr sálmi tekin. Því að þá er boðandi fyrst Guðs miskunn,	182
nefndir hvárigir Domini dagar vilgis margir, að þá skal gera lágasöng skemmra, er	189
á líkamanum af föstunni, fyr því að þá er kross Drottins vors borinn	200
góðlífi og Guðs boðorð á móti, að þá kveðst hann ekki munu á	200
að hann skyldi kenna með ríki, að þá væri síður hægt að órækja,	201
og deyddu hann svo; kváðust ætla, að þá skyldi hann ærið hafa gullið.	217
þeirri dýrð, er vér mættim veita, að þá mættim vér öðlast allra þeirra	218
leið rétta. Enda reyndist það svo, að þá er Job var mæddur nekkverja	221
og helmingi eigu hans alla, svo að þá átti hann allt hálfu fleira	221
dómadags. Hitt skiptir hvern miklu meira, að þá væri vel við búinn, er	223
svo hlýðnir Guðs boðorðum sem Abraham, að þá er Guð reyndi til, hve	224
önd góðs manns er stóll spektarinnar, að þá er önd góðs manns stóll	232
öðrum þegar, sem segir í guðspjallinu, að þá mælti konungurinn við þræla sína:	236
í þeim orðum, er eftir fara, að þá er konungurinn sá þann, er	240
sig í lítillæti og góðri atferð, að þá mun hann kjörinn vera af	241
við vini óra og óvini. Því að þá stoðar oss að halda hátíðir	256
batnaðardæmi tekur af atferð þeirra, því að þá stoðar oss að halda hátíð	265
Brúðgumasæti er kviður ósaurgaðrar guðsmóður, því að þá samtengdi Kristur sér helga kristni,	269
með Guðs fulltingi af þessum dæmum, að þá er dómsdagur kemur og góðir	276
hann býður oss til, fyr því að þá megum vér því maklega hælast,	281
heimi gengur því fastara ríki Guðs, að þá hefir hver, sem verður er,	282
fastur í ást Guðs og algjör, að þá er hann er staddur milli	287
En af því gengur elska hæst, að þá er þessa heims hlutir lúkast	290
Guði og englum hans, fyr því að þá sjá þeir, hvað þeir hafa	290
vill eigi áður iðrast, af því að þá þröngva kvalar syndgum, og er	297
inir aumu styðjist við, til þess að þá, er dómsdagur kemur, skylim vér	301
þeirra mannanna, er kennimanns nafnið bera, að þegja eigi með öllu yfir táknum	203
er og of in illu verk, að þeigi eru þess verk, er vinnur	173
hans boðorðum, svo að engi fann að þeim. Ekki áttu þau barna, því	13
jafnmargar þeim. Liðu síðan tungur þær að þeim. En eftir það þá tóku	31
táknaði í starfi postula og föstum, að þeim þótti miklu minna hátíðarhald í	32
lítillátlega og boðnar þeim yfirbætur. En að þeim vill Guð eigi skriftabætur heimta,	43
er ótti svo mikill og andvari að þeim dómi, að þá skjálfa englar	63
elska Guð en hræðast hann, því að þeim verður margt fyrgefið, er mikið	75
halda býður ríkt réttan sið, því að þeim þykir þá sínum vilja á	129
hví varna skal fyr þær sakar, að þeim sé latlega til kennt, þá	200
skyldi kenna með hógværi og þolinmæði, að þeim þurfti heldur aftur að halda	201
þú megir vita, hversu mikið unað að þeim má vera, ef þú hefir	206
er hann teygir, þá hleypir hann að þeim rökkum sínum fram, það er	238
föður með leyfi hans, fyr því að þeim nöfnum fylgir ávallt ástúð, er	280
vér mælum fyr mjög mörgum mönnum, að þeir munu á ór orð heyra	3
englar eru svo helgir og hreinir, að þeir hafa í öngum hlut sitt	8
biðja? Því að vér biðjum oft, að þeir hlutir hverfi frá oss, er	10
og satt, því var Jóan sendur, að þeir vendist fyrst við ið minna	18
það er þó firrði þá syndum, að þeir mætti njóta þess ins himneska,	18
postular eru hirðar þessa sauða, því að þeir fylltu það, er Dominus mælir	20
sínum. Postular kallast réttlega hirðar, því að þeir sömnuðu saman Guðs hjörðu of	20
það er djöfuls veldi, til þess að þeir seldu sig til dauða, heldur	20
kallast postular forystusauðir Krists hjarðar, því að þeir gjörðu götu til lífshaga öllum	20
það, er Dominus veitti postulum sínum, að þeir skyldi ráða boði og banni	21
sína? Postular kallast sem fljúgendur, því að þeir hófu upp hugskot sín til	21
kallast þeir við glugga sína, því að þeir litu einföldum augum til allra	21
sjálfur: Lýsi ljós yðvart fyr mönnum, að þeir sjái verk yður góð. En	23
í guðspjalli: Sælir eru friðsamir, því að þeir munu kallast synir Guðs. Því	23
þeim, er kenningar þeirra merkja, því að þeir kenndu bæði í orðum og	23
þá til árnaðarorðs í bænum órum, að þeir sé oss hlífskildir á dómsdegi,	25
Varðveitum vér ástsamlega kenningar postula, því að þeir eru himinríkis hlið þeim, er	25
Sækjum traust og hald þeirra, því að þeir megu oss verja gínanda úlfi,	25
Guðs postula á jörðu til þess að þeir sé árnendur órir á himni	25
svo máttka og styrkja sína menn, að þeir óttuðust ekki nema Guðs reiði	30
Guðs reiði og urðu svo spakir, að þeir kunnu til hversvetna ráð. Mjög	30
sér óglíkir, sem eg sagða fyrr, að þeir voru til þessa bæði hræddir	31
kváðu þeir, og galverskum. Sumir svöruðu, að þeir mundu drukkið hafa vín ungt	31
engi von þess of siðláta menn, að þeir muni drukknir vera svo snimma	31
að því, er segir Lúkas guðspjallamaður, að þeir hefði trauðla tóm til að	32
dagarnir séu minni, heldur af því, að þeir eru oftar haldnir en aðrar	34
á drottinsdag og styrkti þá, svo að þeir hræddust öngvar ógnir heims né	35
ráðumst frá syndum í iðranartárum, svo að þeir sökkvi í helvítis djúp, en	36
að vinna erfiði né fasta drottinsdaga, að þeir merkja þá hvíld, er án	37
fýstar þeirrar af réttri reiði sinni, að þeir, er saurgir vilja vera, skuli	43
þeim, og höfðu þeir þann áhuga, að þeir mundu fúslega taka píslir, ef	58
hellisskútum og réðu sig frá alþýðuskjali, að þeir mætti tæmast ávallt til bæna	58
vér glíkjum eftir mildi þeirra. Því að þeir gjörðu jafndeilda aura með öllum,	60
þeir, er hungraðir eru nú, því að þeir munu seðjast að því konunglegu	69
til að fá eða vax. Sumir, að þeir skuli eigi í drykkjum hafast	73
eigi skína. Steinar kenndu hann, því að þeir sprungu á tíð dauða hans.	83
hvar hann mundi borinn vera, því að þeir skýrðu stað burðar hans, þá	83
þeir vóru spurðir af Herode. Því að þeir vissu af röksemd ritningar og	83
er hann var hjá þeim, þó að þeir vissi tilkomu hans. En Herodes	83
vaknanna er venja allra heilagra, því að þeir vitu, að eigi kemur til	89
vér sjáum ekki nema gott eitt, að þeir muni skildir úr sveit þeirra	92
og gera þeir af því illa, að þeir vitu, að þeygi verða þeir	94
þolinmóðlega meingerðir náungum órum, til þess að þeir megi réttast af vorri þolinmæði.	96
heldur gefum vér ríkismönnum fé til, að þeir efli oss í gegn lögum.	96
Faðir, fyrirgefðu þeim synd þessa, því að þeir vitu eigi, hvað þeir gera.	97
því máttu eigi höfðingjar Gyðinga réttast, að þeir misgerðu meir af illsku en	97
af illsku en af ókænsku, því að þeir vissu of síðir, að Jesús	97
miskunnar sinnar fyrir hugskotum þeirra, svo að þeir verði honum maklegir fyrir skírnina	101
taki ótrúumyrkur af hjörtum þeirra, svo að þeir kenni sinn Dominum vera Jesúm	102
svo Petro og öðrum lærisveinum hans, að þeir myndi hann sjá í Galílea.	104
eigi. Farið og segið bræðrum mínum, að þeir fari í Galíleam. Þar munu	105
miskunn í gegn illsku fjandans, svo að þeir falla sumir úr munni hans,	109
kom yfir Drottin í skírn, því að þeir taka miskunn heilags anda, er	116
mælti: Lýsi ljós yðvart fyr mönnum, að þeir sjái verk yður góð og	121
Heiðnar þjóðir vóru í hugarmyrkri, því að þeir sáu eigi ið sanna ljós,	122
sinn. En Gyðingar höfðu ljós, því að þeir trúðu rétt á Guð. En	122
ljósi, er áður höfðu þeir, því að þeir vildu eigi trúa á hann.	122
kemur djöfull stundum við sína menn, að þeir gera eigi heyra kenningar, af	128
Svo gengur ríkt óvenja syndugra manna, að þeir óþokka meir þá menn, er	129
eru af því eiginlegum nöfnum nefndir, að þeir merki í nöfnum, hvað þeir	132
En ást er logi þeirra, því að þeir glóa því meir í ástarhita	133
auka góðra verka. En nauðsyn er, að þeir menn, er til himinríkis skulu	133
frá sér öllum syndum og girndum, að þeir eru rétt kallaðir drottnar á	134
og hafa þá gift af Guði, að þeir megu réttlega of aðra dæma.	134
svo fylltir Guðs ástar og náungs, að þeir vilja það gjöra nótt og	134
kyndast svo af eldi Guðs ástar, að þeir fýsast einskis í heimi nema	134
þessu atkvæði spámanns má það skýrast, að þeir englar, er sendir eru, bera	135
vitanda of þá, er sendir eru, að þeir fylla hina ytri þjónustu og	136
miklu hitt er þó enn skyldra, að þeir, er sækja samkundu og heimboð	139
heldur af hinu, að hann vill, að þeir, er þetta heyra, skuli vita,	141
annars heims sælu, þá er hætt, að þeir hafi hvorki, enda ber þá	141
er þar þykir mest undir því, að þeir öðlist annars heims gæði af	142
sakaði Drottinn vor eitt sinn postula, að þeir bæði eigi ávallt í Guðs	142
og oft, sem eg gat fyrr, að þeir öðlast hvorttveggja. Því gat Páll	142
í nekkverri freistni verða eða mannraun, að þeir skulu það til hafa til	143
til syndalausnar og verðleika við Guð, að þeir þoli vel hreinsunareld þann, er	143
öllum góðum mönnum og réttsýnum, því að þeir sáu, að hann hafði margt	143
eru fáir kjörnir til himna. Því að þeir eru fáir, er að láti	168
eru eigi af því fáir sagðir, að þeir sé fáir, heldur af hinu,	168
vini sína, heldur sem óvini, því að þeir gjöra oss dul. En eigi	179
of annarra hlut allra, svo þó að þeir eru rændir öllu því góðu,	180
vér. Þá kallar hann á þjóðina, að þeir biðji með honum. Þá skal	184
Hingað til heitir primsigndra messa, því að þeir skulu hingað til inni vera	185
og lofsöng þann, er vér trúum, að þeir syngva náverendur ósýnilega að þessu	187
messu eða lágasöngum og létu gálauslega, að þeir fengu bráðan bana. En það	187
manni, þeim er til Guðs snýst, að þeir lofa þá Guð fyr inn	194
frá Jakob. Og allra síst hitt, að þeir ætlaði það sem var, að	197
geri þeir af því illa glæpi, að þeir viti eigi, við hví varna	200
sælingar ógöfga menn, nema til þess að þeir þjóna þessu lífi og vætta	204
þessu lífi og vætta þeir þess, að þeir muni lengi njóta ástar þessa	204
hræðslu dauðans á mót munúðum þeirra, að þeir, er fýstist að lifa, leitaði	205
Og til þess endurnýjast liðir þeirra, að þeir sé ávallt slitnir af höggormum,	207
ávallt slitnir af höggormum, fyr því að þeir vildu ekki geyma Guðs boðorða.	207
óheiftræki, í kenningu við bræður óra, að þeir varni við illu, en gjöri	216
var hann drepinn af Rómverjum svo, að þeir steyptu gulli leikanda, nýteknu úr	217
þess settir að varðveita kost mannanna, að þeir fari eigi að fíflsköpum né	219
til þess settir að hefta fjándur, að þeir of geri eigi svo mikið	219
frá mönnum og slá órum á, að þeir gleymi Guði og gæsku allri,	219
Guð hefir þá til þess ætlað, að þeir skulu þá hingað koma úr	222
kristnum mönnum bannað. Nú fyr því að þeir ganga mest á mót honum,	222
því Drottinn vor það við postulana, að þeir skyldi vera hyggnir eða hvassir	226
Eigi mælti hann það við þá, að þeir skyldi svo litlir vexti sem	227
flestir áður miklir vexti, heldur hitt, að þeir skyldi skapið hafa svo gallalaust	227
vopnum og andlegum. Svo með líkamlegum, að þeir börðust til friðar og réttinda	227
þeir hafa nú öðlast með Guði, að þeir börðust hvern dag á móti	228
það er siðum góðum og stjórn, að þeir stýrðu bæði sér og sínu	228
á Guði og á boðorðum hans, að þeir lögðu lífið á og létu	228
hann, er hreint hafa hjarta, því að þeir munu sjálfir Guð sjá. Beati	230
eru sælir, er miskunnsamir eru, því að þeir munu miskunnina sjálfir öðlast að	230
miskunn sinni og hingaðburði og hérvist, að þeir allir, er vel halda boðorð	231
boðorðum hans, gaf hann það veldi, að þeir urðu synir hans og sameilífir	231
en síðan postula. En fyr því að þeir, er fyrr var boðið, vildu	233
svo: Faðir, fyrirgef þú þeim, því að þeir vitu eigi, hvað þeir gera.	234
þeir svo ákaflega févöxtinn af verkunum, að þeir gefa eigi gaum Guðs boðorðum	235
sumir leggja hug á kaupskapinn, svo að þeir gá eigi fyr því Guði	235
Guðs heimboði, en hitt að fórnaði, að þeir veita mótstöðu og ófrið Guðs	235
til brúðkaupsins. Það kann oft verða, að þeir þiggja fúslegar heimboðið að Guði,	236
þeir kostgæfi gaman veraldarinnar eða eftirlífi, að þeir fái. Nú fara þeir sendimenn	236
hjá og særa hana, af því að þeir eru snarpir og hvassir. Tvo	237
þess þarf illa mennina með góðum, að þeir reyna þá, hvort þeir sé	238
er vondum mönnum á hendur þeim, að þeir geri þeim meingerðir, bæði í	238
ef þeir verði í því yfirstignir, að þeir standist eigi meingerðirnar og vilji	238
Síðan mælti konungurinn við þræla sína, að þeir skyldi binda hendur hans og	240
sumir hefja svo upp góða atferð, að þeir halda henni, meðan þeir lifa.	241
þar mann vera einn hvern. Því að þeir sáu líkamann, þann er hann	243
á mig trúa fyr orð þeirra, að þeir sé allir eitt, svo sem	244
og þeir sé eitt í okkur, að þeir trúi því, að þú sendir	244
elskaðir mig. Pater, það vil eg, að þeir sé þar, er eg em,	244
eg em, ef þú gafst mér, að þeir sjái bjartleik þann, er þú	244
yður sjálfar og sonu yðra. Því að þeir dagar munu koma, er ér	250
mælti: Faðir, fyrgef þú þeim, því að þeir vitu eigi, hvað þeir gera.	250
fyrgef þú þeim þessa synd, því að þeir vitu eigi, hvað þeir gjöra.	257
Guðspjallamenn kallast af því augnafullir umhverfis, að þeir skyggndu of allra þurft í	258
og utan kallast þeir augnafullir, því að þeir vóru skyggnir innan að varðveita	258
gengu á jörðu með Drottni, því að þeir mæltu fátt of guðdóm hans,	260
og vildi hún eigi huggast, því að þeir heyrðu eigi. Hér er sagt	262
þess eins allan ófrið kristnum mönnum, að þeir megi þá skilja frá Kristi.	263
sína og vildi eigi huggast, því að þeir eru eigi. Því að heilög	263
er og gefið dæmi trúuðum mönnum, að þeir treystist að flæja ófrið vondra	264
sínum og lauk upp vit þeirra, að þeir skildi ritningar spámanna, þær er	270
skilningar. Öndvegismaður merkir kennimenn Gyðinga, því að þeir höfðu ið æðsta sæti að	271
vondir menn og ótrúir, fyr því að þeir eigu þá hart fyr höndum.	282
að það ríki komi, fyr því að þeir vitu, að sá mun fegnastur	282
vér þá, er misgera, til þess að þeir batni, og skulum vér það	284
því skal eilíft vera víti ranglátra, að þeir réðu eigi lífi sínu, því	288
þeir réðu eigi lífi sínu, því að þeir misgerðu, meðan þeir máttu. Maðurinn	288
eigi af því mistrúa ósýnilega hluti, að þeir sé, fyr því að öngir	289
engri vorkunn miskunna ranglátum, af því að þeir sjá það allt rétt, er	290
Sælir eru þeir, er gráta, því að þeir munu huggast. Sælir erum vér,	293
heims skulum vér flæja, af því að þeir, er það vilja hafa fyr	293
og margir lofa láta of sig, að þeir gera illa. Það er mælt	293
Drottinn mælir: Sælir eru miskunnsamir, því að þeir munu öðlast miskunn. Sá er	295
settir fyr auglit sín sjálfra, svo að þeir sjá sjálfir þá öll verk	296
muntu af því sæll verða, því að þeir eigu ekki til að launa	301
halda réttlega hátíðir postula og rækilega, að þeirra kenningar lærðu oss til miskunnar	20
líða og svo um aðrar hátíðir, að þeirra er eigi oftar minning gjör	106
dúfan einfeldi, en turturinn hreinlífi, því að þeirra líf er þæg fórn Guði,	121
fylkjum nöfn, þá er þeir fara að þeirra sendingu. En það vitum vér	136
hornstafar kirkju merkja fjögur guðspjöll, því að þeirra kenningar eru inar sterkstu stöður	150
þeim, þá munum vér verða gera að þeirra dæmum. Nú var engi sá	238
Nú fer að firr og þá, að þess njóti, er annar neyðir til	175
vér fyr hendi. Nú fyr því, að þess er á einigri stundu örvænt,	227
finnst það hvorvetna í fornum lögum, að þessa fugla skyldi færa Guði, sá	121
miskunn Guðs. En það er vitanda, að þessi rök öll, er nú töldum	35
heldur og leiðrétting heiðinna þjóða, því að þessi orð fara eftir: Ljós til	122
eilífa píning. En er maður reynir, að þessir hlutir eru svo sem sagðir	205
og trausti og návistu með oss að þessu embætti. Kiriall þýðist: Miskunna þú,	183
trúum, að þeir syngva náverendur ósýnilega að þessu embætti, og mælum svo: Sanctus,	187
son Guðs. En Pilato varð ógn að þessu máli, og leiddi hann Jesúm	249
er hann vill allra manna hjálp. Að þessum þokka vilja hans að öllu	41
fyrgefast þeim, er ér fyrgefið eigi. Að þessum fundi mataðist Jesús með postulum	105
og mælti: Ekki áttu að sækja að þessum réttlátum manni, því að margt	249
bið yður, bræður, að ér hyggið að þessum orðum rækilega. Ef boð er	276
hvílíkum klæðnaði vér skulum skrýddir vera. Að þessum hlutum skulum vér hyggja, inir	300
segi þér. Þá máttu og trúa, að þetta mun svo eftir ganga sem	198
af því illa, að þeir vitu, að þeygi verða þeir einleitir, þá geldur	94
gera, þótt ið góða sé unnið, að þeygi nýtur, þótt viljandi vinni, nema	175
alls inir mörgu eru svo kallaðir, að þeygi eru kjörnir að heldur, en	178
þiggja heimboð að konunginum, fyr því að þeygi mun hann skorta boðsmennina. Hann	236
óráð. Þess skaltu biðja, kvað hún, að þér sé fært höfuð Jóans baptiste	17
Guðs. En ef svo iðrast þú, að þér þykir það illt og leiðint	71
Eigi skaltu þess biðja, fyr því að þér mun þörf vinna miskunn mín.	142
andlegir hlutir en líkamlegir og betra að þiggja himneska speki en jarðleg auðæfi	10
oss, en vér verðim farsælstir af að þiggja, að hann varðveiti oss dag	94
Nú hefði Guð miskunn til þess að þiggja þjónustu eða bænir að oss,	176
vilja veita, það er vér þurfum að þiggja, er það sjálft veitir að	280
taka af kennimanni, er eigi verður að þiggja af Guði sjálfum. En það,	284
í Pater noster, er oss gegnir að þiggja, hvort sem vér kunnum það	285
lætur engi munu deyja eilíflega, ef að þínum orðum gjörir. Eða ertu meiri	127
Job þjóni þér rækilega eða gjöri að þínum vilja, svo mikils láns sem	141
á Pétar postula eða eg hygg að þjófinum, er leiðréttist á krossinum, eða	110
kemur í ríki þitt. En því að þjófur iðraðist synda sinna af öllu	98
hafi margt eða stórt afgjört, því að þjófur sjá hafði lengi syndugur verið,	98
yfir ólærðum mönnum, þeir eru skyldir að þjóna Guði skapera sínum á öllum	3
hún tókst meira á hendur Guði að þjóna en boðorð væri til eða	5
þenna að láta sér þjóna, heldur að þjóna sjálfur öðrum, nú, hver þeirra,	11
í upphafi heims andlegir og ólíkamlegir að þjóna andlegum og ólíkamlegum Guði, þeir	57
skilist og til skrifta borið. Kostum að þjóna Guði Drottni á hátíð þessi	112
þúsunda stóðu fyr honum. Annað er að þjóna, en annað er að standa	135
þeir, er vöku halda til mér að þjóna, munu finna mig. Og þar	218
margt komið til fundar við Guð að þjóna honum og þiggja af honum	220
þeir gá eigi fyr því Guði að þjóna eða hlýða hans boðum. Og	235
nú vilja eigi höndum til taka að þjóna Guði eða hjúka fátækjum mönnum,	240
og leti skulum vér forðast, því að þjónn Guðs skyldi aldregi sýslulaus vaka.	293
vér Guð gefa oss, fyr því að þjónustu holds og blóðs Dominus gefur	284
hann: Eigi vil eg dauða syndugs að þokka miskunnar minnar, þó að eg	41
fyr vilja réttlætis míns, heldur er að þokka vilja mínum, að hann snúist	41
oss eigi sóma fyr ofstopa órum að þola réttan lagadóm af öðrum, heldur	96
Til þess em eg maklegri miklu að þola hart. Get eg enn þess,	145
og þolinmæði þá, er eigi skammist að þola læging og vanrétti af mönnum.	151
neita Guði. Það er oss uggsamlegt, að þó megi verk ór vond metast	27
sumir hlutir sérhverjum eignaðir í himnaborg, að þó eignist allir allt saman, og	136
maður mælir mönnum, er það sannar, að þó muni Guði líka, þótt að	172
Enda fagnar, sem eg kvað, því, að þó gjöri annar þá, þótt hann	180
að svo of gæfi einum allt, að þó sé engi sínum hlut rændur.	180
er nú lifa, þá sjáum vér, að þó er mörgum fram komið. Og	227
eru kölluð inn ytri maður. Því að þótt hún sé ósýnileg og í	174
Guð muni styggur við verða, því að þótt Kristur, Drottinn vor, hafi eftir	299
blessast, og þitt kyn skal betur að þrifum verða en ekki kyn hafi	225
vér og það glíkja eftir honum að þröngva líkamanum til þess, að eitrið	226
Við þig einn misgjörði eg, því að þú einn ert saklaus, gef nú	71
særður til læknisins. Haltu hógværinni, því að þú frestaðir hefndinni. Má þú glæpina	72
sagði: Sé þér hversdagsleg fasta, þó að þú matist. Það er svo að	90
Gyðingar svöruðu: Nú vitum vér víst, að þú hefir djöful, þar er Abraham	127
heldur þykjast nú allir víst vita, að þú ert sönnu sagður. En þá	130
en eg mun þig styrkja, svo að þú munt standast mega freistni þessa	142
noster svaraði: Lofa eg þér enda, að þú reynir til, hversu hann verði	144
eigi trúa áður reynt sé, því að þú veist eigi áður. Hér má	144
anda þínum til hreinsunar og helgunar, að þú gjörir fyr oss þægjar bænir.	184
þarftu að hræðast, María, fyr því að þú hefir miskunn mikla öðlast af	196
mínum. Nú ertu sæl, fyr því að þú trúðir sögu engilsins. Allt mun	198
gjalda þau? Guð seldi þér auðæfin, að þú megir vita, hversu mikið unað	206
og grípa þau frá þér, svo að þú megir þau aldregi hafa síðan	206
eg þér nú, kvað Drottinn vor, að þú takir frá honum það lán	220
það skal hann hafa hvorttveggja, svo að þú skalt því ekki granda. En	220
mælti við Abraham: Nú sé eg, að þú vill því hlýða, er bauð	225
hví fórstu svo hingað til boðs, að þú hafðir eigi boðsæmilegt klæði? En	240
saecula saeculorum. Amen. Eg bið ekki, að þú takir þá úr heimi, heldur	244
þú takir þá úr heimi, heldur að þú varðveitir þá frá illu. Helgaðu	244
í okkur, að þeir trúi því, að þú sendir mig. Eg gaf þeim	244
þann, er þú gafst mér. Því að þú elskaðir mig fyrir upphaf heims.	244
eg kann þig, og kenndu þessir, að þú sendir mig. Kunnt gjörða eg	244
Særi eg þig fyr Guð lifanda, að þú segir oss, ef þú ert	247
þú heldur lífinu, ef hann veit, að þú vill svo standa á vélum	250
oss. En síðan er þér boðið, að þú drýgir eigi saurlífi. Skalat þú	273
heiti á þig af öllu hjarta, að þú hirt mig og hreinsa í	278
af þér allrar miskunnar næst Guði, að þú munir mér við hjálpa af	279
máttir þú hér inn ganga, svo að þú hafðir eigi það klæði, er	300
og inn tryggvi. Af því nú að þú varst tryggur of þessa ina	302
og kvaðst hún hafa lítillætis síns að því mest notið, er Guð veitti	9
sem vér þurfum hennar meir. Verður að því, að eigi þyki hún betri	10
en stærri glæpi. Hann orkaðist svo að því að forðast rangar hugrenningar og	15
skilst við holdið. Þau verða upphöf að því að vera að fá oss	26
mönnum, og hyggur hann enn meir að því, hve þeir skína í dýrð	27
Guð hyggur sínum ástvinum, heldur en að því, hvar þeir hvíla hér á	27
veitti ástmönnum sínum. Nú skulum vér að því hyggja, hvílíkir Guðs postular voru,	30
eða málsnilld var gefin ófróðum mönnum að því er vér hugðum, kváðu þeir,	31
hvítadaga, að þá gerum vér glíkt að því, er segir Lúkas guðspjallamaður, að	32
að nekkvi lík? Vér syndugir menn, að því sem til vor kemur, óhelgum	40
nú, því að þeir munu seðjast að því konunglegu borði, þar er gleðjast	69
aðra skilning. Spekt merkist í gullinu, að því er Salómon sagði: Girnileg gjörsemi	84
manns. En í reykelsi skýrist bænarkraftur, að því er Davíð sagði: Greiðist, kvað	84
Guði meinlæti manns í gegn syndum, að því er sagði Davíð konungur: Fórn	86
hafa. Skal síðan bjóða honum skrift að því, er hann hefir til gjört	87
Mikið má við Guð oftleg bæn, að því er Páll segir: Oftleg bæn	90
þrenningu og þrennan í einingu. En að því skuluð ér hyggja, hversu skyldir	114
meir þá menn, er betri eru að því að enn þykjast þeir þá	129
því fullara vitu alla speki Guðs, að því er skepnan má skaperann skilja,	133
ins efsta, þess er Guð helgaði að því matmáli hold sitt úr brauði	164
glíkur flestum öðrum, langt frá réttu að því er Drottinn mælti með munni	167
til Guðs tekur, skal svo halda, að því er hann sjálfur bauð, að	169
sem hann of stoðar mörgum, heldur að því, hve mörgum hann vildi stoða.	179
hingað til inni vera í kirkju að því sem títt hafði verið, þá	185
lof fyrir, heldur ást Guðs eilífa. Að því megum vér marka, hve mjög	193
nakkvar spyrji í hug sér, hvernig að því skuli fara að neita sjálfum	200
Þau eru upphöf að máli mínu, að því er sjá hátíð var sett,	217
En of þá, er eigi láta að því leiðast, er hann teygir, þá	238
eigi fyrgefa misgjöröndum við sig. Verður að því, að nekkver mæli svo í	256
í eilífan fögnuð Drottins síns. Verður að því, að nekkver spyrji svo: Hverja	264
er konungur vor kemur reiður. En að því skulum vér nú hyggja iðulega,	296
til himna, þá sér hann þó að því, er vér trúum, og miðar	299
og gyrti sig líndúki og tók að þvo fætur lærisveina sinna. Hverja undanfærslu	92
sínum mönnum. En Kristus er smurður að þýða, því að hann er fullur	213
að líf vort sjálfra verði honum að þægri fórn. Því er brauð fært,	186
því eigi verðar að bera Drottin, að þær höfðu eigi hreinlífi sem sankta	8
Svo eru kenningar postula Guðs nytsamlegar, að þær megu öllum eilífa hjálp veita,	24
er sér vilja þær nýta, því að þær leiða suma til Guðs þegar	25
eru þær af því eigi fyrgefnar, að þær eru eigi þar gjörvar. Þá	47
Skriftinni eigu vökur að fylgja, því að þær hefja hug manns frá jörðu	88
umfram enn of aðrar helgar tíðir, að þær eru mjög svo allar haldnar	106
minning gjör á inu sama ári, að þær merkja aðeins umliðin tákn í	106
þess að slökkva syndir órar með, að þær snúist eigi oss til forbæna.	162
á föður og á son, því að þær þrjár skilningar eru aljafnar og	215
megi af brenna, en inar stærri, að þær einar má hreinsunareldurinn af taka,	223
koma, er ér munuð það mæla, að þær sé sælar, er eigi hafa	250
syndir sínar með miskunn Guðs. Ofvilnun að ætla sér himinríki, þó að maður	193
og engum má í hug koma að ætla slíka sælu, sem Guð lætur	203
hundraðföldu. Fyr hví er eigi óhæft að ætla það, að Guð muni eigi	206
fyr því að svo er rétt að ætla, að Guð er spektin sjálf	232
í margra hugskotum, er mest ætti að æxla ást óra við Guð. Því	34
vér mjög áminntir, hve tígulegt er að öðlast það faðerni með kostum eða	280
þurfu þeir að hreinsa, er rasa að öðru óráði, er annað líður, og	80
er þau kvöddu hann, eða þá að öðrum, og kvaðst eigi til kominn	11
En það vóru Gyðingar. Og tóku að öfunda og bakferla og kváðu hann	243
af því nauðsyn, að vér forðimst að öfunda öðrum góða þann, er þeir	291
sinn vin en hver annarra, því að öfundarmaðurinn versnar af annars gæsku, þá	28
það hafa umfram of aðra engla, að öll englafylki hlýða þeim og þjóna	133
þessu brjóstþili eru mikil dyr, svo að öll tíðindi má sjá í sönghús	149
ástarfullur. Rammlega nýtur, er svo nýtur, að öll heilög verk og mannkostir eru	179
hjálp. Að þessum þokka vilja hans að öllu lifa allir á himnum, en	41
menn og heilög Guðs börn, honum að öllu þokkuð, eftir dómadag, þá er	44
því að þá er líkamur þrotinn að öllu afli og hita sem vetur	50
er allrar óstyrktar kenndi og væri að öllu sem aðrir menn hafa, þess	77
Heftum vér oss að ofáti og að öllu orðalagi illu og ónýtu. Allar	112
né flærðsamleg og hafa skipulegan búning að öllu og maklegan sinni fyrirætlun og	154
að fylgja Maríu og þjóna henni að öllu því, er hún þurfti. En	251
hann upp rísa af líkams dauða, að önd ór væri eigi lengi í	108
önd sína á krossi, til þess að önd ór sé lifandi ei og	124
Segir svo og Salómon hinn spaki, að önd réttláts manns er sess speki.	232
meiri og helgari en annarra manna, að öndu hennar varð sárara við dauða	6
hluti, að þeir sé, fyr því að öngir eru sýnilegir hlutir, þeir er	289
alla sér betri, öfynda mangi, treystast að öngu sjálfum sér, fela alla hluti	155
Gjörið svo of þau orð, er að öngu þarf að hafa eða veraldleg	302
fagurmæli síðan á Jóan. Sagði Jóan, að öngum manni væri lofað að hafa	17
Það er og gott að vita, að öngum manni stendur það fyrir að	168
alls kostar, að hann vildi þær að öngum kosti hafa, ef hann of	171
saman Guðs helgum mönnum, til þess að öngvir væri hlutlausir helgir menn af	218